Raad voor de Journalistiek

UITSPRAKEN

Hieronder volgen drie samenvattingen van uitspraken van de Raad voor de Journalistiek. Voor de volledige uitspraken wordt u verwezen naar de website: www.rvdj.nl waar u bij "De uitspraken" met behulp van het bij de samenvatting vermelde volgnummer de uitspraak kunt opvragen.

Uitspraak vastgesteld d.d. d.d. 21 december 2004 door mr. J.B. Fleers, voorzitter, T.G.G. Bouwman, drs. G.H.J.M. Bueters, mr. A. Herstel en mw. C.D. Smolders, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.
X en Y / de producent van 'Opgelicht' PS Media Producties B.V., P. Smolders, L. Wassink en omroepvereniging TROS
Uitspraak: deels gegrond
De klacht is gericht tegen een uitzending van het televisieprogramma 'Opgelicht', waarin aandacht is besteed aan het bedrijf van klagers. De Raad stelt voorop dat het maatschappelijk relevant en journalistiek geboden kan zijn om onderzoek te verrichten naar de mogelijke betrokkenheid van klagers bij onoorbare praktijken; het is een taak van de pers om misstanden aan de kaak te stellen. Dat neemt niet weg, dat een journalist bij zijn onderzoek zorgvuldig te werk moet gaan en dat door hem gepubliceerde feiten moeten zijn gebaseerd op voldoende deugdelijk materiaal. Vervolgens overweegt de Raad dat de vormgeving van de uitzending de kijker weinig ruimte laat voor een andere conclusie dan dat klagers er een gewoonte van maken zich te laten betalen voor het aanbrengen onderscheidenlijk leveren van hairextentions en nagelverzorgingspakketten die niet deugen. Ten aanzien van elk van de beschuldigingen is maar één bron opgevoerd, terwijl niet is gebleken dat de beschuldigingen worden ondersteund door andere representatieve bronnen. De Raad concludeert dat voor de beschuldigingen onvoldoende grond bestaat en acht dit onderdeel van de klacht gegrond (vgl. RvdJ 2004/86).
Uit de door partijen overgelegde correspondentie maakt de Raad op dat aan klagers voldoende gelegenheid tot wederhoor is geboden, maar dat zij die gelegenheid onbenut hebben gelaten. De klacht is derhalve op dat punt ongegrond.
Trefwoorden:

- Journalistieke werkwijze: bronnen, hoor en wederhoor
- Feitenweergave: tendentieuze berichtgeving
- Procedure: ontvankelijkheid
Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-98.html

Uitspraken vastgesteld d.d. 21 december 2004
door mr. R.W.L. Loeb, voorzitter, prof. mr. W.D.H. Asser, drs. C.M. Buijs, mw. A.C. Diamand, en prof. drs. E. van Thijn, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.

P. Nebbeling / H. de Ree en BN/DeStem
Uitspraak: ongegrond
Klager maakt bezwaar tegen het artikel "Politie vermoedt moord Angel Rijen", waarin is vermeld dat klagers broer eind 2000 is verdwenen en dat wordt vermoed dat hij is omgebracht door leden van zijn motorclub. Verder is vermeld dat klagers broer 'een of meerdere liquidaties in opdracht van de criminele organisatie zou hebben uitgevoerd en dat hij daardoor mocht toetreden tot de 'filthy few', een geuzennaam voor Angels en Nomads die iemand hebben vermoord'. Het artikel bevat de naam, leeftijd en woonplaats van klagers broer. De Raad overweegt dat de naam van klagers broer al in de publiciteit geweest in het televisieprogramma 'Vermist' en dat verweerders het artikel vooraf hebben voorgelegd aan de advocaat van de partner van klagers broer. Er is geen grond voor het oordeel dat verweerders het belang van de publicatie niet of op onjuiste wijze hebben afgewogen tegen dat van klager bij het niet bekend maken van de naam van zijn broer. Daarbij acht de Raad nog van belang dat klager alleen voor zijn eigen belang kan opkomen en niet voor het privacybelang van zijn broer (vgl. RvdJ 2004/78).
Dat het artikel is gepubliceerd op de voorpagina, is niet ongebruikelijk of ontoelaatbaar. Een redactie heeft ter zake een grote vrijheid van handelen. Niet is gebleken van bijzondere omstandigheden die zouden moeten leiden tot het oordeel dat verweerders op dit punt grenzen hebben overschreden (vgl. RvdJ 2004/87). Trefwoorden:

- Privacy: slachtoffers/nabestaanden, verdachten/veroordeelden, vermelding persoonlijke gegevens

- Aard van de publicatie: voorpagina (via fulltext) Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-99.html

mr. Ph.W. Schreurs / Quote
Uitspraak: deels gegrond
In Quote is een artikel verschenen onder de kop "Creatief met curatoren", dat op de cover is aangekondigd met de tekst "Mr. Plunderaar - Hoe curatoren de zakken vullen na een faillissement". Onder het kopje 'Lijkenpikker' wordt bericht over een faillissement waarin klager curator is.
Ter zake van de meeste gestelde feitelijke onjuistheden staan de standpunten van partijen lijnrecht tegenover elkaar, terwijl geen materiaal voorhanden is op grond waarvan kan worden vastgesteld welk standpunt juist is. Op dat punt is de klacht ongegrond. Dat geldt niet voor de beweringen dat klager 'zich dit najaar voor de Amsterdamse Ondernemerskamer moet verantwoorden' en dat hij 'is overgeplaatst naar Maastricht'. Verweerder heeft erkend dat die beweringen niet juist zijn. Voor zover gericht tegen die beweringen is de klacht gegrond. Het artikel bevat verder een groot aantal zeer ernstige beschuldigingen aan het adres van klager. De enkele veronderstelling dat van klager geen relevante informatie te verwachten was, rechtvaardigt niet dat verweerder niet meer pogingen heeft ondernomen om van klager nieuwe informatie te verkrijgen c.q. reeds bekende informatie bij hem te verifiëren. Verweerder had niet mogen volstaan met het opnemen van een citaat van klager uit 2002, maar had hem in de gelegenheid moeten stellen zijn huidige visie op de zaak te geven. Ook dit onderdeel van de klacht is gegrond (vgl. RvdJ 2000/13). Voorts bevat de publicatie zeer grievende kwalificaties, die klager in diens beroepsuitoefening diskwalificeren. Het staat verweerder niet vrij klager, zonder deugdelijk bewijs voor die stelling, neer te zetten als een 'crimineel', een 'lijkenpikker', een curator die zichzelf op onheuse wijze ten koste van anderen verrijkt. Op dit punt zijn evenzeer grenzen overschreden (vgl. RvdJ 2004/73 en RvdJ 2003/04).
Trefwoorden:

- Journalistieke werkwijze: bronnen, hoor en wederhoor
- Feitenweergave: onjuiste, tendentieuze, grievende berichtgeving Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-100.html