Onderwijsraad
P E R S B E R I C H T ( 2 ) KENMERK
20050012/754
DATUM
17 januari 2005
Onderwijsraad bepleit canon
ONDERWIJS BELANGRIJKE ROL IN
VORMING CULTURELE IDENTITEIT
Er moet een richtsnoer komen voor de elementen van onze cultuur
en geschiedenis die van belang zijn om door te geven aan volgende
generaties. De Onderwijsraad pleit voor een dergelijke `canon', om-
dat hij van mening is dat onderwijs meer kan bijdragen aan de vor-
ming van de culturele identiteit. Om respect en begrip voor anderen
te kunnen opbrengen, is het van belang dat jongeren kennis hebben
van de eigen culturele identiteit en het `verhaal van Nederland'. Dat
stelt de Onderwijsraad in zijn advies De stand van educatief Neder-
land dat vandaag verschijnt.
Naast het bijbrengen van historisch besef kan onderwijs tevens bijdragen in
de vorming van jongeren tot burgers. Door te zorgen voor een moderne in-
vulling van burgerschap maar ook door het overbrengen van waardevolle
elementen van onze culturele identiteit aan jongeren, worden zij voorbereid
op het functioneren in een veranderende multi-etnische samenleving. Een
canon in het onderwijs moet daaraan een belangrijke bijdrage leveren.
Kennis overdragen en richtlijn bieden voor debat
De raad ziet de canon niet als statisch gegeven, maar vindt van belang dat er
ruimte blijft voor vernieuwing en invloeden uit de maatschappij. Dit betekent
dat het debat over wat we belangrijk vinden voortdurend zal moeten plaats-
vinden, en dat de canon waar nodig van tijd tot tijd zal worden aangepast. De
leerinhouden van de canon moeten worden uitgewerkt naar concrete onder-
werpen die in verschillende vakken, van basis- tot hoger onderwijs, kunnen
terugkomen. Taalonderwijs, geschiedenis, maatschappijleer en culturele en
kunstzinnige vorming zijn voorbeelden van de vakken die zich daarvoor le-
nen, maar ook techniek en geografie. Nu al zijn er in diverse deelgebieden
initiatieven om te komen tot een canon, bijvoorbeeld in de letteren en ge-
schiedenis. De Onderwijsraad ziet vooral meerwaarde in de verbinding die
gelegd kan worden tussen deze initiatieven, zodat er een canon komt die niet
slechts voor een deelgebied maar voor het hele onderwijs van toepassing is.
Canon ook in examens
De Onderwijsraad deelt de canon in op drie niveaus. Het eerste niveau van de
canon is een verplicht deel en bestaat uit onderwerpen die terugkomen in
onderwijsprogramma's: de kerndoelen en examenprogrammering. Het tweede
niveau betreft het deel van de canon dat aanvullend is op deze kerndoelen:
thema's die belangrijk zijn maar niet tot de primaire leerinhoud hoeven te
behoren. Leraren en docenten kunnen dit deel van de canon gebruiken als
referentiekader of als aanvulling op hun programma. Tot slot omvat het der-
de niveau dat deel van de canon dat eveneens van nationaal belang wordt
geacht, maar (nog) niet thuishoort in het onderwijs. De verantwoordelijkheid
van de minister ligt volgens de Onderwijsraad met name in het bepalen van
dat deel van de canon dat moet terugkeren in kerndoelen en examens.
KENMERK
Pagina 2