Erasmus MC
18-01-05: Leidt ontkokering gezondheidszorg
tot gewenste effecten?
Rotterdam, 17 januari 2005 - Het oude ideaal dat het voor de dokter
niet uitmaakt of mensen rijk of arm zijn, omdat de dokter alleen maar
geïnteresseerd is in onze medische behoeften, zal geleidelijk aan
verdwijnen. Dit stelt Margo Trappenburg tijdens haar inaugurele rede
bij haar aanvaarding van de bijzondere leerstoel Patiëntenperspectief
op 21 januari a.s. Deze leerstoel is verbonden aan het instituut
Beleid en Management van de Gezondheidszorg van het Erasmus MC. De
stichting Fonds PGO (Patiënten- en Gehandicaptenorganisaties en
Ouderenbonden) financiert de leerstoel.
In haar oratie constateert Trappenburg dat de ontkokering op het
gebied van de gezondheidszorg sinds eind jaren '70 tamelijk ver
gevorderd is. Of dit echter de beloofde zegeningen heeft opgeleverd is
volgens haar de vraag.
Patiënten hebben meer rechten gekregen, meer zeggenschap en zij
krijgen als het nieuwe ziektekostenstelsel wordt ingevoerd ook meer
keuzevrijheid. Onder het regime van de toekomstige Wet
maatschappelijke ondersteuning krijgen gemeenten bovendien meer ruimte
om integrale afwegingen en echte beleidskeuzes te maken ten aanzien
van de zorgbehoeften van gehandicapte, chronisch zieke of oudere
inwoners.
Keuzevrijheid een te hoge prijs?
Op het tweede gezicht zijn de effecten van de ontkokering in de
gezondheidszorg volgens Trappenburg echter veel minder gunstig.
Onderzoek wijst uit dat de meeste patiënten nauwelijks behoefte hebben
aan keuzevrijheid in de zorg. Voor veel mensen betekent de overgang
naar een nieuw stelsel meer administratieve lasten en een hogere
premie. Bovendien stelt zij vast, zal de overgang naar een systeem
gebaseerd op vraagsturing en individuele keuzevrijheid leiden tot meer
ongelijkheid in de zorg. Als het aan de politiek ligt zullen we de
zorg voortaan gaan beschouwen als iets dat we niet alleen zelf kiezen,
maar ook voor onszelf kiezen en zelf zullen moeten betalen. In een
tijd waarin de sociale cohesie toch al onder zware druk staat is het
zeer de vraag of je de gezondheidszorg, op dit moment een gewaardeerde
nadrukkelijk publieke voorziening, moet willen individualiseren.