Erasmus Universiteit Rotterdam

Basisschool kan rol spelen bij behandeling stoornissen kinderen

Sigmund Freud is zonder twijfel de meest bekende psycholoog aller tijden, maar van zijn gedachtegoed blijft slechts één notie fier overeind: de oorsprong van abnormaal gedrag ligt in de jeugd. Om diverse redenen is het van belang abnormaal gedrag bij kinderen aan te pakken op de plaats waar de kinderen het grootste deel van de dag verblijven: de basisschool. Dit stelt prof.dr. P.E.H.M. Muris in zijn oratie Freudâs gelijk ⦠over de oorsprong van abnormaal gedrag, waarmee hij op vrijdag 18 februari 2005 zijn ambt aanvaard als hoogleraar Psychologie, in het bijzonder klinische en gezondheidspsychologie, in de Faculteit der Sociale wetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Muris doet aanbevelingen voor verandering: de leerkrachten moeten zo opgeleid worden dat ze de problemen van kinderen kunnen herkennen en daar beter mee om kunnen gaan. Daarnaast zullen er schoolpsychologen moeten worden aangesteld die de ernstige gevallen onder handen kunnen nemen. Deze maatregelen kosten geld, maar ze hebben zeker een preventieve werking: we zorgen ervoor dat meer kinderen een gezonde jeugd hebben, waardoor ze ook als volwassene minder psychische stoornissen zullen ontwikkelen (en dat bespaart ook weer een hoop geld).

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de eerste tekenen van psychische stoornissen bij volwassenen vaak tijdens de jeugd reeds aanwezig zijn. Een behoorlijk percentage (30%) van de kinderen en jeugdigen heeft voor zijn/haar 16de levensjaar reeds een psychische stoornis zoals angst, depressie of een gedragsstoornis gehad. Dergelijke psychische problemen komen bij jongeren steeds vaker voor.

De nieuwe hoogleraar gaat in zijn oratie in op de factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van abnormaal gedrag bij kinderen en jeugdigen. Kindfactoren (zoals genetische aanleg), gezinsfactoren (opvoedingsstijl, voorbeeldfunctie), leerervaringen (mishandeling, pesten, tv, internet) en maatschappelijke factoren (geweld, criminaliteit) spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van stoornissen bij kinderen. Het goede nieuws is dat voor de meeste veel voorkomende psychische stoornissen bij kinderen effectieve behandelmethodes zijn ontwikkeld. Het probleem echter is dat veel psychologen die werkzaam zijn in de klinische praktijk deze methodes nog niet tot hun beschikking hebben, psychische problemen doorgaans nogal laat aan het licht komen waardoor ze moeilijker te behandelen zijn, en het voor veel ouders nog niet helder is waar ze naar toe moeten met het probleem van hun kind.
Daarom pleit Muris voor een aanpak via de basisschool.