PvdA New York: Amerikaanse vrouwen en geweldadige mannen
Reijnier Prijten - 23 februari 2005
AMERIKAANSE VROUWEN GOED BESCHERMD TEGEN GEWELDADIGE MAN
Geweld tegen vrouwen is wereldwijd een enorm probleem en gebeurt in
ontelbaar veel verschillende vormen en maten In de V.S. alleen al
wordt iedere 6 minuten een vrouw verkracht, en ieder 15 seconden een
vrouw lastig gevallen. In China worden per jaar 15.000 vrouwen
verkocht aan de illegale prostitutie. 200 Vrouwen per jaar worden in
Bangladesh levend verbrand onder het mom van religie en meer dan 7.000
vrouwen per jaar vermoord in India door familievetes.
In onze westerse samenleving is geweld binnenshuis de meest
voorkomende geweldsvorm waarbij meer slachtoffers vallen dan bij
andere vormen van geweld. Meestal gaat het hier om agressie van een
man tegen een vrouw maar uiteraard komt dit ook voor bij een vrouw
tegen man, vrouw tegen vrouw en man tegen man.
Al voorafgaand aan het Amerika van George Bush was het land van de
onbegrensde mogelijkheden vrij makkelijk als het ging om in bewaring
nemen van verdachten. Na 11 September zijn dankzij voormalig minister
van Justitie John Ashcroft de bevoegdheden van de autoriteiten alleen
maar toegenomen. Honderden zitten vast op Guantanamo Bay in Cuba
zonder een aanklacht, telefoongesprekken worden afgeluisterd en wie
een Syries op Egyptisch paspoort heeft en bij de lokale bibliotheek
een boekje over vliegtuigen leent kan rekenen op een loerend oog van
Big Brother Bush.
Toch heeft dit beleid ook een voordeel namelijk dat geweld binnenshuis
drastisch wordt aangepakt. Als in Amerika een vrouw de politie belt en
beweert mishandeld te zijn door haar echtgenoot wordt deze zonder meer
voor 24 uur in bewaring genomen zolang er redelijk bewijs is dat de
vrouw de waarheid verteld. Blauwe plekken, gebroken glazen, een
beschonken echtgenoot voldoen aan deze criteria. In Nederland kan de
politie in deze situatie de man niet alleen minder gemakkelijk in
bewaring nemen, de verdachte staat ook zo weer op straat en gaat naar
huis, met alle gevolgen van dien. In Amerika zit je na een arrestatie
al snel 24 uur vast, arraigned, in afwachting op een rechter. Mocht je
achteraf gezien voor niks hebben vastgezeten dan heb je pech gehad;
een eventuele gevangenisstraf wordt verminderd met het voorarrest. Als
in Amerika na 24 uur de man vrijkomt wachtende op een aanklacht of
veroordeling kan de vrouw een restraining order aanvragen die bepaalt
dat tot de afronding van het process de man niet binnen een straal van
X km in de buurt van de vrouw mag komen. Dit moeten we in Nederland
ook maar eens invoeren.
In een aantal Europese landen zoals Duitsland en Oostenrijk zijn er
wettelijke regelingen waarmee plegers van geweld uit hun huis
geplaatst kunnen worden. Het kabinet Balkenende is nu bezig de
juridische mogelijkheden voor uitplaatsing van plegers van geweld in
Nederland na te gaan. Het Verwey-Jonker Instituut heeft in opdracht
van minister Donner de taak gekregen na te gaan hoe uithuisplaatsing
van plegers van geweld is geregeld in andere Europese landen. Het
Verwey-Jonker Instituut en het Clara Wichman Instituut hebben samen
met de Katholieke Universiteit van Nijmegen het onderzoek uitgevoerd.
De conclusies waren voorspelbaar: De bevoegdheden van de politie zijn
zeer beperkt als het gaat om inbewaring nemen en uithuisplaatsing van
geweldplegers, er is weinig juridische grond voor.
Waarom doen we hier zo moeilijk over? In Amerika is er ook geen wet
voor, het is een beleid, een praktijk. In de jaren 70 kwam het veel te
vaak voor dat na een politiebezoek de man zijn vrouw alsnog misbruikte
of zelfs vermoordde. Na een aantal rechtzaken van familieleden van
gedupeerden werd de politie in het ongelijk gesteld. De politie was in
gebreke de ogenschijnlijke geweldadige man niet in bewaring te nemen.
de politie heeft taak de burgers te beschermen en daarmee was de kous
af. Wet of geen wet. Na invoering van dit beleid werd het wel aan
banden gelegd. Zo mocht de inbewaringneming zonder aanklacht slechts
24 uur duren, maar kon de vrouw dus een restraining order aanvragen
Het Verwey-Jonker Instituut moet maar eens een kijkje over de grenzen
nemen by de New York Police Department in New York
Ook op ander gebied kunnen we veel leren van Amerika. Zo heeft Amerika
een speciale Violence against women Act die geld beschikbaar stelt
voor onderwijs over geweld op universiteiten, speciale scholing voor
politieagenten en aanklagers, civiele en wettelijke diensten voor
slachtoffers, en onderdak voor misbruikte vrouwen. In Nederland
sukkelen we nog steeds met de naleving van het VN vrouwenverdrag en
onze eigen wetgeving is vaak in strijd met de regels van het
VN-vrouwenverdrag. Onderscheid tussen mannen en vrouwen op bais van
levensverwachtingen bij verzekeringsmaatschappijen is in Amerika al
decennia verboden, in Nederland één van de adviezen van de commissie
die moet toezien op naleving van het VN Vrouwenverdrag in Nederland.
Amerikaanse vrouwen zijn beter beschermd tegen geweldadige mannen dan
in Nederland. De praktijk van uithuisplaatsing van geweldplegers en de
Violence against Women Act zijn pronkstukken en mijlpalen in de
eeuwenlange vrouwenemancipatie waar wij in Nederland een hoop van
kunnen leren.
http://www.amnestyusa.org/women/violence
http://www.center4policy.org/violencel.html
http://www.justitie.nl/pers/persberichten/archief/Archief_2002/071002_
onderzoeksrapport
Reinier Prijten