01-03-2005
Themanummer MGv over SSRI's: Vraagtekens bij werkzaamheid en veiligheid van antidepressiva
Utrecht, 1 maart 2005. Sinds de introductie van Prozac in 1988 zijn de 'selectieve serotonine heropnameremmers' (SSRI's) in opmars. De laatste tijd echter groeit de onrust over deze antidepressiva, zeker bij het voorschrijven aan kinderen en adolescenten. Ze blijken namelijk niet zo veilig, en hun werkzaamheid niet zo superieur als vroeger werd aangenomen. Daarom besteedt het Maandblad Geestelijke volksgezondheid in een themanummer dat op 3 maart verschijnt speciale aandacht aan SSRI's. Kinder- en jeugdpsychiater prof. Ph.D.A. Treffers en psycholoog dr. W. van den Burg stelden een nummer samen, waarin enkele harde noten worden gekraakt.
Anton J.M. Loonen legt in het themanummer van het MGv om te beginnen uit hoe SSRI's werken. Het oorspronkelijke idee dat ze de stemming verbeteren door een serotoninetekort op te vullen blijkt te simpel. Marcel D. Wallinger bespreekt de seksuele bijwerkingen van deze middelen: lustverlies en moeite met klaarkomen. Stichting Pandora krijgt jaarlijks honderden vragen en klachten van gebruikers. Froukje Bos en Toon Vriens signaleren een tekort aan betrouwbare informatie: bijsluiters zijn vaak onvolledig, en huisartsen bezondigen zich aan 'stellige uitspraken die ze niet wetenschappelijk kunnen onderbouwen'.
Volgens Willem van den Burg geeft de literatuur een vertekend beeld van de werkzaamheid van nieuwe antidepressiva. Het verschil tussen echte en nepmiddelen is vaak nogal gering. Bovendien blijven 'tegenvallende' onderzoeksuitkomsten veelal onder tafel. Trudy Dehue presenteert in het MGv wat sterke staaltjes van misleiding en manipulatie. Volgens Toine Pieters en Stephen Snelders komt het succes van SSRI's niet alleen voort uit winstbejag en geldingsdrang, maar ook uit de emancipatie van patiënten.
Omstreden is vooral het voorschrijven van antidepressiva aan kinderen en adolescenten. Tamar Wohlfart e.a. leggen uit waarom de Amerikaanse en Europese registratie-autoriteiten daar onlangs voor waarschuwden. Flip Treffers en Mirjam Rinne plaatsen de SSRI-crisis in de kinder- en jeugdpsychiatrie in een ruimer kader. Hun bijdragen stemmen niet gerust. Er is geen hard bewijs dat SSRI's werkzaam zijn bij kinderen en adolescenten, terwijl ze schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling en rijping. Terughoudendheid is volgens D. Bijl en W.G.M. Toenders ook geboden bij ouderen.
---
Het MGv is een uitgave van het Trimbos-instituut in samenwerking met Bohn Stafleu Van Loghum. Het heeft een onafhankelijke redactie. Journalisten en politici kunnen een gratis exemplaar aanvragen: tel. 030-2971100 (fax: 030-2971111) mgv@trimbos.nl of: MGv, Postbus 725; 3500 AS Utrecht. Anderen kunnen een exemplaar bestellen bij BSL Klantenservice, Postbus 246; 3990 GA Houten; 030-6383736 (fax: 030-6383999) http://www.bsl.nl
Zie ook het MGv op de website.