ARTILAW
Unieke aanwinst Fries Scheepvaart Museum: Ivoren bloemenschip
P E R S B E R I C H T
Unieke aanwinst Fries Scheepvaart Museum: Ivoren 'bloemenschip'
Op 21 maart wordt in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek een
bijzondere en kostbare aanwinst gepresenteerd: een uit ivoor gesneden
'bloemenschip'. Het maar liefst 75 cm lange pronkstuk werd in de
achttiende eeuw vervaardigd in China. De presentatie geschiedt in het
kader van het 50 jarig bestaan van de Ottema-Kingma-Stichting (OKS)
die haar werk begon in 1955, toen haar stichter de kunstkenner en
-verzamelaar Nanne Ottema overleed.
Het ivoren bloemenschip, eigenlijk een soort bordeel, is in Nederland
terecht gekomen dankzij Jan de With. Hij trad in 1729 als 14-jarige
jongen in dienst van de VOC. Hij begon als matroos en maakte als
zeeman snel carrière. Hij genoot een groot vertrouwen bij de Hoge
Regering in Batavia.
In '46 benoemde de VOC hem tot commandeur van de jaarlijkse
retourvloot. Negen schepen vol kostbaarheden stonden onder zijn bevel.
Na aankomst in Nederland trouwde hij met een Friezin. Ze vestigden
zich in Staniastate in Oentsjerk. Het door hem geschreven reisverslag
is in de tentoonstelling te zien. Het prachtige model van een Chinees
bloemenschip nam hij ooit mee als souvenir uit Canton.
Na zijn huwelijk met Wikje Minnema uit Dokkum vestigde Jan de
With zich in Friesland en hij werd kapitein bij de Admiraliteit in
Friesland. In 1758 kocht hij in Oentsjerk de buitenplaats Staniastate
die hij Hofwegen noemde. Daar stond ooit zijn ivoren pronkmodel
opgesteld. Het model bleef in bezit van zijn nazaten tot vorig
jaar.
Dat de aanwinst zeer bijzonder is blijkt wel uit het feit dat in
West-Eeuropa slechts een vijftal ivoren schepen bewaard gebleven. Het
exemplaar dat een plaats krijgt in het Fries Scheepvaart Museum is
vergelijkbaar met ivoren bloemenschepen in de collectie van H.M.
Koningin Margaretha van Denemarken in Kopenhagen en van het Victoria
and Albert Museum in Londen.
De OKS wist het met steun van de Vereniging Rembrandt op een veiling
in Amsterdam te verwerven voor het Fries Scheepvaart Museum. Daar zal
het geëxposeerd worden als herinnering aan Friezen uit de geslachten
Bergsma (Van Haersma) de With, Canter Visscher en De Wendt, die
carrière maakten in de Verenigde Oostindische Compagnie en die met hun
verworven rijkdommen repatrieerden en in Friesland een bestuurlijke
carrière maakten.
De OKS houdt zich bezig met het bevorderen van de kunst- en
cultuurhistorie in Friesland. Zij doet dit met name door objecten en
verzamelingen te verwerven die van belang zijn voor de openbare
collecties in Friesland. Op 17 juni 2005 biedt de OKS, in het kader
van haar vijftigjarig jubileum, een symposium aan met de titel:
'De Museumcollecties: Van Lust tot Last?'
Op 21 maart, na de presentatie van het model, zal museumdirecteur
Sytse ten Hoeve op de contactavond van het museum van 19.30 tot 20.30
uur voor alle belangstellenden een inleiding houden over Nanne Ottema
en het Fries Scheepvaart Museum.
---
Noot voor de pers,