Gemeente Ede

nummer 52 / Ede, 21 maart 2005

Uit periode 1850 - 1940
22 nieuwe monumenten in Ede

De gemeente Ede is sinds 15 maart 2005 22 monumenten rijker. Burgemeester en wethouders hebben besloten 22 gebouwen en complexen uit de periode 1850 1940 aan te wijzen als gemeentelijk monument.

Tot de 22 nieuwe monumenten behoren onder andere twee op zich zelfstaande grafmonumenten op de gemeentelijke begraafplaats aan de Asakkerweg (1905) en de RK begraafplaats aan de Prins Bernhardlaan (1924) in Ede, een maalderijgebouw aan de Goorsteeg in Lunteren uit 1930, het woningcomplex voor gehuwde militairen aan de Klinkenbergerweg in Ede (1906), de atelierwoning van de bekende schilder Dick Ket aan de Prins Bernhardlaan in Bennekom (1930) en enkele gaaf bewaarde boerderijcomplexen in het buitengebied.

De periode 1850 1940 staat in de architectuurgeschiedenis bekend als de Jonge Bouwkunst. Bekende architecten uit deze periode die ook in Ede actief geweest zijn, zijn Berlage, Kropholler en Van der Velde.

De gemeente Ede is al in 1994 begonnen met het inventariseren van architectuur uit de periode 1850 1940. In afgelopen jaren zijn al diverse gebouwen en andere objecten aangewezen als gemeentelijk monument. Ede telt nu 172 gemeentelijke monumenten, waarvan het merendeel afkomstig is uit de periode van de Jonge Bouwkunst. Met eigenaren van een aantal andere objecten is de gemeente nog in gesprek over een eventuele monumentenstatus. Als deze procedures afgerond zijn, zal de gemeente haar aandacht steeds meer gaan richten op de architectuur en landinrichting uit de periode 1940 1965, Oorlog en Wederopbouw.

Eigenaren en andere belanghebbenden zijn al tijdens de procedure geïnformeerd over het voornemen om hun bezit op de monumentenlijst te plaatsen. Zij hebben vooraf hun mening kenbaar kunnen maken, hun inbreng is door B en W meegewogen bij het uiteindelijke besluit.

Het bezit van een gemeentelijk monument houdt voor de eigenaar enkele beperkingen in, maar deze hangen samen met de doelstelling om het architectonische beeld veilig te stellen en de authenticiteit van het materiaal te behouden. Veranderingen aan het pand, en zelfs sloop, blijven echter mogelijk, maar daar heeft de eigenaar voortaan een monumentenvergunning voor nodig. Bij het verlenen van een monumentenvergunning zullen B&W de belangen van de eigenaar afwegen tegen het algemene belang van het monument. Daar staat tegenover dat een eigenaar van een monument in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming van de gemeente Ede en de provincie Gelderland voor de onderhouds- en eventuele restauratiekosten. Daarnaast biedt de gemeente eigenaren een gratis abonnement aan op de Stichting Monumentwacht Gelderland. Deze instantie inspecteert monumenten en attendeert eigenaren op eventuele gebreken aan het pand.