Het weer nader verklaard
Weer en water oorzaak meeste natuurrampen
Wereld Meteorologische Dag
De De Wereld Meteorologische Dag, jaarlijks op 23 maart daags na de Wereld
Water Dag, is gewijd aan weer, klimaat, water en duurzame ontwikkeling. De
Wereld Meteorologische Dag staat in het teken van de bezorgdheid over de
wereldwijde toename van schade door natuurrampen, zoals tropische stormen en
orkanen, overstromingen, droogte en hitte. Ongeveer 90% van de natuurrampen
in de jaren 1992-2001 hield verband met weer en water. Daarbij kwamen
622.000 mensen om het leven en werd voor 400 miljard Euro schade aangericht.
Vooral de minder ontwikkelde landen lijden eronder; een enkele rampzalige
storm kan de economie in die landen tot in lengte van jaren in de problemen
brengen. Door de snelle veranderingen van het klimaat wordt de roep om
wereldwijde samenwerking voor aanpak van het klimaatprobleem steeds groter.
De verschillende nationale meteorologische diensten in de wereld, waaronder
het KNMI in Nederland, spelen daarin onder de paraplu van de Wereld
Meteorologische Organisatie een belangrijke rol.
Waarschuwingen besparen veel mensenlevens
De laatste jaren is grote vooruitgang geboekt in het monitoren en
voorspellen van weer en bedreigingen door het water. De moderne
communicatiemiddelen maken het mogelijk om verwachtingen en waarschuwingen
zo snel en adequaat mogelijk te verspreiden. Dat biedt betere mogelijkheden
tot het tijdig nemen van maatregelen in dreigende situaties. Een goede
verwachting van extreem weer, dat kan leiden tot een overstroming of
droogte, kan veel levens besparen en ook de economische schade beperken. Zo
is het aantal slachtoffers door natuurrampen in Bangladesh, waar het
waarschuwingssysteem voor tropische cyclonen de laatste decennia enorm is
verbeterd, sterk afgenomen, van naar schatting 300.000 doden in 1971 tot
13.000 doden in 1991 en 200 slachtoffers in 1994.
Klimaatveranderingen door menselijke oorzaken
Veranderingen in het klimaat zijn niet nieuw, maar deze hadden vroeger een
natuurlijke oorzaak. De klimaatveranderingen, die we nu meemaken, worden
voor een deel toegeschreven aan menselijke invloeden. Volgens de WMO is de
wereldgemiddelde temperatuur sinds het begin van de metingen in 1860 met 0,6
graden gestegen, trekken gletsjers zich wereldwijd terug (in totaal met naar
schatting 100 km3 per jaar) met grote gevolgen voor de rivieren. Een toename
van het aantal hete dagen en hittegolven heeft enorme gevolgen, zoals bleek
uit de vele hittedoden in Noord-Amerika in 1988 en in Europa in de hete
zomer van 2003. De veranderingen van het klimaat leiden in deze eeuw tot een
verdere temperatuurstijging tussen 1,4 en 5,8 graden. De zeespiegel die in
de vorige eeuw met 10 tot 20 cm is gestegen gaat in de 21e eeuw met naar
schatting 9 tot 88 cm omhoog met alle gevolgen vandien voor eilanden,
havens, landbouwgronden, drinkwater en toerisme. Naar verwachting neemt de
neerslag in de 21 eeuw op de middelbare en hogere breedten in intensiteit
toe. Op lagere breedten wordt juist minder neerslag verwacht, zodat
verspreid over de aarde zowel de kans op droogte als op overstromingen
groter wordt. (Folder weer en water (pdf) / KNMI-klimaatrapport 2003)
Satellieten bieden een schat aan informatie over wolken en weersystemen die
de meteorologen gebruiken voor hun verwachtingen en waarschuwingen. (SRC
Planeta, Roshydromet)
Wereld Meteororologische Dag verjaardag voor WMO
De Wereld Meteorologische Dag is een initiatief van de Wereld
Meteorologische Organisatie (WMO). Op 23 maart viert deze overkoepelende
meteorologische organisatie met 187 aangesloten landen zijn verjaardag.
Zonder de WMO zou het weerbericht in zijn huidige vorm onmogelijk zijn. De
weersverwachtingen zijn immers gebaseerd op meteorologische waarnemingen uit
de hele wereld. Eén van de belangrijkste taken is het in stand houden van
een mondiaal waarnemingsnetwerk. Dagelijks verwerken 3 mondiale, 187
nationale en 34 regionale meteorologische diensten vijftien miljoen
gegevens. De WMO is van groot belang voor internationale samenwerking op
meteorologisch gebied, de uitwisseling van meteorologische gegevens en
producten en het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van
weer en klimaat.
De eerste internationale meteorologische organisatie werd in 1873 opgericht
door Prof.dr. C.H.D. Buys Ballot (1817-1890), tevens oprichter van het KNMI.
Op 23 maart 1950 werd deze organisatie omgedoopt in de WMO, een
gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties, waarvan het
hoofdkantoor is gevestigd in Genève. De laatste jaren is de WMO ook zeer
actief op het gebied van de klimaatproblematiek. Samen met het "United
Nations Environmental Programme" (UNEP) stelde de WMO het "Intergovernmental
Panel on Climate Change" (IPCC) in, een gezaghebbend orgaan voor
klimaatwetenschappen in relatie tot de politiek. (websites:WMO Newsletter/
Wereld Meteorologische Dag/ Wereld Water Dag IRC)
Laatste wijziging: 21 maart 2005
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut