Universiteit van Utrecht

Persbericht van de Universiteit Utrecht

Faculteit der Diergeneeskunde

12 april 2005

Nieuwe methode om immuunsysteem te activeren

Mogelijke doorbraak voor de behandeling van chronische ontstekingsziekten

Onderzoekers van de faculteit der Diergeneeskunde hebben in samenwerking met het UMC Utrecht een nieuwe behandelmethode ontwikkeld waarbij het eigen afweersysteem wordt ingezet ter bestrijding van ontstekingsziekten. Door het immuunsysteem te vaccineren met bacteriële stress eiwitten (HSPs) worden bepaalde regelcellen actief gemaakt. Endogene stress eiwitten die worden aangemaakt op de plaats van ontsteking worden nu herkend. Hierdoor kunnen de regelcellen ter plekke hun activiteit uitoefenen en het ziekteproces onderdrukken. Dit mechanisme wordt beschreven in het artikel 'Heat-shock proteins and T-cell regulation of chronic inflammation' door de onderzoekers Van Eden, Van der Zee en Prakken in Nature Reviews Immunology (april 2005, volume 5).

Sommige, vaak chronische, ziekten worden veroorzaakt door een disregulatie van het afweersysteem. Een dergelijk disregulatie kan leiden tot zogenaamde auto-immuunziekten, zoals reuma, diabetes, multiple sclerose, maar ook andere chronisch inflammatoire ziekten zoals atherosclerose en allergie/astma.

Unieke therapie

De verwachting is dat deze nieuwe methode, zal leiden tot het ontwikkelen van nieuwe therapeutische interventies bij genoemde chronische ziekten. Het grote voordeel van deze aanpak is dat het specifiek gericht is op de ontsteking en dat de verdere afweer niet aangetast wordt. Naar verwachting zullen dit soort therapieën geen of nauwelijks bijwerkingen kennen. En hiermee zullen ze uniek zijn in hun soort. Verder is het denkbaar dat synthetische varianten van deze stress eiwitten worden verpakt in vaccins en zo op termijn kunnen bijdragen aan een betere regulatie van de afweer. Mogelijk zal hierdoor de gevoeligheid voor chronische ontstekingsziekten (die momenteel ernstig lijkt toe te nemen in de Westerse wereld) in de bevolking kunnen worden teruggedrongen.

Voorgeschiedenis
In 1988 publiceert de onderzoeksgroep van prof.dr. W. Van Eden, hoogleraar Veterinaire Immunologie van de faculteit der Diergeneeskunde, een artikel in Nature waarbij wordt aangetoond dat bacteriële stress eiwitten (ook wel genoemd heat shock eiwitten of HSPs) in staat zijn een experimentele ontstekingsziekte (artritis) te onderdrukken. Het werkingsmechanisme is echter nog onduidelijk. Nu is bekend geworden dat het afweersysteem beschikt over cellen die een specifieke functie hebben bij het reguleren van de afweer. De laatste jaren is in samenwerking met het UMC Utrecht (dr. B. Prakken, kinderarts en immunoloog bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis) in een onderzoek aangetoond dat de stress eiwitten in staat zijn juist dergelijke regulerende cellen te stimuleren.

Meer informatie
Mirjam Martens, afdeling Communicatie faculteit der Diergeneeskunde, telefoon (030) 2534836, email communicatie@vet.uu.nl