Speech van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, opening
Oogziekenhuis Rotterdam, 13 april 2005
Dames en heren.
'Oogchirurgen die als dansende faunen met mesjes goochelen, een snelle
verpleegster op gympen die een brutale solo uitvoert en een koor
moederlijke vrouwen dat geruststellende stemmen laat klinken'.
Die mooie woorden zijn niet van mij, maar van schrijfster Helga Ruebsamen.
Haar partner onderging onlangs een staaroperatie. In dit ziekenhuis. En
Helga moest mee. Na afloop verzucht zij dat:
'Het een perfecte voorstelling was. Ging het er in alle ziekenhuizen maar
zo aan toe.'
Op de site van Het Oogziekenhuis Rotterdam staat dat dit ziekenhuis een
'Center of Excellence' is.
Een centrum van uitmuntendheid. Een ziekenhuis dat uitblinkt.
Dat vraagt wel wat. Van alle betrokkenen.
Ik spreek enigszins uit ervaring. Want mijn dochter en mijn echtgenote
maken gebruik van de diensten van dit ziekenhuis.
Het Oogziekenhuis Rotterdam doet bijvoorbeeld aan 'angstreductie', het
wegnemen van angst bij patiënten. Zo moeten patiënten een begeleider
meenemen. Een begeleider die óók in de OK aanwezig is. Chirurgen halen hun
patiënt zelf op en na afloop van de operatie aan ze met hun patiënt op de
foto. Camera's zijn toegestaan in de OK.
Patiënten respecteren de werkwijze van dit ziekenhuis. U bent voortdurend
aan het vernieuwen. U deelt medische kennis én organisatorische ervaringen
met collega's van andere ziekenhuizen. Ook in andere landen.
Het ziekenhuis deinst er niet voor terug vanzelfsprekendheden ter discussie
te stellen. Het bestuur en het personeel van het ziekenhuis sluit de ogen
niet voor de vraag: wat is een goed oogziekenhuis in deze tijd?
Er wordt met een open blik naar de rol van artsen en van verpleegkundigen
gekeken. En steeds opnieuw wordt de vraag gesteld: 'wat verstaan we onder
goede zorg?'
En door die bereidheid de traditie niet voor lief te nemen, blijft het
ziekenhuis op het spoor van vernieuwing. Op medisch-technologisch vlak.
Maar ook op organisatorisch gebied. Dat past natuurlijk helemaal binnen het
idee van een kenniseconomie.
Dames en heren,
Een ziekenhuis is een plek waar mensen verblijven. Een soort hotel. Met
bedden en boterhammen en badjassen en een bloemetje hier en daar.
Een ziekenhuis is het centrum van medisch handelen.
Maar het is ook een plaats waar zich hele ingewikkelde logistieke processen
voltrekken. Patiënten. Personeel. Pillen. Poeders. Papieren. Ze komen en
gaan. En moeten allemaal op het juiste moment op de juiste plek zijn.
En op al die verschillende lagen, laat u zich inspireren door goede
vondsten van andere organisaties. U gaat bijvoorbeeld te rade bij andere
sectoren. Bij ziekenhuizen in het buitenland. En bij het bedrijfsleven.
Neem de KLM.
U heeft veel geleerd van het reserveringssystemen van de KLM. U vergeleek
een stoel met een bed in een polikliniek. En leerde dat u ook kon
overboeken. Net als passagiers, komen patiënten ook wel eens niet opdagen.
U heeft nu een veel efficiënter systeem voor het reserveren van bedden en
zalen. Uw patiënten kunnen daarom veel sneller geholpen worden.
U vergeleek artsen met piloten. Dat deed men in Amerika - waar u uw licht
opstak - ook. Dat inzicht leverde u onder andere de 'time-out'-procedure
op. Een eenvoudige methode om fouten te voorkomen. Net voor een operatie
komen alle betrokkenen bij elkaar. En lopen in één minuut met elkaar door,
wie er wordt geopereerd, wat er precies gedaan moet worden, en door wie.
Gevolgd door een check-check-dubbelcheck.
Inmiddels is dat een bijna normale procedure in alle ziekenhuizen. En
worden er daardoor een stuk minder fouten gemaakt.
U keek ook eens goed naar de logistiek van een bedrijf als Albert Heijn.
Daar worden veel goederen 'just-in-time' geleverd. Dat scheelt
voorraadruimte. En overschotten van spullen die bederven.
Het ziekenhuis gebruikt dit principe nu ook. U hebt geen magazijnruimte
meer. En toch hebt u alles zó in huis. Zonder veel administratieve
rompslomp. Want de computer houdt bij wat er nodig is. En twee keer per
week worden de afdelingen bevoorraad.
Of neem de franchisegedachte. Waarbij een algemeen ziekenhuis een soort
oogheelkunde-shop start, die helemaal wordt gerund door de specialisten van
het Rotterdams Oogziekenhuis.
Op die manier kunnen andere ziekenhuizen de beste oogheelkundige zorg
aanbieden, zonder dat zij daar zelf alle investeringen voor hoeven te doen.
Er wordt optimaal gebruik gemaakt van ieders kracht. En excellente zorg is
zo bereikbaar voor veel méér mensen.
TPG Post - een bedrijf met enorm veel kennis op het gebied van logistiek -
was erg te spreken over de manier waarop dit ziekenhuis haar processen
inricht. En stelt Het Oogziekenhuis als voorbeeld voor anderen in de
zorgsector.
Ook een zakelijk concept als 'stakeholder-management' is hier ingeburgerd.
Het Oogziekenhuis is een echt stadsziekenhuis. De buurt is trots op het
ziekenhuis. Het haalt de buurt omhoog. En u bent trots op de buurt. En
investeert in goede relaties.
In huis gaat u ook zakelijk te werk. Toen de nieuwe behuizing van het
ziekenhuis ter sprake kwam, bedacht u dat ook de inrichting moest bijdragen
aan angstreductie.
U vroeg zich af in wat voor soort gebouwen mensen zich prettig voelen.
Gebouwen die traditie uitstralen en tegelijkertijd innovatie. En u kwam uit
bij musea. U hebt uw voordeel gedaan met de ervaringen die in die wereld
zijn opgedaan met het inrichten van ruimte.
Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van de uitmuntendheid van dit
ziekenhuis. Voorbeelden ook die navolging verdienen. Voorbeelden van
werkelijk innovatief gedrag. En waar ik erg blij van word als voorzitter
van het Innovatieplatform.
Het Innovatieplatform buigt zich de komende tijd over innovatie binnen de
Life Sciences. Ons motto is: innovatie is mensenwerk. Daarom kijken we niet
alleen naar technologische ontwikkelingen. Maar ook naar mensen-kant. Naar
ambities.
Naar organisatorische slagkracht. En naar samenwerking. De manier waarop u
werkt in dit ziekenhuis bewijst dat ál die aspecten belangrijk zijn bij
vernieuwing. En dat het dus ook werkt!
Die vernieuwende werkwijze levert u veel lof en bewondering op. Er wordt op
alle fronten winst geboekt: tevreden patiënten, korte wachttijden, lagere
kosten. In het nieuwe ziektekostenstelsel is het aan verzekeraars zorg in
te kopen. Dat doen ze natuurlijk bij de beste, de snelste. Bij de aanbieder
met de beste prijs/kwaliteit-verhouding. Uw ziekenhuis zal dan zeker in het
oog springen.
Dames en heren.
Ik geloof dat het Rotterdams Oogziekenhuis zich met recht een Center of
Excellence noemt. Het is een ziekenhuis dat in alle opzichten uitblinkt. En
ik hoop dat u op de ingeslagen weg voort gaat.
Ik ga nu over tot de officiële opening van het nieuwe onderkomen van Het
Rotterdams Oogziekenhuis.
Dank u.
Ministerie van Algemene Zaken