Functie van kankergenen ontdekt
12 april 2005
Promovendus Sebastian Nijman heeft tijdens zijn promotie-onderzoek
nieuwe genen ontdekt die betrokken zijn bij het ontstaan van kanker.
De resultaten van zijn onderzoek hebben aanleiding gegeven tot een
nieuwe behandeling van patienten met een erfelijke vorm van kanker,
cylindromatose. Nijman verrichte zijn onderzoek aan het NKI - AvL. Het
onderzoek werd medegefinancierd door NWO. Sebastian Nijman promoveert
op 27 april aan de Universiteit Utrecht.
Patiënten met de zeer zeldzame erfelijke aandoening cylindromatose
krijgen vele goedaardige tumoren op de huid. De tumoren komen
voornamelijk voor op het hoofd en kunnen daar ernstige misvormingen
veroorzaken.
Bij mensen met deze ziekte is het eiwit CYLD gemuteerd. Onderzoeker
Sebastian Nijman ontdekte samen met zijn collega's het moleculaire
mechanisme dat ten grondslag ligt aan cylindromatose. Hij gebruikte
hiervoor genetische screens. Uit het onderzoek van Nijman blijkt dat
het CYLD-eiwit een belangrijke rol speelt in de
NF-kappaB-signaleringsroute. Dit is een cellulair communicatiesysteem.
Deze signaleringsroute is overactief als het CYLD-eiwit is gemuteerd.
Hierdoor wordt de groei van cellen gestimuleerd en ontstaan tumoren.
Een belangrijke implicatie van dit onderzoek is dat remming van de
NF-kappB-route in cylindromatose- patiënten een adequate behandeling
zou kunnen zijn. Een welbekende remmer van deze route is aspirine en
een klinisch onderzoek naar de effectiviteit van aspirinezalf in de
behandeling van cylindromatose wordt op dit moment in het NKI - AvL
uitgevoerd.
Fanconi-anemie
De promovendus hield zich tevens bezig met een andere vorm van
erfelijke kanker, Fanconi-anemie. Mensen met deze ziekte krijgen op
jonge leeftijd al vele zeer kwaadaardige tumoren. De ziekte ontstaat
als het reparatiesysteem van de cel twee aan elkaar gekoppelde
DNA-strengen niet meer uit elkaar kan halen.
Een eiwit dat verantwoordelijk is voor de reparatie van deze
DNA-schade is FANCD2. Dit eiwit wordt aan een tweede eiwit,
ubiquitine, gekoppeld, wanneer de cel merkt dat er DNA-schade is
ontstaan. Nijman identificeerde een derde eiwit, USP1, dat het FANCD2
weer loskoppelt van het ubiquitine. USP1 speelt zo een rol in de
reparatie van DNA-schade en mogelijk in het ontstaan van kanker.
..............................
Meer informatie:
* drs. Sebastian Nijman (NKI - Antonie van Leeuwenhoek)
* t: +31 (0)20 512 19 55 of +31 (0)6 1847 8511, s.nijman@nki.nl
* Promotie 27 april, promotor prof. dr. R. Bernards
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek