Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Contactpersoon

-
Datum
27 april 2005
Ons kenmerk
DGP/WV/U.05.01212
Doorkiesnummer

-
Bijlage(n)

1
Uw kenmerk

-
Onderwerp
Verkeersongevalcijfers 2004

Geachte voorzitter,

Hierbij informeer ik u over de verkeersongevalcijfers over 2004. Deze laten ten opzichte van 2003 een forse daling zien van het aantal verkeersdoden, namelijk -19%. In 2004 vielen er 881 verkeersdoden terwijl dit aantal in 2003 nog 1088 bedroeg. De dalende lijn van het aantal verkeersdoden, die al jaren te zien is, en die vorig jaar werd onderbroken door een lichte stijging, is gelukkig weer duidelijk zichtbaar.
Aangezien 2003 een jaar was met relatief veel doden, is de daling ten opzichte van dat jaar zeer sterk. Maar ook ten opzichte van de meerjarige trend is de daling groter dan verwacht. Het is echter nog te vroeg om te spreken van een trendbreuk; daarvan is pas sprake bij een structureel sterke daling over meerdere jaren. En het is eerder voorgekomen dat na een daling toch weer sprake was van een lichte stijging. Dit neemt niet weg dat de cijfers over 2004 reden geven tot optimisme. We lijken met zijn allen op de goede weg te zijn!

Het aantal door de politie geregistreerde ziekenhuisgewonden in 2004 bedraagt 9486. Ten opzichte van het door de politie geregistreerde aantal over 2003 bedraagt dat een afname van 10%. De cijfers over het aantal ziekenhuisgewonden zullen later dit jaar nog worden aangevuld met gegevens uit ziekenhuisbestanden.

Er zijn geen dominante oorzaken of specifieke maatregelen aan te wijzen die deze opvallende daling verklaren. Opvallend, want zoals u weet heb ik aan het begin van de kabinetsperiode de doelstelling bijgesteld van 950 verkeersdoden tot 900 in 2010. De continue aandacht voor verkeersveiligheid en de ingezette beleidsmaatregelen, zoals voorlichting, handhaving, rij- opleiding, veilige inrichting van infrastructuur, veiligere voertuigen en specifiek voor het vracht- en bestelverkeer aandacht voor veiligheidscultuur binnen bedrijven, dragen bij tot een structurele afname van de verkeersonveiligheid. Het weer heeft in 2004 in beperkte mate een positieve rol gespeeld.

De dalende trend lijkt in lijn te zijn met:
minder geconstateerde snelheidsovertredingen bij een toename van het aantal gecontroleerde voertuigen door onder meer nieuwe trajectcontroles op verkeersonveilige wegen (black-spots). Het lijkt er op dat bestuurders zich op deze gevaarlijke wegen beter houden aan de snelheidslimieten. gegevens van verzekeraars: ook daar loopt de schadefrequentie terug; er worden minder ongevallen en minder letselschades gemeld bij verzekeraars. de situatie in de landen om ons heen: voorlopige cijfers laten zien dat ook in andere EU-landen sprake lijkt te zijn van een daling van het aantal verkeersdoden ten opzichte van 2003. In Portugal vielen in 2004 ruim 16% minder verkeersdoden, in Denemarken is de afname 14% en in Spanje 13%. In Duitsland vielen 12% minder doden in 2004 dan in 2003; Frankrijk had in 2004 een afname van 9% (en in 2003 zelfs 20%). In Zweden vielen 6% minder verkeersdoden in 2004 en in België 4% minder.

Opvallende zaken
De cijfers van 2004 bevatten enkele opvallende zaken, zowel in vergelijking met de cijfers uit 2003 als ten opzichte van de meerjarige trend.

Leeftijd

Het aantal doden onder kinderen tot en met 11 jaar is ongeveer op hetzelfde niveau als in 2002. In 2003 was dat aantal opvallend hoog, namelijk 42.Dit aantal is in 2004 gedaald tot 23. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat 2003 achteraf gezien een incidentele negatieve uitschieter was. Het aantal verkeersdoden in de categorie 16 en 17 jarigen (de leeftijd waarop op de brommer mag worden gereden) is gedaald van 49 in 2003 tot 28 in 2004. Dit is ook ten opzichte van het gemiddelde in de jaren 2000-2003 een duidelijke daling. Ook het aantal verkeersdoden in de leeftijdscategorie 18-19 jaar (leeftijd van beginnende automobilisten) is gedaald van 66 in 2003 naar 48 in 2004. In absolute zin vallen er jaarlijks onder de 65+ers de meeste doden hoewel ook in deze leeftijdscategorie een daling te zien is: 244 doden in 2004 versus 260 in 2003.

Vervoerwijze

Het aantal verkeersdoden neemt bij alle vervoerwijzen af. De meeste doden vallen onder inzittenden van personenauto's; dit is al jaren zo. Het aantal doden in personenauto's en bestelauto's daalde van 549 in 2003 tot 435 in 2004 (-21%). Een opvallende daling is te zien bij inzittenden van bestelauto's: van 55 verkeersdoden in 2003 naar 14 in 2004. Ook bij alle gemotoriseerde tweewielers is een daling te zien; vielen er in 2003 in deze categorie nog 96 doden: in 2004 waren dat er 87. Bij fietsers en voetgangers is er eveneens een daling te zien.
Ten aanzien van ongevalsbetrokkenheid (inzittende en botspartner) is ook een behoorlijke daling te zien bij het bestelverkeer: waren bestelbussen in totaal in 2003 nog 157 keer betrokken bij een ongeval met dodelijke afloop; in 2004 is dat gedaald naar 61 keer. Deze cijfers zijn zo opvallend dat ik hier nader onderzoek naar wil laten doen. Er vielen in 2004 opvallend veel doden onder fietsers als gevolg van een aanrijding met een rechtsafslaande vrachtauto's: 16 in 2004 versus 7 in 2003. Het niveau van het aantal slachtoffers is daarmee, na een daling in de jaren 2003 en 2002, terug op het niveau van de jaren 2001 en 2000. Mogelijk is hier sprake van een incidentele toename, maar feit is wel dat het niveau van 2004 weer overeenkomt met de jaren voordat de dode hoek spiegel verplicht werd gesteld. Ik ben voornemens deze getallen nader te analyseren.

Type weg

Over de gehele linie, behalve de 60 km-wegen, nam het aantal verkeersdoden op alle wegen af. Ook in relatie tot het totale areaal zijn de 30 km- gebieden veiliger geworden: in 2004 vielen daar 35 verkeersdoden ten opzichte van 41 doden in 2003. Ook 50 km-wegen zijn veiliger geworden: in 2003 vielen er 303 doden en in 2004 230. Op 80 km-wegen, 100 km-wegen en 120 km-wegen vielen in 2004 ook ruim 20% minder doden dan in 2003. Vanuit mijn rol als wegbeheerder heeft met name de ontwikkeling van het aantal verkeersdoden op rijkswegen waaronder 120 km-wegen mijn bijzondere aandacht. Het aantal verkeersdoden is daar weer op het niveau van het gemiddelde van de jaren 2000 - 2002. De daling op deze wegcategorie blijft echter wel achter bij de algemene trend. Op 60 km-wegen vielen daarentegen in 2004 meer doden dan in 2003 nl 42 doden in 2004 tegen 36 doden in 2003; een verklaring daarvoor is dat een aantal 80 km wegen zijn omgevormd tot 60 km-wegen. Dat neemt niet weg dat in absolute zin de meeste doden vallen op 50 km-wegen (230 in 2004) en op 80 km-wegen (335 in 2004).

Aard ongeval

Opvallend (door de jaren heen) zijn de grote aantallen ongevallen door aanrijdingen tegen vaste voorwerpen (bomen, lantarenpalen, vangrail): in 2004: 231 doden (tegen 294 in 2003) en dit is een afname van 21%. Het blijft, net als voorgaande jaren, gaan om circa 30% van het totale aantal verkeersdoden.

In juni 2005 zal de publicatie Kerncijfers verkeersveiligheid gereed zijn. Deze publicatie presenteert de meest gehanteerde cijfers over verkeersveiligheid in Nederland. Ik zal u deze toesturen.

Hoogachtend,

DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,

Karla Peijs
Bijlage:

Tabel 1: verkeersdoden per jaar

|Verkeersdoden per |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|jaar              |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |199|199|199|199|200|200|200|200|20|
|                  |6  |7  |8  |9  |0  |1  |2  |3  |04|
|Verkeersdoden     |1.2|1.2|1.1|1.1|1.1|1.0|1.0|1.0|88|
|                  |51 |35 |49 |86 |66 |83 |66 |88 |1 |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|Figuur 1:         |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|verkeersdoden per |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|jaar              |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
|                  |   |   |   |   |   |   |   |   |  |
Tabel 2: verkeersdoden per leeftijdsklasse

|Verkeersdoden per         |   |   |   |  | | |     |     |     |
|leeftijdsklasse           |   |   |   |  | | |     |     |     |
|1996 |1997 |1998 |1999 |2000 |2001 |2002 |2003 |2004 | | | |Gemiddeld 2001-2003 |2004 | |00-03 | | | | | | |6 |9 |2 | | | |5 |2 | |04-11 | | | | | | |14 |33 |21 | | | |16 |21 | |12-15 | | | | | | |40 |29 |29 | | | |23
|29 | |00-15 |88 |80 |59 |88 |70 |63 |60 |70 |52 | | |00-15 |64 |52 | |16-
     17 |54 |46 |44 |58 |46 |46 |47 |49 |28 | | |16-17 |47 |28 | |18-24 |221
  |202 |211 |196 |234 |165 |208 |180 |158 | | |18-24 |184 |158 | |25-34 |221
  |241 |219 |196 |186 |200 |191 |181 |122 | | |25-34 |191 |122 | |35-49 |204
  |201 |186 |196 |200 |191 |178 |192 |152 | | |35-49 |187 |152 | |50-64 |151
    |161 |163 |161 |162 |161 |120 |155 |125 | | |50-64 |145 |125 | |65+ |312
 |303 |267 |291 |268 |256 |262 |260 |244 | | |65+ |259 |244 | |Totaal |1.251
     |1.235 |1.149 |1.186 |1.166 |1.083 |1.066 |1.088 |881 | | |Totaal |1079
|881 | |
  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | |
|
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
Tabel 3 :
Verkeersdoden per vervoerswijze | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1996 |1997 |1998 |1999 |2000
|2001 |2002 |2003 |2004 | | | |Gemiddeld 2001-2003 |2004 | |Personen-/
bestelauto |626 |617 |617 |615 |593 |547 |539 |549 |435 | | | | |435 |
|Vrachtauto/ bus |13 |10 |7 |14 |9 |18 |13 |8 |10 | | | | |10 | |Motor/
scooter |94 |98 |85 |83 |95 |85 |101 |96 |87 | | | | |87 | |Brom-/snorfiets
 |102 |98 |85 |105 |110 |85 |106 |99 |91 | | | | |91 | |Fiets |239 |264 |212
     |227 |233 |225 |195 |219 |179 | | | | |179 | |Voetganger |132 |132 |133
  |130 |114 |115 |108 |107 |74 | | | | |74 | |Overige |45 |16 |10 |12 |12 |8
   |4 |10 |5 | | | | |5 | | Totaal |1.251 |1.235 |1.149 |1.186 |1.166 |1.083
|1.066 |1.088 |881 | | | | |881 | |