Partij van de Arbeid


Den Haag, 27 april 2005


Bijdrage Staf Depla (PvdA) aan het Algemeen Overleg Huursubsidie


1. Bestrijding fraude huursubsidie

Huursubsidie is een zeer effectieve inkomensondersteuning maatregel. Misbruik moet worden aangepakt. WE houden dan meer geld over voor de mensen die het echt nodig hebben. Bovendien ondermijnt fraude het draagvlak bij burgers om mee te blijven betalen aan inkomensondersteuning voor mensen die het nodig hebben. En door fraude onvoldoende aan te pakken lijkt het alsof de overheid het geen probleem vindt.


Uit VROM-onderzoek blijkt dat er ongeveer 10% fraude plaats vindt. Dat is erg veel. Meer dan 100.000 mensen zouden volgens uw rapport de zaak flessen. De huursubsidieontvangers zouden de pakkans erg klein achten. Met name de kans op fysieke controle (huisbezoek) wordt als mimimaal gezien. Dit werkt fraude in de hand.
De inzet van interventieteams in den landen, de zogenaamde RIF-teams laten zien hoe effectief dit is. En ook de berichtgeving over de controle waar uw buitendienst wel aan mee heeft gedaan laat dit zien. Van de 150 adressen die u in Amsterdam Zuid Oost werden bezocht werd er bij 16 adressen de huursubsidie meteen gestopt.
Maar uw ministerie laat het afweten bij deze aanpak. U heeft slechts 7 mensen voor de buitendienst beschikbaar.
In het land hoor ik ook dat er bij uw ministerie nog veel zaken op de plank liggen om afgehandeld te worden. Zaken die door lokale interventieteams zijn aangedragen. Deze mensen krijgen nog steeds huursubsidie terwijl ze er geen recht op hebben.
Uitbreiding van de handhaving verdient zich makkelijk terug. We willen dat de Minister die uitbreiding gaat plegen.
- In de praktijk maakt men zich zorgen dat door overdracht aan belastingdienst er nog minder tijd besteed wordt aan fraudebestrijding bij huursubsidie. De belastingdienst heeft helemaal geen ervaring met fysieke controles. Echte duidelijkheid of harde toezeggingen zijn er niet op dit punt. We willen duidelijkheid en actie.
- De minister stelde dat alle zaken die nu binnenkomen worden afgehandeld voordat de verantwoordelijkheid voor de huursubsidie overgedragen wordt aan de Belastingdienst. Volgens leden van RIF-teams blijken echter nog vele duizenden zaken op de plank te liggen? Wie is verantwoordelijk voor het onderzoeken van deze zaken? Wie handelt deze zaken af?


2. onjuiste afhandeling en uitbetaling huursubsidie
Goed uitvoerbare huursubsidieregeling is éénduidig. Dat is onvermijdelijk gezien grote aantallen. Dan is het onvermijdelijk dat je onredelijk gaat doen. Dat is alleen te accepteren als je daaruit voortkomende klachten bij burgers serieus neemt. En uit de praktijk blijkt dat uw ministerie dat niet altijd even goed lukt. Een aantal voorbeelden.
§ In februari hebben we u vragen gesteld over het stopzetten van de huursubsidie bij overlijden van de huursubsidiegerechtigde. De huursubsidie wordt met ingang van de eerste dag van de volgende maand stopgezet terwijl nog minsten één maand huur betaald moet worden. U wilt dit probleem niet oplossen. Mensen moeten hun erfenis weigeren als ze de huur misschien niet kunnen betalen. De erfenis kan ook emotioneel waardevolle dingen bevatten van weinig financiële waarde. De PvdA wil de menselijke maat. Kunt u nagaan om hoeveel geld het eigenlijk gaat. En hoeveel zou het kosten als we de AOW een maand langer laten doorlopen. Dan hoeven we de huursubsidie niet aan te passen, want dan wordt het langs die weg opgelost.
§ Hetzelfde probleem doet zich voor bij mensen die naar verzorgingstehuis gaan. Huursubsidie wordt meteen stopgezet, terwijl huur nog langer doorloopt.
- VROM blijkt erg ijverig met het terugvorderen van huursubsidie bij mensen die als gevolg van een procedure bij de Huurcommissie recht hebben op een lagere huurprijs.
o Indien een huurder na een jaar een procedure tot huurverlaging start heeft deze huurder geen recht op volledige teruggave van de teveel betaalde huur. VROM vordert wel het volledige bedrag aan teveel ontvangen huursubsidie.
o Een uitspraak van de huurcommissie is pas na acht weken rechtsgeldig, wanneer de beroepstermijn van de verhuurder verstreken is. VROM start binnen twee weken met het terugvorderen van huursubsidie.
o Het is na een huurverlaging soms niet eenvoudig de teveel betaalde huur van de verhuurder terug te krijgen, soms lukt dat helemaal niet. In dat geval betaalt de huurder wel huursubsidie terug.
- U kent het fenomeen wisselwoning bij de herstructurering. De servicedesk van VROM bevestigt dat wisselwoning tijdelijke woningen zijn en dus niet onder de huursubsidiewet vallen. Is dat echt zo. Wat betekent dit voor de herstructurering? Tot nu toe hebben nog niet vernomen dat mensen daadwerkelijk het recht op huursubsidie hierdoor verliezen. Hoe gaat de belastingdienst daar volgend jaar mee om? Kunt u garanderen dat die dat ook niet doen?


3. Terugdraaien extra korting huursubsidie (Normhuren)
Het is logisch dat de eigen bijdrage van de huursubsidie elk jaar stijgt met de stijging van de inkomens. Dit jaar wijkt u daar vanaf. De bijstand daalt met 0.6% maar de eigen bijdrage laat u met 1.8% stijgen. De huursubsidie wordt ondanks al uw mooie beloften dus wederom extra gekort met zo'n 5 euro per maand. Het lijkt een klein bedrag. Maar het komt bovenop de korting van vorig jaar van 12 euro die langzaam oploopt naar 18 euro. Een alleenstaande AOW-er heeft zo'n 200 euro vrij te besteden. Dan is 5 euro veel. Waarom wijkt u af van wat de laatste vijf jaar gebruik was. Waarom laat u weer de mensen met de smalle beurs in de steek. De vorige keer verschool u zich achter het regeerakkoord. Dat kan u nu niet meer. Nu is het echt uw eigen keus. Graag uw reactie.


4. Huursubsidie en de overgang naar AWIR

In de zomer van 2002 leverde het overdragen van de uitvoering van de huursubsidie van de gemeenten naar VROM grote uitvoeringsproblemen op. Het ziet er naar uit dat de regering wederom teveel haast heeft met de invoering van de AWIR. Met de geplande herziening van de uitvoering van de huursubsidiewet zullen vrijwel zeker nieuwe uitvoeringsproblemen ontstaan.
Hoe heeft u bij de invoering van de AWIR de lessen geleerd uit de evaluatie van EOS over de uitvoeringsproblemen van 2002. Wij maken ons daar grote zorgen over omdat tot op heden nauwelijks concrete toezeggingen gedaan zijn om dergelijke uitvoeringsproblemen te voorkomen.


In april 2004 bleek dat ruim 12.000 mensen de huursubsidie veel te laat ontvingen als gevolg van een 'mis-fit' tussen gegevens van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) en de gegevens van VROM. De minister stelde in juli dat dergelijke problemen weer kunnen ontstaan. De belofte om de Kamer eind 2004 verder te informeren over structurele oplossingen voor de GBA problematiek is de minister tot op heden nog niet nagekomen. Deze problemen moeten uiteraard voor januari 2006 opgelost zijn. Plus aandacht voor onbetrouwbaarheid GBA.