Gemeente Gouda
veel bereikt en een positief financieel resultaat in 2004 (25/04/05)
Het kalenderjaar 2004 is voor het gemeentelijk beleid een goed
oogstjaar. De realisatie van producten nam toe van 43% in 2003 tot 72%
in 2004. Nog veel belangrijker is echter de bijdrage die die
producten, in kwalitatieve zin, bijdragen aan de ontwikkeling van
Gouda. Zowel op sociaal gebied als op het gebied van ruimtelijke
ontwikkeling en economische ontwikkeling is aanzienlijke vooruitgang
geboekt.
Daar komt bij dat ook het financiële plaatje voor 2004 er goed
uitziet: de gemeente houdt circa 11.200.000 over na afsluiting van de
financiële huishouding.
Op korte termijn moet echter wel worden gezocht naar oplossingen voor
een aantal structurele tegenvallers die het meerjarenperspectief voor
de jaren 2005 en verder beïnvloeden.
Wat de precieze consequenties hiervan zijn en hoe het college dit gaat
oplossen, wordt in de Voorjaarsnota 2006 opgenomen. Deze wordt in juni
voorgelegd aan de gemeenteraad. De jaarreke-ning en het jaarverslag,
samen de jaarstukken 2004, heeft het college nu vastgesteld. Ze worden
op 23 mei ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad.
stap voorwaarts
In het jaarverslag is te lezen dat er in 2004 een belangrijke stap
voorwaarts is gezet op een aantal beleidsterreinen. De uitvoering van
het veiligheidsbeleid begint duidelijke resultaten op te leveren.
Markante voorbeelden zijn de daling van het aantal auto-inbraken ten
opzichte van 2003, het aantal woninginbraken en in het bijzonder het
aantal meldingen van jongerenoverlast. Ook de voortgang op het terrein
van de wijkontwikkeling, het realiseren van een opvangvoorziening aan
de Livingstonelaan en het sluiten van het Pact van Savelberg zijn
resultaten van 2004. Verder is het afgelopen jaar 50% van de
loketfuncties ondergebracht in de stadswinkel.
Het bouwen aan (de toekomst van) de stad heeft in 2004 geleid tot een
aantal stappen voorwaarts. Voorbeelden hiervan zijn de ministeriële
goedkeuring van de bouw van Westergouwe, het gereedkomen van de visie
voor de Zuidplaspolder en de ontwikkeling van een grondbank voor
hetzelfde gebied. Ook voor de transformatie van de Goudse Poort en de
ontwikkeling van de Spoorzone werden mijlpalen geslagen. Het positieve
rapport over de bestuurskracht van Gouda leidde tot een duidelijke
bevestiging van de rol van Gouda als centrumstad in de regio.
Het is een greep uit de vele producten die in 2004 werden
gerealiseerd. Gelijktijdig met deze productontwikkeling is belangrijke
voortgang geboekt op het terrein van OptimaForma. Eind 2004 zijn 46
van de 52 veranderingstrajecten gestart (de laatste zes volgen vóór 1
juli 2005) en heeft de raad een aantal belangrijke
verzelfstandigingsbesluiten genomen; het betreft de openbare
bibliotheken, het bureau leerlingzaken, het schoolbestuur van het
openbaar onderwijs en de musea.
verbetering realisatie productie
Naast de inhoudelijke belangrijke ontwikkelingen kan worden
vastgesteld dat de realisatie van de beleidsvoornemens, gemeten in het
leveren van de begrote productie, aanzienlijk is verbeterd. Het blijkt
dat van de productie die in de productenraming opgenomen is, in totaal
72% gerealiseerd is. Dit is ten opzichte van vorig jaar (43%) een
grote verbetering. Daarbij moet nog eens in het oog worden gehouden
dat gelijktijdig een complex en tijdrovend reorganisatieproces wordt
gerealiseerd: OptimaForma. Terwijl de winkel open bleef is de
productie toegenomen!
financieel resultaat
Het resultaat over 2004 is opgebouwd uit eenmalige voordelen en
structurele nadelen. De belangrijkste veroorzaker van het aanzienlijke
eenmalige positieve resultaat is de grondexploitatie van
Middenwillens. Tot en met 2003 werd verwacht dat hierop een negatief
resultaat van circa 9.700.000 behaald zou worden. Hiervoor is
toentertijd geld apart gezet. Nu de locatie Middenwillens wordt
gebruikt voor woningbouw in plaats van voor bedrijventerreinen wordt
een voordeel verwacht en is het niet meer nodig deze middelen apart te
zetten. Daarentegen heeft herberekening van het verwachte resultaat op
de exploitaties de Drie Nootenbomen en het Bolwerk geleid tot een
nadeel van 1.400.000.
Daarnaast zijn twee belangrijke incidentele voordelen behaald door het
vrijvallen van voorzieningen. Voor kinderopvang waren middelen van het
Rijk apart gezet om besteed te gaan worden. In 2004 heeft hierop een
voorlopige bepaling van de hoogte van de afrekening plaatsgevonden
waarbij het Rijk de niet bestede middelen zal terugvorderen. Het
bedrag dat na terugvordering van het Rijk overbleef, te weten
1.500.000 is verwerkt in het financieel resultaat over 2004. Ook is
4.200.000 toegevoegd aan het resultaat omdat gebleken is dat de nog te
ontvangen middelen van het Rijk voor woninggebonden subsidies
voldoende zijn om aan de verplichtingen van de gemeente te voldoen. De
middelen die hiervoor zijn gereserveerd, hoeven niet meer ingezet te
worden. Ze kunnen dus toegevoegd worden aan het resultaat.
meerjarenperspectief
Het geld dat de gemeente overhoudt aan 2004 is echter eenmalig.
Verschillende structurele nadelen zorgen ervoor dat het financieel
perspectief voor de komende jaren tot nadenken stemt. Het college is
zich bewust van de noodzaak van een aantal adequate (structurele)
maatregelen. Voorstellen hiervoor worden voorbereid. Verwerking van
het tekort vindt incidenteel plaats in de tweede begrotingswijziging
2005. In de Voorjaarsnota 2006-2009 vindt beschouwing plaats van de
structurele gevolgen.
begrotingswijziging
In de (tweede) begrotingswijziging van 2005, die afzonderlijk aan de
gemeenteraad wordt aangeboden, doet het college voorstellen die voor
2005 een oplossing bieden voor de structurele gevolgen van de
Jaarstukken 2004. Hiermee moet de bereikbaarheid en ontsluiting van
Gouda verbeterd worden en wordt extra budget vrijgemaakt voor de
aanleg van de Zuidwestelijke Randweg (ZWR) en de Rijn Gouwe Lijn
(RGL). Daarnaast wordt hiermee mede een mottenproblematiek in het
museumgoudA aangepakt.
structureel tekort
Een aanzienlijk deel van een dreigend structureel negatief
begrotingssaldo van 5.300.000 is toe te schrijven aan nadelen op
gemeentelijke financiering (externe rentebaten en -lasten en interne
financiering) en het BTW-compensatiefonds. Dit loopt op tot een bedrag
van circa 4.000.000.
technisch begrotingsprobleem
Het nadeel op de gemeentelijke financiering wordt ten dele veroorzaakt
door een technisch begrotingsprobleem, namelijk de omzetting van
obligaties mèt rente in obligaties zonder rente. De waarde van de
nieuwe obligaties wordt uitgedrukt in de koers, die gerealiseerd wordt
bij verkoop van de obligaties. Deze mag niet geboekt worden in de
jaarrekening terwijl dit voorheen bij de rente wel mogelijk was. De
voordelen uit deze omzetting kunnen dus pas later in de tijd worden
gerealiseerd.
BTW-compensatie
Alle gemeenten in Nederland kunnen sinds 1 januari 2003 de BTW op
extern ingekochte goederen of diensten declareren. Dit voordeel wordt
gecompenseerd door een korting van de algemene bijdrage aan de
gemeenten door het Rijk, de zogenaamde algemene uitkering. In de
eerste jaren na invoering hebben gemeenten recht op een
minimumuitkering. Gemeenten die meer ontvangen dan de minimumuitkering
wordt een korting opgelegd ter bekostiging van deze minimumuitkering
aan andere gemeenten. Hiervoor is een compensatiefonds in het leven
geroepen. Dit heeft voor Gouda geleid tot een bijdrage van circa
500.000.
Naar verwachting heeft dit een structureel karakter.
kwaliteitsverslag
Nieuw in de jaarrekening 2004 is het kwaliteitsverslag van de
burgemeester. Samen met het Kleintje burgerjaarverslag, dat verspreid
wordt aan alle huishoudens, vormt dit het burgerjaarverslag. Hierin
wordt aandacht besteed aan de kwaliteit van de dienstverlening van de
gemeente en aan burgerparticipatie. In het Kleintje burgerjaarverslag
is voor het eerst de rekening in één oogopslag opgenomen. Hiermee
krijgt de burger in één oogopslag inzicht in de inkomsten en uitgaven
van de gemeente in 2004.
transparantie en begrijpelijkheid
De basis voor de jaarrekening zijn dit jaar de programmabegroting en
de productenraming geweest. Deze begrotingsdocumenten zijn
geïntroduceerd in 2003 en sluiten aan bij de nieuwe voorschriften die
vanaf 2004 door het Rijk aan de inhoud van begrotingsdocumenten zijn
verbonden. De nieuwe voorschriften stellen vooral eisen aan de mate
van transparantie en begrijpelijkheid van de jaarrekening. Om deze
helderheid te waarborgen, vindt verantwoording ook plaats op basis van
twee documenten: de jaarstukken en de productenrealisatie. De
jaarstukken sluiten aan bij de programmabegroting waarover de
gemeenteraad beslist. Op dit document wordt een accountantsverklaring
verstrekt. De productenrealisatie die aansluit bij de productenraming
is het sturingsdocument voor het college.
rechtmatigheid
In 2004 vond voor het eerst controle op de rechtmatigheid van
processen en handelingen binnen de gemeente plaats. Omdat dit nog
sterk in ontwikkeling is, heeft de accountant hiernaar geen onderzoek
verricht. Dit is overigens bij veel gemeenten het geval. De gemeente
is wel bezig om voor komend jaar de rechtmatigheid te verbeteren.
Hiertoe is een stevige interne controle ontwikkeld die op grond van
controleplannen diverse processen nader onderzoekt.
Footer