GroenLinks

Eerst wapenexportcode aanscherpen, dan over embargo China spreken

27 april 2005

Opheffing van het Europese wapenembargo tegen China is dezer weken een steeds terugkerend gespreksonderwerp voor de EU-ministers. Het Europees Parlement voelde woensdag 27 april het Luxemburgs voorzitterschap aan de tand. De Groenen grijpen de kans aan om te pleiten voor een algemene en bindende code voor wapenexport.

Na het gewelddadig neerslaan van studentenprotesten op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking in 1989, legden de VS en de EU China een wapenembargo op. Duitsland en Frankrijk pleiten sinds geruime tijd voor opheffingen van het in hun ogen "achterhaalde" embargo. Dit ontketende veel protest, onder andere van het Europees Parlement.

Tiananmen
"Er zitten nog steeds mensen vast die toen hebben deelgenomen aan de demonstraties op Tiananmen en een onafhankelijk onderzoek is er nooit geweest. De Chinese regering weigert kritisch naar de gebeurtenissen te kijken. Niemand is in staat van beschuldiging gesteld, laat staan veroordeeld voor het neerslaan van de betogingen. Van opheffing kan dan dus vooralsnog geen sprake zijn", aldus GroenLinkser Lagendijk die lid is van de buitenlandcommissie van het Europees Parlement.

Indammen wapenexport
Maar de Groenen zien in de huidige discussie mogelijkheden voor zowel het indammen van Europese wapenexport als voor het opvoeren van druk op China om de mensenrechtensituatie te verbeteren. De huidige gedragscode voor wapenexport is niet wettelijk afdwingbaar en op veel terreinen makkelijk te omzeilen. Lagendijk: "We moeten van de gelegenheid gebruik maken om de gedragscode te promoveren tot een strikte regeling met transparante controlemogelijkheden en een wettelijk bindend karakter. Zo kan voorkomen worden dat Europa in de toekomst nog wapens levert aan instabiele landen of landen die de mensenrechten schenden."

Symboolwaarde
Uit gesprekken die de europarlementariërs deze week hadden met leden van het Chinese volkscongres bleek nog eens de symboolwaarde van het embargo voor de Chinezen. Lagendijk: "We hebben een troef in handen om de Chinezen te bewegen tot het respecteren van internationale mensenrechtennormen en tot het erkennen van wreedheden bij het neerslaan van de betogingen in 1989. Aldus kan de huidige discussie over het embargo tot twee belangrijke stappen voorwaarts voeren: het aan banden leggen van de Europese wapenexport en het verbeteren van de mensenrechtensituatie in China."

«