Erasmus Universiteit Rotterdam

Ondernemingen in spagaat tussen kostenverlaging en innovatie

De toegenomen concurrentie binnen nationale en internationale afzetmarkten, de veranderende (Europese) wetgeving en de ontwikkelingen op technologisch gebied hebben de concurrentieverhoudingen tussen ondernemingen drastisch veranderd. Niet alleen het aantal veranderingen, maar ook de intensiteit waarmee marktontwikkelingen plaatsvinden, confronteren ondernemingen in toenemende mate met een spanning tussen efficiency en kostenverlaging (exploitatie) enerzijds, en flexibiliteit en innovativiteit (exploratie) anderzijds. Op vrijdag 29 april 2005 promoveert Justin Jansen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn proefschrift Ambidextrous Organizations verschaft nieuwe inzichten in hoe organisaties de balans tussen innovatie en efficiency succesvol kunnen managen.

Hoewel ondernemingen behoefte hebben aan stabiliteit om huidige activiteiten effectief te kunnen aansturen, moeten ze nieuwe producten en diensten ontwikkelen voor nieuwe markten. Echter, doordat beide activiteiten moeilijk zijn te verenigen, wordt het managen van exploitatie en exploratie gezien als een van de belangrijkste uitdagingen voor het behalen van een duurzaam concurrentievoordeel.

In het onderzoek, dat grotendeels heeft plaatsgevonden bij lokale Rabobanken in Nederland, komt naar voren dat de meest succesvolle ondernemingen exploratie en exploitatie balanceren binnen hun organisatie. Echter, door de moeilijkheden die ontstaan bij het verenigen van innovatie en efficiency binnen eenzelfde afdeling, worden afdelingen gecreëerd die zich enerzijds richten op het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten en anderzijds richten op efficiencyverbeteringen en kostenverlaging.

Innovatieve afdelingen worden gekenmerkt door gedecentraliseerde besluitvorming, rotatie van medewerkers en crossfunctionele teams. Afdelingen die gericht zijn op efficiencyverbeteringen en kostenverlaging maken meer gebruik van regels en procedures en implementeren mentorsystemen. Opmerkelijk is het feit dat sociale netwerken binnen afdelingen zowel de creativiteit en innovativiteit alsook de efficiency en productiviteit van medewerkers kunnen verhogen.

Door niet alleen te achterhalen of organisaties die exploratie en exploitatie balanceren, betere resultaten behalen, maar ook hoe ze deze balans kunnen managen, biedt dit onderzoek een duidelijk handvat voor hedendaagse managers.

Promotoren: prof.dr.ing. F.A.J. van den Bosch, Management wisselwerking organisaties en omgeving en prof.dr. H.W. Volberda, Bedrijfskunde, in het bijzonder strategic management and business policy.