Erasmus Universiteit Rotterdam

Afscheidscollege prof.dr. Jan van Herwaarden

Op vrijdag 29 april 2005 houdt de Rotterdamse mediëvist prof.dr. Jan van Herwaarden zijn afscheidsrede Omgaan met Erasmus. Daarmee neemt hij officieel afscheid van de Erasmus Universiteit Rotterdam waaraan hij meer dan dertig jaar verbonden is geweest. Van Herwaarden profileerde zich vooral met bedevaarten en Desiderius Erasmus.

Van Herwaarden loopt in zijn afscheidscollege aan den hand van het onderwerp Turken de ontwikkeling van Desiderius Erasmus gedachtegang na. Luther en Erasmus zagen de Turk beiden als Gods straf voor de zondige christenheid en evenals Luther meende Erasmus dat de christelijke wereld tot inkeer en berouw moest komen. Echter, in tegenstelling tot Luther die een oorlog tegen de Turk als verzet tegen Gods plan beschouwde, zag Erasmus in de strijd tegen de Turk juist de strijd tegen de zonde en vergeleek hij dat met het inroepen van de hulp van een medicus bij een zieke patiënt.

Van Herwaarden (1940) studeerde in Groningen en promoveerde daar in 1978 op opgelegde bedevaarten. In 1971 trad hij in dienst van de Nederlandse Economische Hogeschool, een van de rechtsvoorgangers van de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 1978 kwam hij als wetenschappelijk hoofdmedewerker in dienst bij de toen pas opgerichte subfaculteit Maatschappijgeschiedenis, de latere faculteit der Historische en Kunstwetenschappen. Van 1994 tot 2005 was hij bijzonder hoogleraar Cultuurgeschiedenis op de dr. Elie van Rijckevorsel-leerstoel vanwege de Erasmusstichting. Van Herwaarden stond aan de wieg van het onlangs opgerichte Erasmus Center for Early Modern Studies.

Jan van Herwaarden staat bekend als specialist van de geschiedenis van bedevaarten, met name als pionier in het onderzoek naar de verering voor Santiago de Compostela. Zijn optreden op de internationale Santiago-fora bracht hem ook dichter bij de Nederlandse devotiepraktijken in het algemeen. Zijn onderzoek op dat terrein vond zijn weerslag in publicaties over onder meer de aflaatpraktijk, de eucharistische en lijdensdevotie, kruiswegverering, broederschappen en verschillende specifieke heiligencultussen. Hij benaderde de onderwerpen vanuit een literair-historisch perspectief. Het onderzoek naar religieuze ervaring van gewone mensen in het verleden, naar het maken van reizen, naar de wisselwerking tussen geloof en kennis en naar Nederlandse eigenheid zoals het stedelijk leven en bewustzijn vormde voor Van Herwaarden eveneens een belangrijke bron van inspiratie. De laatste jaren heeft hij zich geconcentreerd op Desiderius Erasmus, hetgeen heeft geresulteerd in een reeks artikelen in het Rotterdams Jaarboekje.

Ter gelegenheid van zijn afscheid verschijnt de uitgave Een profane pelgrimage naar de Middeleeuwen. Opstellen van prof.dr. Jan van Herwaarden over geloof en samenleving in de laatmiddeleeuwse Nederlanden.
Uitgeverij Verloren, Hilversum, ISBN 90-6550-866-x, winkelprijs ⬠22,-

Noot voor de pers

Afscheidscollege prof.dr. Jan van Herwaarden vrijdag 29 april 2005, 16.00 uur
Plaats: Woudestein, Aula
Info: Persvoorlichting, (010) 408 1216/1777
e-mail: persberichten@daz.eur.nl

gewijzigd op 21 apr 2005 13:19