Rapportage Dualisering in Heerlen: Van rambo naar mambo
De onderzoekers prof.dr. A. Korsten en mr.dr. JH. Notten hebben dinsdag 26 april de rapportage 'Van rambo naar mambo', over dualisering in Heerlen, aangeboden aan het presidium van de gemeenteraad van Heerlen. De rapportage is tot stand gekomen na een raadsbesluit van 2 november 2004. Tijdens die vergadering gaf de raad de opdracht aan beide heren een onderzoek te laten doen naar de stand van zaken over de dualisering in Heerlen. Inmiddels zijn twee rapportages van de hand van de onderzoekers verschenen. Over deze rapportages word een debat gehouden in de raadsvergadering van dinsdag 14 juni. Naar aanleiding van dit debat en de reacties van het college, de raadscommissies en de burgemeester wordt in de raadsvergadering van 5 juli besproken welke acties tot verandering en verbetering moeten worden uitgewerkt.
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 is in alle steden in Nederland het dualisme ingevoerd. Dit is een andere manier van werken, die er vooral op is gericht om het lokale bestuur weer herkenbaar te maken voor de burgers. Na twee jaar wilde de gemeenteraad bekijken in hoeverre dat in Heerlen is gelukt. Daarvoor is de Evaluatiecommissie Dualisering opgericht, die alleen bestaat uit raadsleden.
Rapport
De Evaluatiecommissie Dualisering presenteerde op 2 november 2004 een rapport met daarin 11 aanbevelingen. Mede naar aanleiding van dat rapport zijn de onderzoekers Korsten en Notten gevraagd een rapport uit te brengen over de stand van zaken van de dualisering in Heerlen.
Op 17 februari 2005 verscheen het eerste deel van de rapportage. Daarbij constateerden de onderzoekers dat Heerlen inmiddels goed heeft voldaan aan de wettelijke taken die het dualisme met zich meebrengt.
Het rapport 'Van rambo naar mambo' is deel twee, waarin de staat van dualisme is beschreven. In dit rapport gaat het om de waardering van de werkwijze van de gemeenteraad. Het is dan ook de kern van het onderzoek.
De onderzoekers interviewden een groot aantal mensen: de burgemeester, wethouders, fractieleiders, commissievoorzitters, topambtenaren, griffiemedewerkers en enkele burgers. Ze woonden ook tal van vergaderingen bij, zowel van de raad als van het college, en lazen de stukken die de raadsleden en tal van anderen ook lazen. Ze hielden deze mensen als het ware een spiegel voor.
Conclusies en aanbevelingen
Het resultaat is een inzicht in de praktijk van de dualisering: hoe gaat men met elkaar om, op welke manier is de besluitvorming georganiseerd en welk oordeel heeft men daarover en over de omgangsvormen. De onderzoekers trokken hieruit conclusies en deden aanbevelingen voor acties. Een van de conclusies is dat de slagvaardigheid van het bestuur niet geleden heeft onder de invoering van de dualisering. Er loopt nog veel van de band, zogezegd. Maar de raad moet de controle op het college versterken en haar vertegenwoordigende rol.
Dualisering heeft in tal van steden nog niet geleid tot herkenbaarder bestuur en dat geldt ook voor Heerlen. Er valt dus nog echt wat te verbeteren.
In het nog te verschijnen derde rapport (na 5 juli) zullen de onderzoekers aan de hand van het raadsdebat en de reactiescaties van andereren voorstellen doen voor een plan van aanpak.
Verwijzing
De titel van de rapportage bevat met het woord 'rambo' een duidelijke verwijzing naar de vechtcultuur in het Heerlense lokale bestuur. De toevoeging 'mambo' sluit aan op de toekomst en geeft aan dat raads- en collegeleden op soepeler wijze moeten gaan samenwerken, vanuit de gedachte: samen maar toch apart. (iIets wat voor dansparen een absolute noodzaak is).
De onderzoekers concluderen dat in Heerlen het glas halfvol is, maar ook halfleeg. Er zijn veel goede initiatieven genomen en ook uitgewerkt, maar ze worden nog te incidenteel gebruikt. De aanzet was er wel, maar de knop groeide nog niet uit tot een bloem.
Mentaliteit
Voortgang in de dualisering is volgens de onderzoekers alleen te maken als alle spelers hun mentaliteit veranderen. Raadsfracties moeten de handen méér ineenslaan vanuit de eigen verantwoordelijkheid van de raad, zodat het verschil tussen coalitie en oppositie wordt doorbroken. Ook moeten ze de kaderstellende rol van de raad meer activeren. Het college daarentegen moet de interactie met de raad verbeteren door ze stukken voor te leggen met keuzemogelijkheden, maar ook door de raad aan te spreken op haar kaderstellende rol.
Gemeente Heerlen,27 april 2005
Afdeling Communicatie
Monique Leurs, tel. (045)5604070
persvoorlichting@heerlen.nl
-----------------------
---- --
Gemeente Heerlen