Persberichten - Tentoonstelling Kastelen en Buitenplaatsen in
Zuid-Holland
Uitgebracht op: woensdag 11 mei 2005
Wethouder Horlings opende op 10 mei de
tentoonstelling Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid-Holland in het
gemeentehuis van de gemeente Voorschoten. De tentoonstelling is te
zien tot 30 mei 2005. De expositie toont beelden van kastelen en
buitenplaatsen en geeft weer hoe provincie en gemeenten dit cultureel
erfgoed willen behouden en ontwikkelen. Voor het publiek zijn twee
folders te verkrijgen: de folder Kastelen en buitenplaatsen, waarin
alle locaties zijn aangegeven en de folder Cultuurhistorische impuls
Duin, Horst en weide. De laatste gaat over het beschermde gebied
tussen Voorschoten, Leidschendam-Voorburg en Wassenaar.
Juist in dit jaar, het Jaar van het Kasteel, krijgen buitenplaatsen,
landgoederen en kastelen brede aandacht. Groeiend besef van culturele
waarden heeft er in de afgelopen jaren toe geleid dat niet alleen
monumenten, maar het gehele cultuurhistorisch erfgoed steeds meer
aandacht heeft gekregen van locale en provinciale overheid. Het gaat
daarbij niet alleen meer om het behoud van monumentale gebouwen, maar
steeds vaker ook om het behoud van elementen uit het oude landschap,
zoals uitzichten, flora en fauna en waterstructuren. Deze oude
structuren in het landschap worden steeds vaker gebruikt als
inspiratiebron voor de inrichting van de openbare ruimte.
In de Rijksnota Belvedère van enkele jaren geleden werden
cultuurhistorie en ruimtelijke ordening met elkaar verbonden: behoud
door ontwikkeling. Ofwel: hoe kun je nieuwe ontwikkelingen vormgeven,
met behulp van de in het gebied aanwezige cultuurhistorische
elementen.
Uitwijken naar Haagwijk
Eén van de cultuurhistorische elementen die het beeld van onze
omgeving al eeuwenlang hebben gedomineerd zijn de buitenplaatsen en
kastelen.
Voorschoten kende in de 16e eeuw veel kastelen en buitenplaatsen. Op
oude kaarten zijn verschillende kastelen te zien, zoals Roucoop, Huys
ter Lips of Wijngaarde, Huis Ter Horst, Huys Duivenvoorde en
Rozenburgh. Later zijn deze grotendeels verdwenen. Soms rest er nog
een gebouw of archeologische resten, soms slechts de naam op een
straatnaambord.
In die tijd werden ook verschillende boerderijen verbouwd tot luxueuze
buitenplaatsen, waar de welgestelden zich in de zomer terug konden
trekken van de drukte en het stof in de stad. In Voorschoten is een
voorbeeld daarvan Haagwijk: letterlijk een plaats om te wijken,
uitwijken uit Den Haag. Andere buitens droegen namen als Rosenburgh,
Ter Wadding, Berbice, Bijdorp en Vredehoef. Ook veel van deze buitens
zijn afgebroken of verkleind. Slechts een paar hebben de eeuwen kunnen
overleven.
Besef cultureel erfgoed
In de wetenschap dat het gebied tussen Voorschoten,
Leidschendam-Voorburg en Wassenaar heel bijzonder is, hebben de drie
gemeenten de handen ineengeslagen om zich samen in te spannen voor het
openhouden van het hele gebied tussen de Leidse en de Haagse
agglomeratie. Het is de bedoeling de glastuinbouw te vervangen door
nieuwe buitenplaatsen en landgoederen. Dit is vastgelegd in het Pact
van Duivenvoorde. De samenwerking binnen dit Pact wordt steeds
intensiever.
Door gezamenlijk de cultuurhistorische waarde van het gebied te
beschrijven, en onder de aandacht te brengen hopen de gemeenten dat
iedereen gaat beseffen wat zo bijzonder is aan ons gebied. Gelukkig
bestaat er over de kwaliteit, en de noodzaak van het behoud van het
erfgoed waar de tentoonstelling hier over gaat, weinig discussie.
Bijna iedereen is wel onder de indruk van kastelen, landgoederen en
buitenplaatsen. Want wie heeft er niet eens gedwaald over een
buitenplaats of een kasteel?
- einde bericht -
Gemeente Voorschoten