Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

PB05-057
12 mei 2005

Economie krimpt licht in eerste kwartaal 2005

De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2005 voor het eerst sinds 2003 gekrompen. Het bruto binnenlands product (BBP) was 0,3 procent lager dan een jaar eerder. Het eerste kwartaal van 2005 telde een werkdag minder dan het eerste kwartaal van 2004 hetgeen mogelijk van invloed is geweest op het groeicijfer. De werkgelegenheid is in het eerste kwartaal van 2005 opnieuw gedaald. De afname was echter iets kleiner dan in de voorgaande vier kwartalen. Dit blijkt uit de eerste raming van de kwartaalrekeningen van het CBS. Belangrijke oorzaak van de geringe daling van het BBP is de ontwikkeling van de export. De groei van de export is in het eerste kwartaal met meer dan de helft afgenomen. Verder hebben huishoudens minder gekocht en zijn de investeringen teruggelopen. De overheidsconsumptie groeide bescheiden.

Kwartaal-op-kwartaalgroei licht negatief Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,1 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2004. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal van 2004.

Groei uitvoer met meer dan de helft afgenomen Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste kwartaal 3,7 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Dat betekent een afname van de groei met meer dan de helft in vergelijking met 2004. De groei van de export in het eerste kwartaal is geheel toe te schrijven aan de ln.... ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben sbc....
nam niet meer toe. De invoer groeide met 4,3 procent. Ook hier kwam de groei vrijwel geheel voor rekening van de wederuitvoer. Huishoudens kopen minder
w In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens 1,0 procent minder w besteed dan in het overeenkomstige kwartaal van 2004. In 2004 was er nog een licht herstel van de consumptie van huishoudens, na de krimp in 2003. w Vooral aan duurzame consumptiegoederen als personenauto's, meubelen en CBS Persbericht PB05-057 pagina 1 van 6

consumentenelektronica gaven de Nederlandse consumenten minder uit. Ook aan voedings- en genotmiddelen hebben ze echter, voor prijsveranderingen gecorrigeerd, iets minder uitgegeven.

Bescheiden groei overheidsconsumptie
Het volume van de overheidsconsumptie was in het eerste kwartaal van 2005 1,6 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2004. De reële uitgaven van de overheid voor zorg en welzijn namen toe. Dit komt voor een deel doordat onder het nieuwe subsidiestelsel meer uitgaven voor kinderopvang bij de overheid worden geboekt. De uitgaven voor onderwijs en openbaar bestuur waren nagenoeg stabiel.

Investeringen lager door minder bouwactiviteit
In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa 1,8 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral voor rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en infrastructuur. Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal gewerkte uren. In zakenauto's en vooral computers is wel fors meer geïnvesteerd.

Productiedalingen bij goederenproducenten
Vanuit de productie benaderd is de geringe krimp van de economie de resultante van lichte productiegroei bij de diensten en stevige productiedaling bij de goederen. De productiedaling in de industrie komt vooral voor rekening van de chemie en de elektrotechnische industrie. Daarnaast waren ook de productiedalingen in de bouw en bij de delfstoffenwinning substantieel. De dienstensector liet lichte stijgingen zien. De groothandel en het transport profiteerden van de bloeiende distributiefunctie van ons land. De uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van ondernemers om mensen in vaste dienst te nemen.

Geringere afname werkgelegenheid
In het eerste kwartaal van 2005 was het aantal banen van werknemers 78 duizend oftewel 1,1 procent lager dan een jaar geleden. De daling in arbeidsjaren was relatief iets groter, namelijk 1,3 procent. Hiermee is het aantal banen voor het achtste kwartaal op rij lager dan een jaar eerder. Wel is de daling minder dan in de voorgaande vier kwartalen.

Cijfers voor revisie
Jongstleden 20 april heeft het CBS voor 2001 herziene cijfers van de Nationale rekeningen gepubliceerd. De revisie is gebaseerd op iets gewijzigde definities, ramingsmethoden en nieuwe en herziene statistieken. Aanstaande 30 juni worden ook de gereviseerde cijfers voor de jaren en kwartalen na 2001 gepubliceerd. De cijfers in dit persbericht zijn nog gebaseerd op gegevens van voor de revisie en sluiten aan op de eerder op 31 maart 2005 gepubliceerde cijfers over 2004

CBS Persbericht PB05-057 pagina 2 van 6

Technische toelichting
Nieuwe cijfers economische groei
Op 30 juni 2005 worden nieuwe cijfers voor het BBP van het eerste kwartaal 2005 gepubliceerd die aansluiten bij de op 20 april jl. gepubliceerde gereviseerde cijfers van de Nationale rekeningen voor het jaar 2001. Dan worden ook de jaar- en kwartaalcijfers voor 2002, 2003 en 2004 gepubliceerd met de stand na revisie. Bij de tweede raming komen bovendien meer detailgegevens beschikbaar. In een later stadium worden de gegevens nog aangepast aan nieuwe jaarramingen.
Nieuwe cijfers werkgelegenheid
Op 1 juli 2005 worden nieuwe cijfers voor de werkgelegenheid van het eerste kwartaal 2005 gepubliceerd die aansluiten bij de op 20 april jl. gepubliceerde gereviseerde cijfers van de Nationale rekeningen voor het jaar 2001. Dan worden ook de jaar- en kwartaalcijfers voor 2002, 2003 en 2004 gepubliceerd met de stand na revisie. De nieuwe cijfers over het eerste kwartaal van 2005 bevatten daarbij ook een verdeling van de werkgelegenheid naar bedrijfstakken.
Algemeen
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces gevormde inkomens (de `toegevoegde waarde').
In dit persbericht is de eerste raming van de economische groei in het eerste kwartaal van 2005 gepubliceerd. Deze "flash-raming" heeft een voorlopig karakter. De cijfers kunnen nog worden aangepast op basis van statistische broninformatie die de komende tijd beschikbaar komt. In dit persbericht zijn de cijfers over voorgaande kwartalen niet gewijzigd. Seizoengecorrigeerde cijfers voor voorgaande kwartalen kunnen door het toevoegen van het eerste kwartaal 2005 wel fractioneel zijn veranderd. In tabel 1 zijn de bijgestelde cijfers cursief aangegeven. Conform Europese afspraken is een eerste raming van de werkgelegenheid in het eerste kwartaal van 2005 gemaakt en in dit persbericht gepubliceerd. Deze raming heeft uitsluitend betrekking op werknemers. Zelfstandigen blijven buiten beschouwing. De raming luidt zowel in banen als in arbeidsjaren (=voltijdbanen).

CBS Persbericht PB05-057 pagina 3 van 6

Bruto binnenlands product: volume % mld euro 7 94 6 93 5 92 4 91 3 90 2 89 1 88 0 87
-1 86
-2 85
-3 84 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 %-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links) seizoengecorrigeerd, mld euro in prijzen 1995 (rechts) Bron: CBS

Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen)
Verandering ten opzichte van zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1) volumemutaties in % 2001 1,4 . 2002 0,6 . 2003 -0,9 . 2004 1,4 . 2001-I 1,8 0,2 II 1,9 0,6 III 1,3 -0,1 IV 0,7 0,0 2002-I 0,4 0,2 II 0,4 0,4 III 1,0 0,2 IV 0,5 -0,3 2003-I -0,2 -0,5 II -1,4 -0,7 III -1,4 0,2 IV -0,5 0,6 2004-I 1,2 1,0 II 1,4 -0,1 III 1,6 0,3 IV 1,6 0,0 2005-I -0,3 -0,1 1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten. Bijgestelde cijfers zijn cursief aangegeven.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-057 pagina 4 van 6

Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen
2004 2004 2005 I II III IV I volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Consumptieve bestedingen 0,1 0,1 0,0 0,5 0,0 -0,2 w.v. door huishoudens 0,3 0,3 0,2 0,7 0,2 -1,0 door overheid -0,2 -0,4 -0,3 0,3 -0,4 1,6 Investeringen in vaste activa 2,5 4,6 1,5 0,6 3,0 -1,8 Veranderingen voorraden 1) 0,0 0,5 -1,4 1,3 -0,2 0,9 Nationale bestedingen 0,6 1,1 -0,1 0,7 0,8 -0,2 Uitvoer goederen en diensten 8,3 3,9 10,4 10,5 8,4 3,7 Invoer goederen en diensten 7,5 4,0 8,4 10,0 7,8 4,3 Bruto binnenlands product 1,4 1,2 1,4 1,6 1,6 -0,3 1) In procenten van het BBP in constante prijzen.
Bron: CBS

Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen) Waarde Waardeverandering Prijsverandering mld euro in % t.o.v. jaar eerder 2001 429,3 6,7 5,2 2002 445,2 3,7 3,1 2003 454,3 2,0 3,0 2004 466,3 2,6 1,2 2001-I 104,8 8,0 6,0 II 109,6 7,2 5,2 III 104,5 6,4 5,1 IV 110,5 5,4 4,6 2002-I 108,2 3,3 2,9 II 113,3 3,4 3,0 III 109,1 4,5 3,4 IV 114,5 3,6 3,2 2003-I 111,6 3,1 3,3 II 116,1 2,5 3,9 III 109,9 0,8 2,2 IV 116,6 1,8 2,4 2004-I 114,3 2,4 1,2 II 118,8 2,4 0,9 III 113,1 2,8 1,2 IV 120,1 3,0 1,4 2005-I 116,2 1,6 2,0 Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-057 pagina 5 van 6

Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) 2004 2004 2005 I II III IV I volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Producenten van:
Goederen 2,0 2,3 1,9 2,2 1,8 -2,7 Landbouw en visserij 1,9 1,5 1,0 2,3 2,5 -0,2 Industrie en energie: 2,3 1,9 3,1 3,1 1,1 -2,4 w.o. Industrie 0,9 1,7 1,4 0,5 0,0 -1,8 Bouwnijverheid 1,4 3,5 -1,3 -1,1 4,1 -4,3 Commerciële diensten 1,8 0,8 2,4 1,9 1,9 0,8 Handel, horeca en transport 2,7 1,4 3,5 3,3 2,7 0,6 Financiële en zakelijke
diensten 1,0 0,3 1,5 0,9 1,3 0,9 Niet-commerciële diensten 0,6 0,4 0,9 0,9 0,3 0,9 Bron: CBS

Tabel 5: Banen en arbeidsvolume van werknemers
2004 2004 2005 I II III IV I x 1 000

Banen 7 355 7 368 7363 7360 7330 7290 Arbeidsjaren 5 598 5 613 5632 5593 5554 5541 %-mutatie t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Banen -1,4 -1,4 -1,6 -1,5 -1,2 -1,1 Arbeidsjaren -1,7 -1,8 -1,8 -1,7 -1,5 -1,3 Bron: CBS

CBS Persbericht PB05-057 pagina 6 van 6


---- --