Proef met nieuw model strafvonnissen onderzocht
Den Haag, 27 mei 2005 - Toepassing van een nieuw model voor bewijs- en
strafmotivering leidt tot een aanzienlijke verbetering van door
rechters uitgesproken vonnissen. Wel vergt toepassing van het model
veel extra inspanning van rechters en secretarissen. Dit blijkt uit de
resultaten van een onderzoek dat gisteren in Arnhem werd
gepresenteerd.
In het kader van het project PROMIS (PROject Motiveringsverbetering In
Strafvonnissen) hebben rechters gedurende enige maanden in de jaren
2004 en 2005 geëxperimenteerd met een nieuw model tot verbetering van
de motivering van strafvonnissen. Met name is gekeken in hoeverre de
motivering van de bewezenverklaring en die van de opgelegde straffen
konden worden verbeterd. Het doel van dit project is om genoemde
verbetering te bereiken, maar dan wel met een gelijkblijvende inzet
van mensen en middelen. PROMIS is een gezamenlijk initiatief van de
strafsectoren van de rechtbanken Almelo, Arnhem, Utrecht, Zutphen en
Zwolle en de strafsector van het gerechtshof Arnhem.
In het Eindrapport wordt de proef met de nieuwe methode door drie
verschillende groepen geëvalueerd. Dat zijn de direct betrokken
rechters en secretarissen zelf, officieren van justitie en advocaten
die met PROMIS zaken te maken hebben gehad en een onafhankelijke
toetsingscommissie bestaande uit de plaatsvervangend
procureur-generaal bij de Hoge Raad, een president van een
gerechtshof, een advocaat-generaal bij een hof, een journalist en twee
hoogleraren.
Uit de ervaringen van rechters en secretarissen komt naar voren dat
met name als het gaat om vonnissen die worden uitgesproken door een
meervoudige kamer substantiële verschillen ten opzichte van de
oorspronkelijke uitspraken zijn te constateren. Vooral de uitleg aan
derden vormt naar hun idee een belangrijk winstpunt. Wel vergt
toepassing van het nieuwe model een aanzienlijke verandering in de
voorbereiding van de zaak, in de beraadslaging of in de uitwerking van
het vonnis. Ook constateren rechters dat het schrijven van vonnissen
met behulp van het nieuwe model aanzienlijk meer tijd in beslag neemt.
Landelijke invoering is volgens hen dan ook alleen mogelijk als
voldoende menskracht beschikbaar wordt gesteld.
De evaluatie onder de tweede groep, de advocaten en officieren van
justitie, wijst uit dat driekwart van hen de motivering van de
bewezenverklaring verbeterd acht. In de strafmotivering ziet ongeveer
de helft een verbetering. Volgens deze professionals helpen de nieuwe
vonnissen een betere keuze te maken wat betreft het al dan niet in
hoger beroep gaan. Ook is volgens hen de gedachtegang van de rechtbank
en het gerechtshof beter aan de cliënt uit te leggen en maakt het
daarom de uitspraak vaak acceptabeler.
De toetsingscommissie, ten slotte, is eveneens positief over de PROMIS
motivering. Vooral in zaken die vanwege een serieus bewijsprobleem tot
uitgebreide nadere motivering aanleiding gaven, geven de vonnissen
aanzienlijk meer inzicht in de gedachtegang van de rechter. De
strafmotivering behoeft volgens de toetsingscommissie nog meer
aanpassing. Over het algemeen werd er volgens hen namelijk nog te
weinig tijd besteed aan het standpunt van de verdediging.
Voor nadere informatie, mw. A.Pouw 070 - 361 9710 of 06 - 22 4754 11
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 27 mei 2005 Naar boven
Gerechtelijke organisatie