Persbericht
VU onderzoekt hoe regelgeving gentechproducten landt bij stakeholders
Biologie & Samenleving haalt VN-onderzoek binnen
De afdeling Biologie & Samenleving heeft een onderzoeksopdracht van de Verenigde Naties gekregen. De VN wil in vijftig landen laten onderzoeken hoe academici, industrie, overheid en ngo s reageren op regelgeving over transgene soja en maïs, en waarom. De VU-afdeling kreeg de opdracht omdat de onderzoekers daar ervaring hebben met stakeholders-participatie in de levenswetenschappen. Eerder onderzochten ze bijvoorbeeld hoe wenselijk burgers biotechnologische voeding vinden en hoe sociaal-maatschappelijke problemen rond aids in Afrika gezamenlijk kunnen worden aangepakt.
Van maandag 30 mei tot en met vrijdag 3 juni vindt in Montreal de wereldbijeenkomst over deze regelgeving plaats. De regels staan in het Cartagena-protocol: een protocol dat in 2000 door 119 landen werd ondertekend en dat de biodiversiteit op Aarde moet waarborgen. Nu, vijf jaar later, komen deze landen en allerlei belangengroeperingen bijeen om aanpassingen in het protocol te bespreken. De ervaring leert dat diverse partijen de messen zullen slijpen: milieu-organisaties willen strakkere regels, de industrie wil eigenlijk helemaal van het Cartagena-protocol af.
De onderzoekers van Biologie & Samenleving die het onderzoek gaan uitvoeren, met als projectleider hoogleraar Toegepaste Ethiek in de Levenswetenschappen Tjard de Cock Buning, reizen deze week af naar Montreal om met stakeholders te overleggen. Het Cartegena-proptocol is zo bijzonder omdat het breed in de wereld wordt gedragen en voorschrijft dat de veiligheidsregels voor de import van transgene zaden moeten worden opgesteld in gezamenlijk overleg met de overheid, industrie, ngo s en onderzoekers. Niet alle landen zijn al zover als Nederland en de andere oude EU landen. Sommige landen zoals de VS hebben het niet eens ondertekend, terwijl een land als China het wel heeft ondertekend en regels heeft opgesteld, maar nauwelijks toeziet op de import en export van transgene zaden bij haar grenzen. Het is voor hen immers toch welkome handel. Door in zo n vijftig landen de vier stakeholders te bevragen over het verschil tussen de geest van het Cartegena protocol en de weerbarstige werkelijkheid in hun land, ontstaat meer inzicht in hoe mondiale afspraken moeten worden vormgegeven om tegemoet te komen aan de diversiteit van nationale situaties.
Biologie & Samenleving is behoorlijk trots dat ze deze opdracht kreeg. De Cock Buning: Dankzij een onderzoek dat Joske Bunders (hoogelaar Biologie & Samenleving) vijftien jaar geleden startte, is de VU-groep bekend bij VN. In de programma s die hieruit voortkwamen wordt voor het eerst de stakeholder zeer arme boer in derdewereldlanden serieus genomen. Samen met hen en lokale onderzoekers zoeken we naar opties die iets verbeteren, soms met biotechnologie. Maar met bekendheid bij de VN ben je er niet. De wereldbank eist ook van de VN dat onderzoekers moeten concurreren voor projectopdrachten, zodat de beste mag winnen en het ook duidelijk is op welke gronden. De onderzoeksgroep hoopt begin september de eerste resultaten te kunnen presenteren.
Vrije Universiteit Amsterdam