* column dales 3 juni
26KB | DOC
Column burgemeester: help mee aan lokaal bestuur
Bron: Gemeente Leeuwarden (03-06-2005)
Burgemeester Geert Dales spreekt regelmatig columns uit op Radio 1.
Vrijdag 3 juni was hij om 16.20 uur met onderstaande column te gast
bij NCRV's 1 op de middag.
Help mee om het lokale bestuur sterk te maken
Ik behoor tot degenen die ja hebben gestemd bij het referendum over de
Europese grondwet. Mij beviel vooral de manier waarop in dat
grondwettelijk verdrag het subsidiariteitsbeginsel was geregeld. Het
is een goede zaak dat de Europese Unie zich beperkt tot taken die de
lidstaten zelf niet of minder goed kunnen vervullen. Een hoger
schaalniveau is lang niet altijd goed.
Het subsidiariteitsbeginsel kan ook goed worden toegepast op de
binnenlandse bestuurlijke verhoudingen. Dan gaat het over de vraag of
we iets op de schaal van de landelijke, de provinciale of de lokale
overheid moeten regelen. Ik ben voor zoveel mogelijk bestuurstaken op
het laagste, dus lokale niveau. Daar is de afstand tussen burger en
bestuur het kleinst. Daar kunnen de burgers, als zij dat willen, er
bovenop zitten via inspraak, burgerinitiatieven en het rechtstreekse
contact met raadsleden en bestuurders. Kom daar in den Haag maar eens
om!
De Wet Werk en Bijstand en de komende Wet op de Maatschappelijke
Ondersteuning zijn prima voorbeelden van hoe verantwoordelijkheden op
het juiste bestuurlijke niveau worden neergelegd. Wie weet er nu beter
wat lokaal kan en nodig is dan de lokale politiek?
Maar dan moet wel zeker zijn dat de lokale bestuurskracht de steeds
groter wordende verantwoordelijkheden en bijbehorende financiële
risico's aan kan. Meer lokaal bestuur vraagt ook meer lokale
bestuurskracht. Daartoe moet er nog wel wat veranderen. In de eerste
plaats moet het aantal gemeenten omlaag. Bestuurlijk Nederland is te
versnipperd. Gemiddeld genomen heeft het lokale bestuur een te kleine
schaal. Gemeenten van een paar duizend of tien, vijftienduizend
inwoners zijn vaak onvoldoende toegerust voor de groter wordende
taken. Er heerst bestuurlijke koudwatervrees om hierover te beginnen,
maar het moet wel. Nederland heeft ruim 12.000 gemeentelijke
bestuurders en raadsleden op 16 miljoen inwoners. Dat is echt heel erg
veel.
In de tweede plaats moet er meer ruimte komen voor lokale belastingen.
Lokale autonomie en een substantieel eigen belastinggebied zijn met
elkaar verbonden. De opbrengst uit lokale belastingen is in Nederland
relatief klein. Ook hier heerst koudwatervrees om dat te vergroten,
want gemeenten zouden de burgers al het vel over de oren halen. Dat is
ten eerste feitelijk onjuist en ten tweede is het leuke nu juist dat
als het te gek wordt die burger zijn bestuurders en
volksvertegenwoordigers wel tot de orde zal roepen. Uitbreiding van
lokale belastingen mag overigens nooit leiden tot lastenverhoging.
Daarom moeten de nationale belastingen omlaag.
In de derde plaats moet er meer bereidheid komen om mee te doen in de
gemeentepolitiek. Het kost iedere keer weer de grootste moeite om
voldoende gekwalificeerde raadsleden en bestuurders te vinden. Ze
worden nu gezocht, voor de verkiezingen van maart 2006. Vanaf de
zijlijn kritiek leveren mag, moet zelfs, maar is ook gemakkelijk. Wie
zelf de handen uit de mouwen steekt heeft pas echt recht van spreken.
Help dus mee om het lokale bestuur sterker te maken!
Geert Dales, burgemeester van Leeuwarden