Ministerie van Buitenlandse Zaken

geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 13-14 juni 2005 (word)

Kamerbrief inzake geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 13-14 juni 2005 (word)

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4
Den Haag Directie Integratie Europa
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum 1 juni 2005 Behandeld GJ Bijl de Vroe
Kenmerk DIE-200/05 Telefoon 070 - 348 5005
Blad 1/5 Fax 070 - 348 6381

Bijlage(n) gj.bijl-de-vroe@minbuza.nl
Betreft Geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 13-14 juni 2005

Graag bieden wij u hierbij, mede namens de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, de geannoteerde agenda aan van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 13-14 juni 2005.

De Minister De Staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, voor Europese Zaken,

Dr. B. Bot Mr. Drs. A. Nicolaï

Geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 13-14 juni 2005

Ter inleiding zij vermeld dat op de zondag voorafgaand aan de RAZEB een zogenoemd 'conclaaf' zal plaatsvinden op ministerieel niveau, waar over de Financiële Perspectieven gesproken zal worden. Daarop wordt hier nader ingegaan onder het agendapunt 'voorbereiding Europese Raad'.

Algemene zaken

Voorbereiding Europese Raad 16-17 juni
De Raad zal zich buigen over de ontwerp-conclusies voor de Europese Raad. Naar het zich laat aanzien denkt het Voorzitterschap aan agendering van de volgende onderwerpen voor de Europese Raad: evaluatie ratificatieprocedures Grondwettelijk Verdrag, Financiële Perspectieven, economische-, sociale- en milieukwesties (vaststelling van de geïntegreerde richtsnoeren voor groei en banen, verklaring inzake duurzame ontwikkeling), ruimte voor vrijheid, veiligheid en recht (Haags Programma en terrorismebestrijding), uitbreiding en externe betrekkingen.

In dit kader zal de RAZEB specifiek stilstaan bij het onderwerp terrorisme. De Europese Raad zal naar verwachting de voortgang van het EU-actieplan voor terreurbestrijding van 26 maart 2004 bespreken. In de conclusies van de Europese Raad van 17 december 2004 zijn onder Nederlands Voorzitterschap een aantal prioriteiten gesteld die door het Luxemburgs- en het Brits Voorzitterschap ter hand worden genomen. Deze betreffen vooral het tegengaan van radicalisering en rekrutering, informatie-uitwisseling en rechtshandhaving, financiering van terrorisme, civiele bescherming en externe betrekkingen. Resultaten zijn onder meer een eerste opzet voor een strategie om radicalisering en rekrutering tegen te gaan, de afronding van de derde richtlijn witwassen en een besluit over het toewerken naar een Europese index voor de uitwisseling van strafregisters. Nederland blijft inzetten op een zo strak mogelijke uitvoering van het actieplan en bijbehorende deadlines.

De Financiële Perspectieven zullen, zoals hierboven vermeld, separaat aan de orde komen tijdens het ministeriële 'conclaaf' op 12 juni a.s. Begin juni zal het Voorzitterschap een vierde versie laten circuleren van de 'negotiating box', het onderhandelingsdocument waarvan eerdere versies uw Kamer reeds op vertrouwelijke basis toegingen. Deze versie zal voor het eerst ook cijfers bevatten. Bij de derde versie van de 'negotiating box' waren de lidstaten met name kritisch over de paragrafen over cohesiebeleid, Eigen Middelen en in mindere mate landbouw. Voor de zes zogenoemde '1% landen' gaan de voorgestelde besparingen in de derde versie van de 'negotiating box' nog niet ver genoeg. Bij de Eigen Middelen wenst Nederland tezamen met Duitsland en Zweden een Generiek Correctiemechanisme om de problematiek van de excessieve netto-posities aan te pakken.

Externe betrekkingen

Westelijke Balkan
Onder het agendapunt Westelijke Balkan zal de Raad spreken over Kosovo. De VN-Veiligheidsraad heeft op 27 mei jl. overeenstemming bereikt over de wenselijkheid deze zomer te beginnen met de evaluatie van de implementatie van de VN-standaarden door de Kosovaarse autoriteiten. De uitkomst van deze evaluatie zal bepalen of de statuskwestie ter tafel kan worden gebracht, waarbij de positie van de Kosovaarse regering ("onafhankelijkheid") nog ver verwijderd is van die van de Servische regering ("meer dan autonomie, minder dan onafhankelijkheid"). De internationale gemeenschap wil niet vooruitlopen op de evaluatie en de statuskwestie, maar heeft wel al een paar grondbeginselen neergelegd: geen terugkeer naar de situatie van vóór 1999, geen aansluiting van Kosovo bij buurlanden, geen opdeling van Kosovo en geen onmiddellijke en onvoorwaardelijke onafhankelijkheid. Nederland steunt deze uitgangspunten. Het wordt de komende tijd bovendien extra belangrijk dat ook de Kosovaarse economische ontwikkeling voldoende aandacht krijgt; de EU kan hier een belangrijke rol spelen door onder andere financiële ondersteuning en technische assistentie bij de ontwikkeling en uitvoering van economisch beleid.

Midden-Oosten
De Raad zal onder andere terugblikken op het bezoek van de Palestijnse president Abbas aan Washington op 25 en 26 mei jl. In de daarbij door president Bush afgelegde persverklaring deed hij een aantal voor de Palestijnen belangrijke uitspraken en toezeggingen. Deze betreffen met name de aangekondigde directe financiële steun van USD 50 miljoen aan de Palestijnse Autoriteit (PA), het aangekondigde bezoek van minister Rice aan Israël en de PA voorafgaand aan de Gaza-terugtrekking en de oproep aan Israël geen activiteiten te ondernemen die indruisen tegen de verplichtingen van de Roadmap of vooruitlopen op permanente status-onderhandelingen ten aanzien van Gaza, de Westoever en Jeruzalem. Voorts stelde president Bush ook dat beide partijen met eventuele wijzigingen van de bestandslijn van 1949 dienen in te stemmen en wees hij op de noodzaak van territoriaal aansluitende Palestijnse gebieden op de Westoever en van betekenisvolle verbindingen tussen de Westoever en Gaza. Nederland verwelkomt deze boodschappen en is van mening dat de EU op de korte termijn een actieve, ondersteunende rol moet spelen bij de uitvoering van de Israëlische terugtrekking uit Gaza, die moet leiden tot een volledige, succesvolle implementatie van de Roadmap door beide partijen.

Cuba
De Raad zal spreken over het Gemeenschappelijk Standpunt van de EU inzake Cuba en de in 2003 aangenomen 'juni-maatregelen'. In het bijzonder zal de Raad zich buigen over de vraag of de in januari van dit jaar overeengekomen tijdelijke opschorting van de 'juni-maatregelen' gehandhaafd moet worden. De 'juni-maatregelen', ingesteld als reactie op de hoge gevangenisstraffen voor 75 Cubaanse dissidenten, hielden onder meer in dat er geen hoog bezoek zijdens de EU-lidstaten aan Cuba zou plaatsvinden en dat dissidenten zouden worden uitgenodigd bij de viering van nationale feestdagen van de Lidstaten. Op 31 januari 2005 besloot de EU tot een tijdelijke opschorting van dit beleid, dat werd vervangen door een alternatief pakket van maatregelen gericht op het versterken van de steun aan de vreedzame politieke oppositie in Cuba. In reactie op dit besluit werd de diplomatieke boycot tegen de EU-vertegenwoordigingen in Havanna door Cuba beëindigd. Hierop vond een aantal bezoeken van hoge vertegenwoordigers vanuit de EU plaats, waarbij in Havanna op regeringsniveau de mensenrechtensituatie aan de orde werd gesteld en werd aangedrongen op vrijlating van alle politieke gevangenen. Eveneens werden in het kader van het nieuwe beleid de contacten met de dissidenten en het maatschappelijk middenveld geïntensiveerd. Op 20 mei jl. vond in Cuba een bijeenkomst plaats van dissidenten-groeperingen. In dat verband werd een aantal EU-parlementariërs en journalisten Cuba uitgezet danwel de toegang tot Cuba geweigerd. De EU heeft Cuba laten weten dit onacceptabel te vinden. Nederland zet zich in voor een verdere verhoging van de effectiviteit van het EU-beleid, gezien de slechte mensenrechtensituatie en de belemmeringen waaronder de vreedzame oppositie moet functioneren. Dat houdt in dat de EU bij de Cubaanse overheid moet blijven aandringen op het respecteren van internationaal erkende mensenrechten, inclusief het vrijlaten van alle politieke gevangenen. De EU dient de vreedzame oppositie ter zijde te staan, door het verder aanhalen van de contacten met dissidenten en het maatschappelijk middenveld, en het waar mogelijk ondersteunen van op pluriformiteit gerichte activiteiten. Nederland is daarbij van mening dat een eensgezind optreden richting Cuba cruciaal is voor de effectiviteit van het beleid.

Transatlantische betrekkingen
De Raad zal worden geïnformeerd over het verloop van de EU-VS ministeriële bijeenkomst op 2 juni en vooruitblikken op de EU-VS Top op 20 juni. Op de agenda van deze Top staat onder andere de bevordering van vrijheid, mensenrechten en democratie, vrede en veiligheid, conflictpreventie en crisisbeheer, VN-hervormingen en versterking van de economische relatie. Daarnaast zal worden gesproken over actuele ontwikkelingen, onder andere in Irak en het Midden-Oosten. Over een aantal van deze onderwerpen zal een verklaring worden aangenomen. De verklaring inzake democratie en mensenrechten zal stilstaan bij ontwikkelingen in met name de voormalige Sovjet-Unie en het Midden-Oosten en de gemeenschappelijke waarden van de EU en de VS herbevestigen. De verklaring inzake vrede en veiligheid zal gaan over de dreigingen van de 21e eeuw: proliferatie, terrorisme, falende staten en grensoverschrijdende misdaad. Op het terrein van conflictpreventie en crisisbeheersing zullen afspraken worden gemaakt over verbeterde samenwerking en coördinatie en het versterken van internationale capaciteiten. Ten aanzien van het economische partnerschap zal een verklaring worden aangenomen met acties op de terreinen van 'regulatory cooperation', handel, veiligheid, en kennis en innovatie. Mogelijk zullen ook verklaringen inzake het Midden-Oosten en Afrika worden overeengekomen. Nederland hecht grote waarde aan goede transatlantische betrekkingen en is voorstander van een brede, strategische agenda voor de Top.

VN-Top 2005
De Raad zal zich nader buigen over de EU-bijdrage aan de VN-Top dit jaar. In de Algemene Vergadering van de VN (AVVN) hebben in april/mei besprekingen plaatsgevonden over het rapport van de SGVN dat als basis dient voor de Top 2005. Daarbij is uitgegaan van de door de SGVN gehanteerde clusterindeling (ontwikkeling, veiligheid, 'rule of law'/mensenrechten/democratie en institutionele hervorming). Op basis van de resultaten van deze besprekingen zal er begin juni een ontwerp-slotdocument door de voorzitter van de AVVN onder de lidstaten worden verspreid. In de periode juni/juli zullen verdere intensieve discussies worden gevoerd. Het beeld dat uit de besprekingen naar voren kwam is niet zonder meer geruststellend en Nederland zal zich er samen met de EU-partners sterk voor moeten inzetten om te voorkomen dat er uiteindelijk slechts bescheiden compromisteksten over de diverse onderwerpen worden aangenomen. De Raad is op 23 mei jl. een goed pakket over de 'Millenium Development Goals' overeengekomen als bijdrage aan het ontwikkelingsdeel van de Top. Deze EU-bijdrage kan worden gebruikt om andere ontwikkelde landen tot meer inspanningen met betrekking tot het ontwikkelingscluster te bewegen, maar ook om in de andere clusters betere resultaten te bereiken.

Irak
De Raad zal bij zijn bespreking van Irak met name aandacht besteden aan de internationale conferentie die op 22 juni a.s. in Brussel zal worden gehouden. Hieraan zal vanuit de EU, VN, VS, Japan, Irak en de buurlanden van Irak worden deelgenomen. De conferentie zal door de EU en de VS gezamenlijk worden voorgezeten. Doel van de bijeenkomst is de internationale steun voor de nieuwe Iraakse regering en het wederopbouwproces in Irak tot uiting te brengen. De nadruk zal komen te liggen op de drie sporen zoals neergelegd in VNVR-resolutie 1546: politiek, veiligheid en economie. Nederland verwelkomt deze conferentie, die op Iraaks verzoek wordt georganiseerd.