Ministerie van Algemene Zaken

MINISTERIE VAN ALGEMENE ZAKEN
15-06-2005

Persbericht

Innovatieplatform pleit voor vierde financieringsroute

Den Haag 15 juni 2005 - Een alleenstaande oudere die haar nalatenschap ter beschikking stelt van de wetenschap, de opbrengst van de oudejaarsloterij die deels naar onderzoek gaat, geen successierechten meer hoeven betalen bij legaten voor wetenschappelijk onderzoek; het aanboren van onconventionele financieringsmethoden versterkt de Nederlandse kennissamenleving. De wetenschap is gebaat bij een vierde financieringsroute. Dat is de kern van het adviesrapport Geven voor Weten, de verkenning van het Innovatieplatform over onconventionele financiering van wetenschappelijk onderzoek.

Wetenschappelijk onderzoek en hoogwaardige kennis zijn goed voor burger, bedrijf en samenleving. Private filantropische financiering van onderzoek blijft echter achter bij het buitenland. Het imago van de wetenschap moet beter. Daarvoor is een gestructureerd actieplan nodig, want zonder een gerichte stimulering van het idee dat de wetenschap 'van ons allemaal' is, zal een cultuuromslag in particuliere financiering niet bereikt worden.

De vier geldstromen
Universiteiten krijgen momenteel in het huidige bekostigingssysteem rechtstreeks gelden van de overheid (de eerste geldstroom) of indirect via NWO (de tweede geldstroom). De afgelopen decennia is er een sterke uitbreiding geweest van een nieuwe bron van financiële middelen voor onderzoek, namelijk de derde geldstroom voortvloeiend uit contractonderzoek (ten bate van industrie, overheden, EU, maatschappelijke organisaties et cetera). In andere Europese landen en ook in Noord-Amerika blijkt onconventionele financiering van de wetenschap al langer benut te worden als de vierde route. Deze financieringsbron is gebaseerd op de mogelijkheid van particuliere giften, filantropische instellingen, sponsoring en fiscale faciliteiten van de overheid. Van particulier tot overheid dus.

Gezamenlijke acties
Om in Nederland onconventionele financiering in de vorm van de vierde route beter te kunnen benutten en de omvang te kunnen vergroten, zijn gezamenlijke acties op drie terreinen noodzakelijk:
- een cultuuromslag bij de kennisinstellingen;
- het vormen en activeren van fondsen;
- overheidsstimulering: samenwerking sleutelactoren, fiscale facilitering

en benutting kansspelen.

Task Force
Dit vereist een zorgvuldig vervolgtraject met een diepgaande analyse van alle nationale en internationale - met name Europese - regels terzake. Daarvoor is veel fiscaal-economische en juridische kennis nodig. Het Innovatieplatform beveelt aan om een Task Force in te stellen. Dat kan bijvoorbeeld onder verantwoordelijkheid van het ministerie van OCW, in samenspel met andere partners, zoals de ministeries van Financiën, EZ, universiteiten, bedrijfsleven, filantropische en financiële instellingen, VSNU, NWO en anderen.
Een dergelijke Task Force kan voor het eind van 2005 de voorgestelde concrete acties op hun realiteitswaarde toetsen, partijen mobiliseren en eerste initiatieven ontwikkelen en de voorgestelde acties verder uitwerken.

Menselijk kapitaal, in het bijzonder de beschikbaarheid van getalenteerde en goed opgeleide onderzoekers, is de kurk waarop de kenniseconomie drijft. Nederland dient de R&D-ambities waar te maken en daarmee ook een magneet voor toponderzoek te zijn. In het rapport 'Vitalisering van de kenniseconomie' van het Innovatieplatform wordt aangegeven dat de kennisinvesteringsquote in Nederland, zowel publiek als privaat, te laag is. Het rapport schetst verschillende maatregelen die moeten leiden tot meer investeringen in kennis en innovatie door alle partijen. Eén van de aanbevelingen die wordt gegeven is het aanboren van onconventionele financieringswijzen, in het bijzonder uit de particuliere sector.

Het rapport is te downloaden op: www.innovatieplatform.nl