Spoeddebat over Congo: heeft Verdonk gelogen?
23-06-2005 * Opnieuw spreekt de Tweede Kamer over de uitzetting naar
Congo van uitgeprocedeerde asielzoekers. Aanleiding is de uitzending
van Netwerk van 21 juni, waarin wordt uiteengezet dat gegevens over
uitgeprocedeerde asielzoekers bij de Congolese autoriteiten
terechtkomen, in tegenstelling tot hetgeen de minister bij herhaling
en met grote stelligheid beweerde.
Minister Verdonk stelde in februari "dat er geen informatie uit het
asieldossier, in welke vorm dan ook, naar de autoriteiten van het land
van herkomst gaat." In de uitzending van Netwerk werden echter
documenten getoond die afkomstig waren uit Nederland, en in het bezit
waren van de Congolese autoriteiten.
Hierin staat informatie die de asielzoekers in gevaar brengt,
aangezien Congo asielzoekers vaak arresteert en martelt omdat zij het
aanzien van het land zouden schaden. De suggestie van o.a. de VVD dat
de asielzoekers die documenten zelf aan de Congolese overheid zouden
overhandigen, is dan ook zeer ongeloofwaardig. De Congolese
overheidsdienst DGM, die door Verdonk is omschreven als een soort
Immigratiedienst, is volgens velen, waaronder de VS en
Groot-Brittannië, een gevaarlijke inlichtingendienst die niet
terugdeinst voor mishandeling van teruggekeerde asielzoekers.
Jan de Wit "In essentie gaat het vandaag om twee punten," stelt
SP-Kamerlid Jan de Wit. "Heeft de minister de Kamer in februari 2005
verkeerd voorgelicht over wat er wel en niet bij de Congolese
autoriteiten terecht komt? En wat is de DGM nu voor een dienst. Lopen
de uitgeprocedeerde asielzoekers die naar Congo worden teruggestuurd
nu wel of geen gevaar?"
"In de uitzending werden personen gepresenteerd van wie een rapport
van de Koninklijke Marechaussee (KMAR) voorhanden bleek in Congo.
Daarin stonden uitdrukkelijke passages waaruit blijkt dat het ging om
asielzoekers, en zelfs dat ze bij uitzetting problemen had
veroorzaakt. Dit lijken harde gegevens. Hoe komen die stukken in
Congo? Een asielzoeker heeft geen stukken van de KMAR, dus kan ze niet
zelf hebben meegenomen."
"Als het klopt wat Netwerk beweert, dan komen er gegevens van
individuele personen bij de Congolese autoriteiten en dat is een zeer
ernstige zaak. Immers: dan zijn mensenlevens in gevaar. Als het klopt
en die gegevens komen daar door toedoen van de IND of een andere
overheidsinstantie, dan heeft de minister een groot probleem. Dan
heeft zij op 23 februari 2005 in de Tweede Kamer gelogen en zijn de
consequenties onvermijdelijk."
"De minister heeft de uitweg gekozen van een nader onderzoek. Daarmee
is even de druk van de ketel. Maar de SP heeft hierover wel een paar
vragen. Over welke periode gaat dit onderzoek? Wanneer is het
afgerond? Wat mijn fractie betreft onmiddellijk na het reces. Wat gaat
de onderzoeker Havermans precies onderzoeken en hoe gaat hij dat doen?
Wordt gekeken naar stukken uit asieldossiers, maar tevens naar stukken
van de KMAR, de Vreemdelingenpolitie en vliegtuigmaatschappijen?"
"Resteert het onderwerp van de DGM. Wat weet ik daarvan? Recente
rapporten van `Home Office' van het Verenigd Koninkrijk van april 2005
en van `US Country Report on Congo' over 2004 en het rapport van de
UNHCR uit 2003 bevestigen dat de DGM een veiligheidsdienst."
"Een geheime dienst die er bovendien ontoelaatbare praktijken op na
houdt: afpersing, mishandeling, opsluiting in gevangenissen,
intimidatie. Ze schenden volgens de VS ongestraft de mensenrechten."
Bovendien kwamen in de uitzending van Netwerk medewerkers van de DGM
zelf aan het woord. Zij stelden dat de beruchte geheime dienst ANR en
DGM twee handen op één buik zijn. De DGM mishandelt, dwingt mensen
geld te betalen en gooit mensen de gevangenis in."
"En wat zegt de minister naar aanleiding van mijn motie van 15 maart
2005? De DGM is geen veiligheidsdienst, er blijken geen problemen bij
terugkeer. Wat is dat voor onderzoek dat de minister heeft laten doen?
Men verwijst naar een ambtsbericht van maart 2005. Maar mijn motie is
aangenomen op 15 maart 2005. Welk onderzoek is er sindsdien gedaan
door het ministerie van Buitenlandse Zaken? Ik vrees: geen enkel. Ik
moet daarom aannemen dat de motie niet is uitgevoerd en ook dat is
zeer ernstig."
"Vandaar ook dat ik geen vertrouwen heb in onderzoek door Buitenlandse
Zaken naar de mishandelingen. Er moet een onafhankelijk onderzoek
komen naar de status en taak van de DGM en belangrijker nog: naar de
praktijken van de DGM. Als klopt wat er in de uitzending wordt gezegd
lopen mensen van wie de DGM weet dat ze ex-asielzoeker zijn, direct
gevaar. Vandaar de vraag of de minister bereid is dat onderzoek te
laten verrichten en dus in feite de motie nu wel uit te voeren."
"In afwachting van deze onderzoeken kunnen uiteraard geen uitzettingen
meer plaatsvinden. Het is logisch om de vreemdelingenbewaring voor
Congolezen op te zeggen, behalve als zij een gevaar opleveren voor de
openbare orde. Stop ook de zogeheten `presentaties', waarbij
asielzoekers worden geconfronteerd met vertegenwoordigers van de
Congolese overheid.
En maak alle afspraken met Congo rond uitzetting openbaar."
Zie ook:
* Netwerk: Toch vertrouwelijke asielinformatie naar Congolese
autoriteiten :: uitzending 21 juni 2005
Socialistische Partij