Leefbaar Rotterdam

Bijdrage Ronald Sørensen in het verantwoordingsdebat over de jaarrekening 2004

2004 was voor dit college en dus voor de stad een goed jaar. De effecten van de in 2002 door de Rotterdammers gevraagde koerswijziging beginnen langzaamaan merkbaar te worden. En dan ook nog goed op de gemeenteportemonnee letten en 105 miljoen euro overhouden, proficiat!

2004 is het jaar waarin de islamdebatten op de rails zijn gezet, de EDBR is opgericht, er is een nieuwe Leefbaar Rotterdam wethouder gekomen en de merkcampagne Rotterdam Durft is van start gegaan.

Maar 2004 was ook het jaar van de moslim-terroristische aanslag in Madrid en van de verschrikkelijke moord op Theo van Gogh. En vooral dat laatste heeft ervoor gezorgd dat de veenbrand in de Nederlandse samenleving waar ik het al vaker over heb gehad verder heeft kunnen woekeren. De mensen hebben het gehad met politici waar ze zich niet in herkennen, met bestuurders die niet op basis van kwaliteiten, maar door vriendjespolitiek en achterkamertjescultuur op hun positie terecht zijn gekomen. De mensen hebben weinig vertrouwen in de toekomst, ze zijn bang door de onzekerheden die een snel veranderende wereld met zich brengt. De mensen hebben behoefte aan leiders met uitstraling en gezag, aan duidelijke keuzes, aan leiders met lef die recht door zee de problemen durven te benoemen, aan bestuurders die niet bang zijn om hun handen vuil te maken, die de mouwen opstropen en aan de slag gaan. En gelukkig hebben we hier in Rotterdam een stelletje van dat soort types rondlopen!

De veiligheid is toegenomen volgens de Veiligheidsindex en daar zijn we natuurlijk niet ontevreden over. Maar mijn schoolmeestershart kan het niet laten om dan toch op te merken dat we nog steeds maar op een klein zesje staan en het geeft een leraar natuurlijk veel meer voldoening om een dikke acht uit te kunnen delen. En dat kan pas als iedereen in deze stad zich veilig voelt. In dat verband is het belangrijk dat we het verband tussen slachtoffer- en dadergroepen eindelijk eens een keer uit de taboesfeer halen. Uit recent onderzoek blijkt dat autochtonen, Surinamers en Turken zich twee keer ik herhaal: twee keer zo onveilig voelen als Antillianen en Marokkanen. Laten dit nu net ook de dadergroepen zijn

Zoals bekend is voor Leefbaar Rotterdam niet begrip voor de daders het aangrijppunt, maar de overlast die een grote groep Rotterdammers ondervindt. De grootste bronnen van onveiligheidsgevoelens zijn groepen intimiderende hangjongeren en rotzooitrappers. Dit zijn relatief kleine groepen, maar het effect op de gevoelens van onveiligheid is enorm. Ik moet helaas constateren dat de gemeente, c.q het politiekorps, er het afgelopen jaar niet in is geslaagd voor deze bron van onveiligheid een effectieve aanpak te ontwikkelen. Leefbaar Rotterdam vindt dat de politie die groepen dusdanig op de huid moet zitten, dat ze er voortaan van afzien overlast te veroorzaken.

Afgelopen maandag las ik in het Rotterdams Dagblad dat 7,9% van de reizigers die de RET in 2004 zwartrijders waren. Dat is een toename van 0,7%. Het is maar een klein voorbeeld, maar het laat zien dat er nog een lange weg te gaan is. We weten allemaal dat er een direct verband is tussen zwartrijden en onveiligheid in het openbaar vervoer.

Trouwens, iets anders wat ik van de week in de krant las, is dat in 2004 het aantal hotelgasten met 14 % is gestegen. Zon feit is natuurlijk niet in het jaarverslag terug te vinden, maar heeft er in feite wel betrekking op. Het laat zien dat het weer de goede kant op gaat met onze stad.

In 2004 hebben we eindelijk enige coherentie en visie zien verschijnen in zorg- en opvangland. Inmiddels is iedereen het erover eens dat deze mensen niet rondgepompt moeten worden, maar dat er structurele oplossingen moeten komen die het probleem wegnemen, of in ieder geval de overlast. Helaas ik blijf dat zeggen - vonden alle overige raadsfracties dat de opvang per se in de stad moet plaatsvinden. Hierdoor gaat er nu onnodig veel ambtelijke en bestuurlijke energie zitten in het vinden van goede locaties Centrale intake, long stay, afbouw Keileweg, het zijn allemaal lastige dossiers, maar het zijn juist deze zaken waar we onze kop niet voor in het zand mogen steken en onze sociale verantwoordelijkheid moeten nemen. Ook hierin gaat het erom de problemen te durven benoemen en duidelijke keuzes te maken.

In 2004 is een duidelijke start gemaakt met de organisatorische kanteling van het concern. Het dienstenmodel gaat langzaam plaatsmaken voor het concernmodel. Overhead, dubbelwerk en langs elkaar heen werken zullen hierdoor op termijn verminderen. Het is duidelijk dat de financiële opbrengsten hiervan niet direct merkbaar zullen zijn, maar we zijn blij dat deze moloch in beweging is gezet.

Toch is dit natuurlijk nog maar het begin. Helaas is de deelgemeentediscussie gestrand. Terwijl het juist zo goed is om het aantal bestuurslagen te verminderen en te zorgen voor minder overhead en meer duidelijkheid wie waarvoor verantwoordelijk is. We hebben de provincie, de regio, de waterschappen en de deelgemeenten; allemaal bestuurslagen die ook iets te zeggen willen hebben over onze stad, maar uiteindelijk hebben alleen wij, de volksvertegenwoordigers in deze raad, het laatste woord. Ik blijf toch met de vraag zitten of er nog een andere reden is dan het kunnen verdelen van baantjes, waardoor het college en dan doel ik vooral op de wethouders Janssens en Bolsius het niet voor elkaar heeft gekregen om draagvlak te organiseren voor het alleen maar bespreekbaar maken van de effectiviteit van het deelgemeentebestel.

Het is voor mijn fractie een geruststellende zekerheid dat hoewel helaas veel te laat de bestuurlijke veranderingen er hoe dan ook zullen komen. Er komen uiteindelijk slechts twee bestuurslagen in dit land, er komt een gekozen burgemeester, er komt een gekozen minister-president en er komen door de bevolking direct gekozen bestuurders van wijken. Alle ons omringende landen zijn eraan begonnen, alleen Nederland nog niet. Het kortzichtige gedram van de partijkaders van de oude politiek ten spijt; ze voeren achterhoedegevechten. Het referendum over Europa, maar vooral ook de Fortuyn-revolte tonen dit aan.

In 2004 is natuurlijk ook het rapport Van Middelkoop verschenen. Tja, het is duidelijk dat daarmee tegen heel wat heilige huisjes is aangeschopt en dat er weinig durf en wil is om in het subsidiedossier doortastend te werk te gaan. Ook hier ontstaat bij mij de indruk dat de gevestigde belangen en de vriendjespolitiek voor velen doorslaggevend zijn om maar vooral niet kritisch naar de gemeentelijke subsidies te willen kijken.

Maar eigenlijk is het heel simpel. Het is een kerntaak van volksvertegenwoordigers om te controleren of gemeenschapsgeld efficiënt en effectief wordt uitgegeven. Subsidies die niet efficiënt of niet effectief zijn, moeten worden gestopt en behoren toe te komen aan andere organisaties die de door onze gemeenteraad gestelde doelen op een efficiëntere en effectievere manier kunnen bereiken. Ook subsidies die een lage of geen politieke prioriteit hebben, kunnen wat Leefbaar Rotterdam betreft worden afgebouwd. Het is niet meer dan democratisch dat het college belastinggeld ombuigt richting haar eigen prioriteiten, want het zijn precies die onderwerpen waar de burgers van Rotterdam om hebben gevraagd: een veiliger, meer geïntegreerde en een schonere stad.

Tot slot heb ik nog een paar vragen aan het college.

Net als vorig jaar zijn ook nu de zogenaamde bedrijfsvoeringskengetallen van de diensten buitengewoon interessant. (Voor de meelezers: pagina 229.) - Allereerst een algemene vraag: waarom zijn de ict-kosten per dienst dit jaar niet meer opgenomen? - Dan een paar vragen over de loonkosten. Wat is de verklaring voor de exorbitante stijging van de gemiddelde loonkosten bij Multibedrijven? In 2003 was het 44.800 en een jaar later 110.512 euro. Hier is toch sprake van een vergissing, mag ik hopen? - Minder extreem, maar toch erg groot, is de stijging van 6.500 euro van de gemiddelde loonkosten bij DSO, wat is hier de oorzaak van? - Terwijl we allemaal weten dat er nogal wat schort aan het functioneren van de DOO en dat er grote problemen zijn bij de bedrijfsvoering, is ook daar sprake van een stijging van zon 2.000 euro ten opzichte van 2003. Hoe is dit mogelijk? - Het algemene beeld laat zien dat er concernbreed een stijging van de gemiddelde loonkosten is van 825 euro. Dat lijkt niet veel, maar over het totaal van de kleine zeventienduizend formatieplaatsen bij de gemeente betekent het wel extra loonkosten van 14 miljoen euro. En dat is een enorm bedrag. In dit verband wil ik het college nadrukkelijk vragen om nu pas op de plaats te maken en om niet alleen het aantal formatieplaatsen te stabiliseren, maar om te komen tot vermindering van het aantal ambtenaren.