GroenLinks Heerlen

conceptmotie aanhoudingen aanvragen verblijfsvergunningen Heerlen

Aan de leden van de raad der gemeente Heerlen


-- 04.20/4413 --


-- Burgerzaken (045) 560 44 13

vragen vreemdelingenloket 28 juni 2005

Voor de vergadering van de gemeenteraad van 14 juni heeft de heer van Zutphen namens de fractie van de SP en de heer Winteraeken namens de fractie van GoenLinks, conform artikel 35a van het reglement van orde, vragen gesteld inzake de aanhoudingen van aanvragers van een verblijfsvergunning. Alvorens in te gaan op de concrete vragen willen wij eerst een aantal algemene opmerkingen maken.

In het kader van de uitvoering van het zogenaamde vreemdelingenloket dient de burger welke zich uit het buitenland voor het eerst in Nederland wil vestigen een verblijfsvergunning aan te vragen bij de gemeente. De gemeente krijgt daarmee een meer uitvoerende taak in het kader van de Vreemdelingenwet. De beslissing op de aanvraag wordt genomen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) van het ministerie van Justitie. Deze taakverdeling is in 2004 tot stand gekomen waarbij taken van de oude Vreemdelingendienst zijn verschoven naar gemeenten en de IND. Deze taakverschuiving maakte onderdeel uit van het programma Reguliere Toelating en Intensivering Toezicht. De taakverschuiving had met name tot doel de politie meer capaciteit te geven voor het intensiveren van het toezicht op vreemdelingen.

In het kader van de front-office taak worden gemeenten regelmatig geconfronteerd met zgn. kansloze aanvragen voor reguliere verblijfsvergunningen. Het gaat dus om aanvragen welke uitsluitend worden ingediend om, in afwachting van de beslissing op de aanvraag, rechtmatig verblijf te verkrijgen. Feitelijk betreft het misbruik van de reguliere toelatingsprocedure. Op eerdere aanvragen is negatief beslist en veelal is er een gerechtelijk bevel het land te verlaten. Als de burger niet aan dit bevel voldoet dient de Vreemdelingenrecherche de persoon in kwestie op basis van de Vreemdelingenwet "staande te houden". In afwachting van uitzetting wordt de persoon in zgn. vreemdelingenbewaring gesteld.

Om het misbruik van de reguliere procedure tegen te gaan worden door de IND in den lande een aantal initiatieven genomen. Zo is in de gemeenten Roermond, Venlo en Weert gedurende 3 maanden een medewerker van de IND gedetacheerd die zo veel mogelijk meteen (negatief) beslist op de aanvraag. Met de gemeenten Amsterdam en Delft is de afspraak gemaakt dat dergelijke aanvragen niet meer bij de gemeente doch rechtstreeks bij de IND moeten worden ingediend. Dergelijke afspraken zijn in onze regio (nog) niet gemaakt.

Uit een recent ontvangen schrijven van de Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie geeft zij aan het oneigenlijk gebruik van de reguliere procedure niet wenselijk te vinden. De minister zoekt naar juridische mogelijkheden om het oneigenlijk gebruik terug te dringen. De minster bevestigt in het schrijven dat mobiele teams worden ingezet om het misbruik van reguliere procedures tegen te gaan.

In regionaal verband is met de overige centrum gemeenten Maastricht en Sittard-Geleen enerzijds en de IND en Vreemdelingenrecherche anderzijds afgesproken dat de Vreemdelingenrecherche wordt ingelicht wanneer de indruk bestaat dat een kansloze aanvraag wordt ingediend of wanneer de indruk bestaat dat valse documenten worden gebruikt. Anderzijds worden ook de gemeenten door IND en/of politie geïnformeerd over mogelijk op handen zijnde aanvragen. Het is aan de recherche om te beoordelen of er gronden zijn om de persoon in kwestie aan te houden. In 2005 zijn in Heerlen op basis van deze afspraak 4 aanhoudingen verricht inclusief de twee aanhoudingen op 9 juni j.l.. Die afspraak is in feite een uitwerking van artikel 107 van de Vreemdelingenwet, waarin is geregeld dat de betrokken partners elkaar over en weer kunnen informeren. Voor de informatievoorziening door gemeenten aan IND en politie gaat dit verder: als de IND of de politie om informatie vragen is de gemeente verplicht deze te verstrekken. De persoon die een kansloze aanvraag wil indienen wordt bij uitreiking van het aanvraagformulier op de hoogte gesteld van het feit dat screening door de vreemdelingenrecherche zal plaatsvinden.

Ten aanzien van gegevensuitwisseling bepaald de wet Bescherming Persoonsgegevens dat verstrekking van gegevens is toegestaan indien dit noodzakelijk is voor de goede vervulling van een publiekrechtelijke taak van een bestuursorgaan.

Als antwoord op de vragen van de heer van Zutphen kunnen wij u als volgt berichten.

Vraag 1
Met de Vreemdelingenrecherche is in regionaal verband (Heerlen, Maastricht en Sittard-Geleen) afgesproken dat in de volgende gevallen de vreemdelingenrecherche op de hoogte wordt gesteld van in te dienen aanvragen:
-aanvragen regulier van uitgeprocedeerde asielzoekers
-aanvragen regulier waarbij niet is voldaan aan de mvv-plicht (machtiging tot voorlopig verblijf)
-aanvragen die te maken hebben met prostitutie en/of mensensmokkel
-aanvragers in het bezit van valse documenten. Het aanhouden van vreemdelingen betreft ter uitvoering van de Vreemdelingenwet een bevoegdheid van de vreemdelingenrecherche en is derhalve geen gemeentelijke bevoegdheid.

Vraag 2
Of betrokkene al dan niet een strafbaar feit heeft begaan is in deze niet van belang. De in te dienen aanvragen voldeden aan de eerder genoemde criteria. Het is vervolgens aan de vreemdelingenrecherche om te beoordelen of sprake is van handelen in strijd met de Vreemdelingenwet en of er aanleiding is tot het in vreemdelingenbewaring stellen.

Vraag 3
Er is geen sprake van druk van IND en/of politie. In regionaal verband is op ambtelijk niveau met de overige centrum gemeenten Maastricht en Sittard-Geleen enerzijds en de IND en Vreemdelingenrecherche anderzijds afgesproken dat de Vreemdelingenrecherche wordt ingeschakeld wanneer de indruk bestaat dat een kansloze aanvraag wordt ingediend. Zoals gesteld is een en ander een afspraak ter uitvoering van de Vreemdelingenwet, waarbij gemeenten desgevraagd verplicht zijn gegevens te verstrekken.

Vraag 4
De afspraken zoals genoemd zien uitsluitend op het Vreemdelingenloket. Bij andere publieksdiensten is hiervan geen sprake.

Vraag 5
Neen. De afspraken zijn niet in eerste instantie bedoeld voor het tegengaan van strafbare feiten maar bieden de vreemdelingenrecherche en IND de mogelijkheid hun taken adequaat uit te voeren. Het gaat feitelijk om uitvoering van het vreemdelingenbeleid zoals dat in de wet en uitvoeringsvoorschriften is neergelegd.

Vraag 6
Neen. Het gaat immers uitsluitend in zeer beperkte gevallen om aanhouding van personen die een verblijfsvergunning aanvragen. Ter illustratie: op de sedert 1 januari 2004 tot op heden ca. 1500 ingediende aanvragen zijn 5 aanhoudingen verricht. Bovendien geschiedt de aanhouding niet in de publiekshal doch in een spreekkamer. Aanhouding geschiedt door politiepersoneel in burger.

Op de vragen van de heer Winteraeken kunnen wij u als volgt berichten.

Vraag1
Wij verwijzen u in deze naar het algemeen deel van dit schrijven.

Vraag 2
Het indienen van een aanvraag om verblijfsvergunning geschiedt onder de verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur. Het al dan niet in bewaring stellen van vreemdelingen is een verantwoordelijkheid van de politie.

3. Neen. Het aanhouden van aanvragers om verblijfsvergunning is geen bevoegdheid van de burgemeester. Het van gemeentewege formuleren van beleid op dit punt is dan ook niet aan de orde.

4. Uit inlichtingen van de vreemdelingenrecherche blijkt dat beide personen illegaal in Nederland verblijven.

5. Ja. Voor het overige zijn wij in de inleiding hier op ingegaan.

6. Het al dan niet uitzetten van afgewezen asielzoekers is geen bevoegdheid van de gemeente. Zoals eerder gesteld zijn in het kader van de uitvoering van het vreemdelingenloket afspraken gemaakt.

7. In het voorgaande zijn wij hier uitgebreid op ingegaan.

Burgemeester en wethouders van Heerlen,
De secretaris, de burgemeester,


-----------------------
ANTWOORDENVDCOLLEGE


---- --
Ten Esschen / Heerlen, 11 juni 2005
(verzonden 12 juni 2005)

Aan de voorzitter van de gemeenteraad van Heerlen, de heer T. Gresel

p/a de griffier van de gemeenteraad,
de heer J. Martens
griffie@heerlen.nl

Betreft: arrestaties aanvragers verblijfsvergunning

Kader: vragen artikel 35a reglement van orde van de gemeenteraad

Geachte heer Gresel,

Bij dezen meld ik mij namens de gemeenteraadsfractie van GroenLinks aan voor het stellen van vragen bij de aanvang van de raadsvergadering van 14 juni as. conform artikel 35a van het reglement van orde van de gemeenteraad over het onderwerp "arrestaties aanvragers verblijfsvergunning". Ik wens hierbij mijn vragen reeds nader toe te lichten, zodat u ook een adequaat antwoord kan voorbereiden.

Beide regionale dagbladen berichtten op vrijdag 10 juni dat de vreemdelingenpolitie in ons gemeentehuis twee mannen heeft aangehouden en meegevoerd die een verblijfsvergunning zouden willen aanvragen. Uit nadere informatie is mij bekend dat tenminste een van deze mannen een vrouw en twee kleine kinderen heeft.


1. Ik verzoek u dat wat is gebeurd in het gemeentehuis op donderdag 9 juni jl. nader toe te lichten.


2. Ik neem aan dat de aanvragen van de twee mannen vallen onder de publiekstaken van de Vreemdelingendienst die sinds april 2004 voor de gemeenten in Parkstad Limburg zijn overgedragen aan de gemeente Heerlen. Handelden de betreffende ambtenaren en/of de Vreemdelingenpolitie daarmee onder uw verantwoordelijkheid?


3. Als mensen het risico lopen om in ons gemeentehuis te worden gearresteerd bij de aanvraag van een verblijfsvergunning dan is mijn eerste indruk dat hier sprake is van misbruik van de gastvrijheid van ons gemeentehuis. Is het aanhouden van aanvragers voor een verblijfsvergunning door de Vreemdelingenpolitie beleid waarmee u heeft ingestemd of handelen de ambtelijke medewerkers in opdracht van de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) om deze mensen te laten arresteren?


4. Zijn de betreffende mannen legaal in Nederland en zijn ze daarmee ook vrij om te gaan waar ze willen?


5. Hebben deze mannen het recht om een verblijfsvergunning aan te vragen? Eventueel met het doel van het bij elkaar blijven van hun gezin?


6. Is het beleid gericht op uitzetting van afgewezen asielzoekers, ook wanneer hun gezinsleden wel een verblijfsstatus hebben gekregen? Verleent de gemeente hier actief medewerking aan?


7. Werkt de gemeente vaker op vergelijkbare wijze mee aan het arresteren en uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers? Zo ja, onder welk beleid / taakuitoefening en hoe vaak?

Ik neem aan dat u aan mijn verzoek tegemoet wil komen en mij tijdens het vragenuur de gelegenheid zult geven om de bovenstaande vragen te stellen. Indien mijn verzoek bij u op bezwaren stuit, dan verneem ik dat graag zo spoedig mogelijk. Voor de goede orde deel ik u nog mede dat ik een afschrift van dit verzoek naar de media heb gezonden. Bij voorbaat dank voor uw aandacht en medewerking.

Met vriendelijke groeten,
namens de fractie van GroenLinks
in de gemeenteraad van Heerlen,

Harrie Winteraeken

(e - mailadres: hwinteraeken@heerlen.nl)


---- --
concept-motie

De gemeenteraad van Heerlen, in vergadering bijeen op dinsdag 5 juli 2005,

aan de orde: ambtelijke afspraken inlichten Vreemdelingenrecherche bij waarschijnlijk kansloze aanvragen verblijfsvergunningen

heeft kennis genomen van:

. de vragen die de raadsleden Jos Zuidgeest, Harrie Winteraeken en Peter van Zutphen in de vergadering van 14 juni jl. stelden over de recente aanhoudingen in het gemeentehuis van enkele mensen die daar een verblijfsvergunning kwamen aanvragen, . de antwoorden van het college van burgemeester en wethouders van 28 juni jl. . de afspraken die ambtelijk gemaakt zijn om de Vreemdelingenrecherche in te lichten in een viertal genoemde situaties

is van mening dat:

. het uit eigen beweging actief informeren van de Vreemdelingenrecherche niet verplicht is en in twee van de vier genoemde situaties wellicht ook niet wenselijk, . deze afspraken wellicht heroverwogen dienen te worden, tenminste wat betreft de aanvragen "regulier van uitgeprocedeerde asielzoekers" (inclusief die waar verzocht wordt om gezinshereniging) en de aanvragen "regulier waarbij niet is voldaan aan de mvv-plicht" (machtiging tot voorlopig verblijf), mede omdat toepassing van de laatstgenoemde criteria geleid heeft tot tenminste een aanhouding in het gemeentehuis die achteraf door de rechter ongedaan is gemaakt

dringt er bij het college van burgemeester en wethouders op aan om:

. deze ambtelijke afspraken op te schorten voor zover het de hierboven genoemde categorieën betreft, . spoedig na het zomerreces aan de gemeenteraad een document voor te leggen met voor- en tegenargumenten van deze afspraken, zodat de gemeenteraad u adequaat kan adviseren om deze afspraken te bevestigen of te wijzigen,

en gaat over tot de orde van de dag.

H. Winteraeken P. van Zutphen

Harrie Winteraeken

adres:
Esschenweg 65
6412 PW Ten Esschen - Heerlen
tel.nr. thuis: 045 522 87 20
tel.nr. werk: 046 420 57 66
e-mailadres thuis: hwinteraeken@heerlen.nl
---- --