Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1a Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA DEN HAAG Telefax (070) 333 40 33
Uw brief Ons kenmerk
16 juni 2005 SV/A&L/05/46216
nr. 2040516620
Onderwerp Datum
Kamervragen van het lid Verburg 8 juli 2005
./. Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het lid Verburg (CDA) over de gevolgen van de
afschaffing van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ).
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
---
Nr. 2040516620
1. Vraag
Is de afspraak met het Verbond van Verzekeraars dat elke ondernemer zich privaat kan
verzekeren voor arbeidsongeschiktheid nog steeds van kracht?1
1. Antwoord
Bij de voorbereidingen van het toenmalige voorstel van Wet einde toegang verzekering WAZ (29
497) is met het Verbond van Verzekeraars overlegd over een private oplossing voor mogelijke
onverzekerbaarheid. Dit overleg heeft geresulteerd in de zogenaamde alternatieve verzekering.
Voor de alternatieve verzekering geldt geen medische risicobeoordeling en evenmin een
leeftijdsgrens. Om tot de alternatieve verzekering toegelaten te worden, is uitsluitend van belang of
men tot de met het Verbond van Verzekeraars afgesproken doelgroep behoort.
Deze doelgroep bestaat ten eerste uit de voormalige WAZ-verzekerden die zich binnen drie
maanden na de inwerkingtreding van de Wet einde toegang verzekering WAZ (dus vóór 1
november 2004) hebben gemeld voor een reguliere arbeidsongeschiktheidsverzekering, maar
daarvoor zijn geweigerd of uitsluitend met uitsluitingen en/of premieopslagen kunnen worden
geaccepteerd. Voor deze situaties is met verzekeraars afgesproken dat dan automatisch het
aanbod van de alternatieve verzekering gold. Eerstgenoemde categorie (die geweigerd wordt)
kwam daarbij uitsluitend voor de alternatieve verzekering in aanmerking. Laatstgenoemde
categorie (die uitsluitend met uitsluitingen en/of premieopslagen kan worden geaccepteerd) zou de
alternatieve verzekering worden aangeboden, maar zou daarnaast kunnen kiezen voor de reguliere
verzekering met uitsluitingen en/of opslagen. Overigens is hierbij niet relevant of de weigering of de
uitsluiting / premieopslag het gevolg was van de medische risicobeoordeling of de leeftijd van de
aspirant-verzekerde; in beide gevallen zou, conform de afspraak met het Verbond, de alternatieve
verzekering moeten worden aangeboden.
Ten tweede worden tot de alternatieve verzekering toegelaten de in de toekomst startende
zelfstandigen die binnen drie maanden na het starten van een onderneming een particuliere
verzekering aanvragen, daarvoor worden geweigerd of uitsluitend met uitsluitingen en/of
premieopslagen kunnen worden geaccepteerd.
Ten derde is de alternatieve verzekering toegankelijk voor WAZ-uitkeringsgerechtigden die voor
de WAZ volledig arbeidsgeschikt worden verklaard, binnen drie maanden na beëindiging van het
WAZ-uitkeringsrecht een particuliere verzekering aanvragen, maar daarvoor worden geweigerd of
slechts met uitsluitingen en/of premieopslagen kunnen worden geaccepteerd.
Ten vierde hebben zelfstandigen met een in looptijd beperkte particuliere
arbeidsongeschiktheidsverzekering tot bijvoorbeeld 50-, 55- of 60-jarige leeftijd, tussen 1 februari
en 1 mei 2005 de mogelijkheid gehad om de periode tot 65 jaar te verzekeren via de alternatieve
verzekering.
Ik ben van mening dat door de met het Verbond gemaakte afspraken over de alternatieve
verzekering, zelfstandigen met een verhoogd gezondheidsrisico een reële verzekeringsmogelijkheid
tegen een redelijke premie is geboden. Op basis van deze afspraken is de alternatieve verzekering
1 De Telegraaf, 10 juni nl.
3
toegankelijk zowel bij de overgang van de publieke naar de private verzekering, als ook voor
startende ondernemers en WAZ-gerechtigden die volledig arbeidsgeschikt worden verklaard.
2. Vraag
Bent u op de hoogte van het feit dat verzekeraars in de praktijk oudere ondernemers of
ondernemers met een chronische ziekte of handicap weigeren?
3. Vraag
Past dit binnen de met het Verbond van Verzekeraars gemaakte afspraken en de op basis daarvan
gewekte verwachtingen?
4. Vraag
Wat is uw oordeel hierover?
2/3/4. Antwoord
Het is mij bekend dat verzekeraars voor reguliere particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
een medische risicobeoordeling plegen, dan wel een leeftijdsgrens hanteren waarboven de
aspirant-verzekerde niet meer wordt geaccepteerd. Dit is niet in strijd met de met het Verbond van
Verzekeraars gemaakte afspraken, omdat die afspraken alleen de alternatieve verzekering
betreffen.
Ik hecht eraan te benadrukken dat de alternatieve verzekering primair is bedoeld als een regeling
die de overgang van de publieke naar de particuliere verzekeringsmogelijkheid faciliteert. Zo is ook
uit het toelatingsbeleid, met name de gestelde termijn van drie maanden na afschaffing van de
WAZ, af te leiden. De tijdelijke openstelling, zowel voor voormalige WAZ-verzekerden als ook
voor startende zelfstandigen, vloeit ook voort uit de behoefte van verzekeraars aan beperking van
het risico van antiselectie. De tijdelijke openstelling biedt ook oudere, chronisch zieke of
gehandicapte zelfstandigen de mogelijkheid van een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Uit de met het Verbond van Verzekeraars gemaakte afspraken over het acceptatiebeleid voor de
alternatieve verzekering vloeit voort, dat voormalig WAZ-verzekerden die tussen 1 augustus en 1
november 2004 geen particuliere verzekering hebben aangevraagd, na 1 november 2004 een
aanvraag daarvoor hebben ingediend en tegen verzekeringsproblemen aanlopen, niet meer voor de
alternatieve verzekering in aanmerking komen.
Over de afschaffing van de WAZ in het algemeen en de alternatieve verzekering in het bijzonder, is
op een adequate wijze voorlichting gegeven, niet alleen door mijn ministerie maar ook door
organisaties van zelfstandigen. Ik ben van mening dat hierdoor geen verkeerde verwachtingen zijn
gewekt.
5. Vraag
Bent u bereid om via ondernemersorganisaties en zelfstandigenplatforms na te gaan wat de exacte
omvang van dit probleem is en te bevorderen dat het Verbond van Verzekeraars zich aan de
hierboven genoemde afspraken houdt?
6. Vraag
4
Deelt u de opvatting dat als dit probleem niet wordt opgelost, dit een serieuze belemmering vormt
voor werknemers en werkzoekenden om ondernemer te worden, terwijl ondernemerschap juist
gestimuleerd moet worden?
5/6. Antwoord
Ik zie in het acceptatiebeleid voor de alternatieve verzekering geen belemmering om als zelfstandige
te starten, omdat ook starters voor de alternatieve verzekering in aanmerking komen indien zij tijdig
een verzekering aanvragen. Daarnaast kunnen ex-werknemers die als zelfstandigen willen starten,
onder voorwaarden in aanmerking komen voor de vrijwillige WAO-verzekering.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid