Bonnefantenmuseum neemt deel aan Europees project:
Preservation and Presentation of Installation Art
Naast het organiseren van tentoonstellingen heeft een museum als
kerntaak het behoud en beheer van de aan haar toevertrouwde werken. In
de collectie Hedendaagse Kunst nemen `installaties' een specifieke
plaats in temeer omdat door kunstenaars tegenwoordig de meest
uiteenlopende materialen gebruikt worden. Dit gegeven roept specifieke
vragen op bij conservatoren, registrators en restauratoren. Om kennis
en inzicht te bundelen is op initiatief van het Instituut Collectie
Nederland (ICN) een werkgroep opgericht - Preservation and
Presentation of Installation Art - waarin 21 musea en
restauratieateliers uit 6 Europese landen participeren en een
dertigtal case-studies onderzocht zullen worden. Het driejarig project
is op 1 juni 2004 van start gegaan en wordt financieel ondersteund
door de Europese Unie vanuit het Culture 2000 Programma. Het
Bonnefantenmuseum is een van de deelnemers.
Op het internationale symposium Modern Art Who Cares (1997), werd
duidelijk dat het uitwisselen van informatie over behoud en beheer van
essentieel belang is. Alle deelnemende musea liepen tegen
vergelijkbare problemen aan en er werd een internationale database
opgericht waarin alle research gegevens - restauratie- en
conditierapporten, installatierichtlijnen, materiaaltechnische
gegevens en kunstenaarsinterviews - werden ingevoerd en op die manier
ontsloten, het International Netwerk for the Conservation of
Contemporary Art, INCCA. Deze database wordt dagelijks aangevuld en
veelvuldig geraadpleegd.
Het ICN nam het initiatief voor een vervolg en richtte met een beperkt
aantal musea die destijds ook hadden deelgenomen, een werkgroep op om
de problemen rond installaties in kaart te brengen. Dit project
Preservation and Presentation of Installation Art heeft als doel een
groot aantal installaties van toonaangevende internationale
kunstenaars uit de collecties van de deelnemende musea te onderzoeken.
In verschillende werkgroepen komen een aantal onderzoeksvragen aan bod
op het gebied van behoud, documentatie, registratie, restauratie,
kunstenaarsparticipatie, theorie en semantiek, kennismanagement en
informatie-uitwisseling.
Installaties zijn veelal opgebouwd uit zeer diverse, vaak eigentijdse
materialen en technieken. Musea worden steeds vaker een platform waar
kunstenaars met behulp van voorhanden zijnde materialen en personen
hun installaties of conceptuele werken opbouwen. Het vastleggen van
het ontstaansproces, de complexiteit van de zeer diverse materialen,
middelen en technieken is een nieuw gebied voor musea. Steeds vaker
worden diverse audiovisuele of elektronische middelen ingezet en maakt
een performance door de kunstenaar of actieve bezoekersparticipatie
deel uit van het werk. Indien zintuiglijke ervaringen als geluid,
tast, geur etc. deel zijn van het werk roept registratie en
documentatie zeer specifieke problemen op. Deze zogenaamde
`performance' aspecten van een installatie zijn even betekenisvol als
de fysieke onderdelen waaruit het werk is opgebouwd. De kernvraag van
dit project Preservation and Presentation of Installation Art is een
methodiek te ontwikkelen om deze installaties zodanig te bewaren dat
ze ook in de toekomst aan het publiek te presenteren zijn volgens de
intenties van de kunstenaar. Installaties vereisen een
interdisciplinaire aanpak, waarin kunstenaars, conservatoren,
restauratoren, registrators, technici en onderzoekers samenwerken.
Coördinator van het project is het Instituut Collectie Nederland
(ICN), die samen met TATE (Londen), S.M.A.K. (Gent), Museo Nacional
Centro de Arte Reina Sofia (Madrid), Restaurierungszentrum
(Düsseldorf) de organisatie voert voor de overige 18 partners. De
Stichting Behoud en Beheer Moderne Kunst (SBMK) is de
koepelorganisatie voor de Nederlandse partners, te weten het Van
Abbemuseum, Bonnefantenmuseum, Museum Boijmans Van Beuningen,
Kröller-Müller Museum, Netherlands Media Art Institute/Montevideo, en
ICN Collections.
Het Bonnefantenmuseum heeft als case-study het werk Zonder titel, 2000
van Suchan Kinoshita ingediend. In het kader van dit onderzoek zal het
werk worden opnieuw worden opgesteld in het voorjaar van 2006.
Suchan Kinoshita
Zonder titel, 2000(detail)
Bonnefanten Museum Maastricht