Gemeente Edam-Volendam

Nieuwsberichten

14-07-2005
Noodkap zieke iepen

Ook dit jaar is de afdeling Beheer en Uitvoering weer geconfronteerd met zieke bomen. Zoals wellicht bekend, zie ook het artikel elders op deze pagina, dienen zieke iepen zo snel mogelijk opgeruimd te worden. Om die reden worden, of zijn inmiddels, de volgende iepen gekapt: Edammerpad langs het Natuurpark ter hoogte van de CAI-mast (3), D. Gerritszstraat tussen 7 en 8 (1), Cl. Teenxstraat achter C. Doetsstraat 17 t/m 20 (3), Dijkgraaf Poschlaan voor nr 26 (1), Burg. Versteeghsingel voor nr 41 (1).

Iepziekte bedreigt oer-Hollandse boom
(Deze publicatie is afkomstig van de provincie Noord-Holland) De iep: niet weg te denken uit het Noord-Hollandse landschap Al eeuwenlang siert de iep het Hollandse landschap. De boom voelt zich prima thuis in de stad, en is door zijn grote weerstand tegen zoute zeewind zeer geliefd als weg- en erfbeplanting in kustprovincies als Noord-Holland. Eind jaren '70 telde Nederland vijf à zes miljoen iepen. Op dit moment staan er in Noord-Holland nog maar ongeveer 300.000. De iep wordt namelijk bedreigd door de iepziekte.

Wat is iepziekte?
Iepziekte is een zeer besmettelijke schimmelziekte die wordt overgebracht door iepenspintkevers of via ondergrondse wortelverbindingen tussen iepen. Die kevers kunnen wel elf kilometer vliegen. Zij zijn er dus de oorzaak van dat ook relatief ver uit elkaar staande iepen gemakkelijk besmet kunnen worden met de schimmel. Dicht bij elkaar geplante iepen, kunnen besmet raken via wortelcontact. Na besmetting door de schimmel kan een gemiddelde volwassen iep al binnen twee tot vier weken dood zijn. Wat er van de eens zo trotse boom overblijft, is slechts een kale schim van het verleden.

Huidige situatie
Van de overgebleven 300.000 iepen in Noord-Holland zijn er momenteel 16.000 ziek (ruim vijf procent). Meer dan de helft van de besmette iepen is eigendom van particulieren. Doordat deze zieke bomen te lang blijven staan, bestaat de kans dat ze gezonde iepen in de directe omgeving besmetten. Opslag van ongeschild iepenhout vormt een soortgelijke bron van infectie.
Iepziektebestrijding was voorheen een wettelijke taak van het rijk. Na afschaffing van de wet in 1991 werden de gemeenten verantwoordelijk voor het onder controle houden van de ziekte. Vanaf dat moment is er sprake van een aanzienlijke stijging van het aantal zieke iepen.

De provincie biedt een helpende hand: Samen voor de iep! De razendsnelle verspreiding van de iepziekte kan slechts tot staan worden gebracht door zieke bomen en ongeschild snoei- en haardhout snel te verwijderen. Hierdoor wordt de afstand tussen gezonde en zieke/dode iepen zodanig vergroot dat overdracht van de ziekte nauwelijks meer kan plaatsvinden. De iepziekte houdt zich niet aan gemeentegrenzen. De provincie Noord-Holland wil bijdragen aan het beheersbaar maken van de ziekte. Daarbij is preventie het uitgangspunt, want zieke bomen zijn meestal niet meer te redden. Belangrijk daarbij is dat er eerst 'schoon schip' wordt gemaakt, d.w.z. dat alle iepen die op dit moment besmet zijn zo snel mogelijk worden opgeruimd. De provincie wil dit bereiken door een omvangrijke actie te beginnen. Het doel is Noord-Holland stap voor stap te ontdoen van zieke iepen. En dus stelt de provincie meer dan een miljoen euro beschikbaar voor het weghalen van zieke iepen bij particulieren. De financiële bijdrage van de provincie is ook bedoeld voor het weghalen van zieke iepen op terreinen van een aantal natuurorganisaties. Voor meer informatie over deze actie kunt u zich wenden tot uw gemeente of bel het infopunt iepziekte van de provincie Noord-Holland (0800-6586734, iedere werkdag van 9:00 tot 17:00 uur).

Meer dan zagen alleen
Begin juli 2005 zijn de afspraken over de iepziektebestrijding vastgelegd in een overeenkomst. Provincie, gemeenten en terreinbeheerders zijn het eens over een eenduidige aanpak van de iepziekte. Organisaties als de Vereniging Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben zich ondanks enige terughoudendheid in het verleden nu ook achter een gezamenlijke aanpak van de iepziekte geschaard. Zo'n aanpak is noodzakelijk voor een duurzaam iepenbeheer.

Wat betekent het project 'Samen voor de iep' voor u? Het project 'Samen voor de iep' van de provincie loopt van 2005 tot 2008. Ieder jaar wordt er een aantal gemeenten door de provincie aangewezen. Zij maken deel uit van het actiegebied voor dat jaar. Elke gemeente komt eenmaal aan de beurt. Voor 2005 wordt het actiegebied gevormd door de gemeenten Den Helder, Anna Paulowna, Wieringermeer, Schagen, Niedorp, Harenkarspel en Zijpe. Deskundige medewerkers van de gemeente voeren in de zomer driemaal een schouwronde uit. Wanneer op uw grond een zieke iep wordt aangetroffen in het jaar dat uw gemeente in het actiegebied valt, zorgt de provincie in samenwerking met de gemeente dat deze boom snel en kosteloos verwijderd wordt. Ook wanneer uw gemeente niet in het actiegebied valt, zal de zieke iep zo snel mogelijk weggehaald moeten worden. Volgens het iepziekte artikel uit de Algemene Plaatselijke Verordening zijn B&W van de betreffende gemeente gerechtigd een eigenaar te verplichten een zieke iep binnen een gestelde termijn te verwijderen. Afhankelijk van de gemeente zal de eigenaar hier zelf in meer of mindere mate zorg voor moeten dragen. Want te allen tijde geldt dat alle eigenaren zelf verantwoordelijk zijn voor de iepen in eigen beheer.

Herplant
De provincie Noord-Holland geeft subsidie voor het herstel van iepenbeplantingen in het buitengebied via de subsidieregeling Landschapselementen. De stichting Landschap Noord-Holland voert deze regeling uit. Kijk voor nadere informatie op:
www.landschapnoordholland.nl
Alleen met inspanning van alle iepenbezitters, particulieren, gemeenten, terreinbeheerders en de provincie samen, krijgt de Noord-Hollandse iep weer toekomst.