Nivel
NIVEL international
NIVEL: verpleeghuisbewoner wil nog veel meer dan op tijd naar wc
18 juli 2005
Bewoners van verpleeg- en verzorghuizen willen zelf beslissen wanneer
ze douchen en naar de wc gaan. Maar net zo belangrijk voor hun
kwaliteit van leven zijn de contacten met kinderen en familie, en een
zinvolle dagbesteding. Ook hieraan zou binnen de zorginstelling
aandacht moeten worden besteed, om tegemoet te komen aan de wensen van
de bewoners.
Dat blijkt uit onderzoek dat het NIVEL verrichtte met subsidie van
Arcares, de landelijke brancheorganisatie voor verpleging en
verzorging. Arcares vroeg aan 174 bewoners van vijf zorginstellingen
wat zij belangrijk vinden in hun leven. De uitkomsten van het
onderzoek zijn gebruikt bij de ontwikkeling van het visiedocument Op
weg naar normen voor Verantwoorde zorg dat Arcares begin juni samen
met andere organisaties presenteerde.
Uit het onderzoek komt naar voren dat bewoners van verpleeghuizen meer
inspraak willen hebben in hun dagindeling. Ze zijn vaak afhankelijk
van de verzorgenden bij het opstaan, wassen, toiletbezoek, het eten
van maaltijden, en het naar bed gaan. NIVEL-onderzoeker Sandra van
Beek: De wensen van de bewoners zijn heel divers, maar de zorg is
uniform. Nu staat er vaak op een lijst: dinsdag om kwart voor acht
wordt u gewassen. Ook vinden bewoners de woonruimte vaak te klein, en
hebben ze moeite met het gebrek aan privacy wanneer ze hun kamer
moeten delen met een ander.
Familie, en met name kinderen en kleinkinderen zijn heel belangrijk
voor de meeste bewoners. Mensen zonder kinderen, of van wie de
kinderen niet vaak genoeg langskomen, voelen zich vaak eenzaam, zeker
als zij geen aansluiting vinden bij hun medebewoners. Een van de
ondervraagde bewoners van een verzorgingshuis zei bijvoorbeeld: De
kinderen komen minder vaak dan toen ik nog thuis woonde. Ze denken
zeker dat ik hier niet meer alleen ben. Van Beek: Je haalt mensen weg
uit hun vertrouwde omgeving, waardoor ook contacten met oude buren
grotendeels wegvallen, en plaatst ze tussen andere oude en vaak zieke
mensen. Dat gaat niet altijd zomaar goed, en daar moet je dus aandacht
aan besteden.
Bewoners vinden het dan ook belangrijk om hun familie goed te kunnen
ontvangen wanneer zij dat willen, en zouden graag de mogelijkheid
hebben om hun bezoek mee te kunnen nemen naar een aparte ruimte. Zeker
mensen die een kamer moeten delen, hebben behoefte aan een plek om
rustig met familie te kunnen praten.
Informele contacten met verzorgenden spelen ook een belangrijke rol.
Zo merkte een van de verpleeghuisbewoners op: Soms is het fijn als
iemand een arm om je heen slaat. De verpleging heeft hier veel voor je
over. Ze leven echt met je mee. Laatst was ik een keer heel beroerd en
toen kreeg ik een kus op mijn wang. Ze lieten mij voelen dat ze er
echt 100 % voor me waren.
Tenslotte zeggen bewoners nog steeds nuttig te willen zijn, en een
betekenis te willen hebben voor anderen. Veel mensen hebben het gevoel
geen bijdrage meer te leveren aan de maatschappij. Er is relatief
weinig aandacht binnen de zorginstelling voor de sociale rollen die
mensen vroeger speelden, zegt van Beek. Sommige bewoners maken
zichzelf daarom nuttig door hun buurman/vrouw te helpen en nieuwe
bewoners wegwijs te maken.
Uit het onderzoek blijkt dat ouderen in het algemeen niet gewend zijn
hun wensen duidelijk te uiten en dus niet snel zullen overvragen. Het
is daarom van het grootste belang dat verzorgenden de wensen en
behoeften van bewoners goed in kaart brengen om de zorg daarop te
kunnen afstemmen.
In de nieuwe normen voor Verantwoorde zorg, die door alle partijen
onderschreven worden, wordt aandacht besteed aan deze cultuuromslag.