Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1a Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA `s-GRAVENHAGE Telefax (070) 333 40 33
Uw brief Ons kenmerk Doorkiesnummer
Kenmerk 2040517810, d.d. 8 juli jl. W&B/B&K/05/53431
Onderwerp Datum Contactpersoon
Kamervragen van mevr. W. van Gent (Groen 9 augustus 2005
Links) over armoede in Nederland
./. Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van Tweede Kamerlid mevr. W. van Gent (Groen
Links) over armoede in Nederland.
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
2
2040517810
Vragen van het lid Van Gent (GroenLinks) aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
over armoede in Nederland. (Ingezonden 7 juli 2005)
Vraag 1
Herinnert u zich de schriftelijke vragen van 9 juni 2005 over de explosieve groei van de armoede in
Nederland zoals geconstateerd door de kerken en de Voedselbank en uw antwoorden daarop?
Antwoord op vraag 1
Ja.
Vraag 2
Kunt u bevestigen dat u op 5 juli 2005 een gesprek heeft gevoerd over dit onderwerp met een
delegatie van de kerken in Nederland?
Antwoord op vraag 2
Ja.
Vraag 3
Klopt het dat u de kerken heeft gevraagd om mensen met financiële problemen door te sturen naar
de gemeente en de Belastingdienst? Is deze oproep het enige dat u de mensen op en rond het
minimum te bieden heeft?
Antwoord op vraag 3
In mijn gesprek van 5 juli jl. heb ik gewezen op de mogelijkheden en taken van de gemeenten en
de Belastingdienst. Overigens neemt het kabinet de verantwoordelijkheid voor het gevoerde
inkomensbeleid. Daarin streeft het kabinet naar een evenwichtige inkomensverdeling. Daarnaast is
het van belang dat mensen de juiste instanties kennen opdat dat zij gebruik kunnen maken van de
voorzieningen waar zij recht op hebben. Deze instanties bieden diverse regelingen aan. De
gemeenten kunnen lokaal maatwerk leveren vanuit het gemeentelijke armoedebeleid en de
schuldhulpverlening. De Belastingdienst kent specifieke aftrekposten als de tegemoetkoming
bijzondere ziektekosten.
Vraag 4
Waarom denkt u dat het niet-gebruik van specifieke regelingen de hoofdoorzaak is van de
groeiende armoede in Nederland? Kunt u dit nader onderbouwen?
Antwoord op vraag 4
Armoede heeft in Nederland voornamelijk een relatief karakter en de oorzaken zijn pluriform.
Niet-gebruik van specifieke regelgeving is hier een element van.
Vraag 5
Waarop baseert u het idee dat mensen die aankloppen bij de kerken en de Voedselbank niet nu al
worden doorverwezen naar de gemeenten en de Belastingdienst? Erkent u dat uw oproep geen
3
oplossing zal bieden voor de financiële problemen van de tienduizenden mensen die nu al gebruik
maken van de Voedselbank?
Antwoord op vraag 5
Mensen die aankloppen bij de kerken worden regelmatig doorverwezen naar de gemeenten en de
Belastingdienst. Dit wordt ook in het onderzoek van de Protestantse Kerk in Nederland vermeld.
Ik hecht eraan te benadrukken dat mensen in een zo vroeg mogelijk stadium aankloppen bij de
verantwoordelijke instanties. Hiermee kan een bijdrage worden geleverd aan een vroegtijdige
oplossing voor financiële problemen. Indien het gebruik van de verschillende
inkomensvoorzieningen wordt vergroot, levert dat ook een bijdrage aan de oplossing van financiële
problemen.
Vraag 6
Hebt u feitelijke gegevens over het niet-gebruik van gemeentelijke en fiscale regelingen? Zo ja, hoe
hoog zijn de hiervoor bestemde budgetten? Hoeveel geld hiervan wordt niet gebruikt?
Antwoord op vraag 6
In de jaren negentig zijn er enkele onderzoeken gedaan naar het niet-gebruik van gemeentelijke en
fiscale regelingen. Recente gegevens zijn niet beschikbaar, momenteel worden er een aantal
onderzoeken gedaan naar het niet-gebruik van regelingen. Eén daarvan is een onderzoek van het
SCP naar het niet-gebruik van inkomensvoorzieningen en de oorzaken daarvan. De resultaten
worden begin 2006 verwacht. Daarnaast komt het Nivel, in opdracht van het ministerie van VWS,
in september met voorlopige resultaten van de enquête onder het patiëntenpanel chronisch zieken.
Hierin zitten ook gegevens over het niet-gebruik en bekendheid met compensatiemiddelen.
Vraag 7
Kunt u het budget voor de bijzondere bijstand relateren aan de bezuinigingen op de huursubsidie,
de hogere huren, de ontkoppeling van de lonen en de uitkeringen, de gestegen energie- en
zorgkosten? Deelt u de mening dat de bijzondere bijstand voor mensen met een laag inkomen een
druppel is op een gloeiende plaat?
Antwoord op vraag 7
De in de vraag aangehaalde kostensoorten zijn algemeen noodzakelijke bestaanskosten die moeten
worden bestreden uit de relevante bijstandsnorm of het daarmee qua hoogte vergelijkbare
inkomen. Daarnaast voorziet het Rijk met inkomensafhankelijke regelingen zoals de huur- en
zorgtoeslag, in een toereikende en passende voorliggende voorziening. Uw mening, dat de
bijzondere bijstand voor mensen met een laag inkomen een druppel op een gloeiende plaat zou
zijn, deel ik niet. Immers, de WWB verschaft personen met een laag inkomen een recht op
bijzondere bijstand indien de betrokkene naar het oordeel van de gemeente niet beschikt over
middelen om te voorzien in de uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke
kosten. De WWB geeft de gemeenten ook de mogelijkheid om beleid gerichter af te stemmen op
het individu. Tezamen met de algemene bijstand en de voorliggende voorzieningen garandeert het
Rijk op deze wijze een bestaansminimum.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid