Ingezonden persbericht
http://www.vangoghmuseum.nl/1015-newsdb/nieuws?action=nieuws_view&id=333&cat_id=3
Amsterdam, 31 augustus 2005
Kröller-Müller Museum en Van Gogh Museum verwerven gezamenlijk tekening van Vincent van Gogh
BankGiro Loterij maakt aankoop financieel mogelijk
Met de gezamenlijke aankoop van een vroege tekening van Vincent van Gogh (1853-1890) hebben het Kröller-Müller Museum en het Van Gogh Museum een bijzondere aanvulling op hun respectievelijke collecties weten te realiseren. Het betreft een potloodtekening uit 1880/81 die Van Gogh in het begin van zijn loopbaan als kunstenaar in België heeft gemaakt. Er is maar weinig van dit in België ontstane werk overgeleverd. De tekening, getiteld De dochter van Jacob Meyer (naar Bargue naar Holbein), is een kopie naar een werk van Hans Holbein de Jonge (1497/98-1543), maar als voorbeeld gebruikte Van Gogh een reproductie hiervan die was opgenomen in de losbladige tekencursus Cours de dessin van Charles Bargue (1826/27-1883). De aankoop is financieel mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij.
Kopiëren is een beproefde methode in het kunstonderwijs. Wanneer Van Gogh zich in augustus 1880 op het kunstenaarschap stort, begint hij met het kopiëren van prenten naar het werk van Jean-François Millet (1814-1875). Ook krijgt hij van een bevriende kunsthandelaar zowel de tekencursus Exercices au fusain als de tweedelige Cours de dessin van Charles Bargue te leen. Die laatste cursus bestaat uit 70 voorbeelden naar pleistermodel en 67 reproducties naar allerlei meesterwerken uit de kunstgeschiedenis. Daarvoor werden maar liefst 28 werken van Holbein geselecteerd. Alle bladen uit deze cursussen werden binnen een jaar meermaals door Van Gogh gekopieerd, bij elkaar honderden kopieën, waarvan er uiteindelijk slechts drie bewaard zijn gebleven. Twee daarvan zijn verschillende versies van De dochter van Jacob Meyer.
De nieuwe aanwinst is de vroegste versie en moet ergens tussen september 1880 en april 1881 zijn ontstaan. Toen Van Gogh begin oktober 1881 van de Borinage naar Brussel verhuisde, had hij de meeste voorbeelden uit de tekencursus van Bargue, waaronder De dochter van Jacob Meyer, in ieder geval één keer gekopieerd. Omdat hij ze daarna in Brussel nog eens kopieerde, is de datering voor deze tekening ruim genomen. De laatste kopieën naar Bargue maakte hij in de zomer van 1881, als hij alweer enige tijd in het Brabantse Etten woont. Uit die tijd stamt de tweede bekende versie van De dochter van Jacob Meyer, die reeds in het Kröller-Müller Museum wordt bewaard.
Het nieuw verworven blad is geheel met potlood getekend en volgt vrij nauwkeurig - ook in formaat - het voorbeeld uit de tekencursus. Alleen zijn de haren van het meisje wat wilder uitgevoerd en is de figuur meer gedrongen weergegeven dan in Holbeins voorbeeld. De latere versie van De dochter van Jacob Meyer wijkt meer af van zowel het voorbeeld als de nieuwe aanwinst. Het betreft een tekening in pen en inkt over een rudimentaire potloodschets. Vooral de kop van het meisje heeft in dat blad een andere, meer boerse uitdrukking.
Het Van Gogh Museum beheert met circa 500 bladen de grootste collectie tekeningen van de kunstenaar ter wereld. Het Kröller-Müller Museum is een goede tweede met zo'n 180 tekeningen. Voor het Van Gogh Museum is de tekening een belangrijke aanwinst, omdat het tot nu toe geen kopie naar Bargue uit Van Goghs vroege periode in zijn verzameling had. Voor het Kröller-Müller Museum is de tekening juist van belang omdat het ook de tweede bekende kopie van De dochter van Jacob Meyer in zijn collectie heeft. Omdat het vroegste werk van Van Gogh nu eenmaal zeer schaars is overgeleverd, moet de nieuwe aanwinst ook gezien worden als een belangrijke verrijking van de collectie Nederland. De gezamenlijke verwerving is uniek voor beide musea, die onderling een protocol hebben opgesteld over het beheer van de tekening.
De nieuwe aanwinst is afkomstig van een particuliere verzamelaar die anoniem wenst te blijven en is aangekocht via de Annet Gelink Gallery (Amsterdam).
De tekening is vanaf heden t/m 18 september 2005 te zien in de tentoonstelling Van Gogh tekenaar, naast de latere versie uit het Kröller-Müller Museum en de reproductie naar Holbein uit de Cours de dessin van Charles Bargue waarnaar de tekeningen zijn gekopieerd. Daarna zullen deze werken van 10 t/m 24 oktober 2005 in het Kröller-Müller Museum worden getoond.
Voor meer informatie en beeldmateriaal:
Kröller-Müller Museum
Pers en publiciteit, Sylvia Gentenaar
Tel.: +31 (0)318 596152
Fax: +31 (0)318 591515
E-mail: sylvia@kmm.nl
Van Gogh Museum
Afdeling Voorlichting & PR, Heidi Vandamme
Tel.: +31 (0)20 570 52 18
Fax: +31 (0)20 570 52 66
E-mail: pressoffice@vangoghmuseum.nl
Voor meer informatie over de BankGiro Loterij: Afdeling Pers & Publiciteit, Annemarie van den Berg, +31(0)20 573 74 74 of mailen naar annemarie@bankgiroloterij.nl.