Speech van minister Dekker bij het in ontvangst nemen van de eerste
BouwGarant-Award op maandag 3 oktober 2005 in de Jaarbeurs in Utrecht.
Dames en heren,
Het is een grote eer hier vandaag de eerste Bouwgarant-Award in
ontvangst te mogen nemen. Het doet me deugd dat het werk, dat ik tien
jaar geleden als directeur van de NVOB heb verzet, nu waardering
oogst. Want in het afgelopen decennium is Bouwgarant uitgegroeid van
een garantieproduct tot een maatgevend kwaliteitslabel voor bouwend
Nederland. En ook voor de consument is Bouwgarant zeer herkenbaar.
Dat is een prestatie om trots op te zijn. Zeker gezien de turbulente
periode die de bouwsector achter zich heeft. Een periode waarbinnen
Bouwgarant zich juist sterk heeft ontwikkeld. Dames en heren,
proficiat!
We kijken vandaag voldaan terug op de eerste tien jaar Bouwgarant.
Maar een dag als vandaag leent zich ook uitstekend om iets
uitgebreider bij de toekomst stil te staan. Daarom zou ik U graag
vertellen over mijn visie op kwaliteit in de bouw.
De economische hoogtijdagen van de jaren '90 deden de vraag naar
duurdere en meer diverse woningen sterk stijgen. Mijn voorgangers
probeerden daar ruimte voor te maken. De recessie die in maart 2000 in
de virtuele wereld van de dot.com aandelen begon, zorgde echter voor
een omslag. De bouwproductie bleef achter. Er ontstond een tekort aan
goedkope woningen en stagnatie van de woningmarkt.
Sindsdien hebben we meer oog gekregen voor een heel simpel feit: er
moet productie worden gedraaid. Zodat er meer ruimte en dus meer
beweging komt op de woningmarkt. Als minister zet ik mij hier voor in.
Met de corporaties heb ik afspraken gemaakt over het opvoeren van de
productie van met name betaalbare huur- en koopwoningen. Indien de
corporaties hierin slagen, dan krijgen zij in ruil daarvoor meer
ruimte in de huurhoogte. Om meer ruimte te maken voor het bouwen werk
ik aan een vereenvoudiging van de regels en procedures, zodat de spa
sneller de grond in kan. Daar hoort ook een Omgevingsvergunning bij -
een samenvoeging van de bestaande sloop-, bouw-, gebruiks-,
monumenten- en milieuvergunningen.
Er worden nu reeds proeven mee gedaan. Ik hoop dat die succesvol
zullen zijn en dat de vergunning op korte termijn van kracht wordt.
Door middel van woningbouwafspraken met stedelijke regio's en met
gemeenten jaag ik de bouw van nieuwe woningen aan. Door middel van
prestatiefafspraken tussen gemeenten en corporaties maak ik vaart met
de stedelijke vernieuwing.
Zodat goede woningen beschikbaar komen en de hogere en middeninkomens
voor een woning van hun voorkeur niet langer hoeven te verhuizen uit
de stad.
En ik zal U zeggen - het werkt! De productie van nieuwe woningen trekt
weer aan! Toch is dit geen reden voor zelfgenoegzaamheid.
Nu het beter gaat met de kwantiteit, moeten we extra goed letten op de
kwaliteit. We bouwen wellicht niet meer voor de eeuwigheid, maar zeker
ook niet voor de leegstand van morgen. De problemen met de eenvormige
naoorlogse wijken, bijvoorbeeld, tonen het gevaar waarvoor we beducht
moeten zijn. Kwaliteit is voor mij dan ook een kwestie van
duurzaamheid: zodat het aanbod niet alleen nu, maar ook in de toekomst
aansluit bij de vraag.
Dat geldt niet alleen voor nieuwbouw. Ook bij de verbouw en renovatie
van woningen wordt de sector afgerekend op kwaliteit. Mensen willen
dat hun woning aan allerlei wensen of behoeften wordt aangepast. Dit
stelt natuurlijk hoge eisen aan de door U geleverde kwaliteit.
Bij ons streven naar kwaliteit moeten we echter waken voor een
sluimerend gevaar. De eisen die we stellen ten aanzien van de
geleverde kwaliteit mogen niet verstikkend of betuttelend werken.
VROM werkt aan het simpeler maken van de bouwregels. Zo is het
Bouwbesluit per 1 september op een aantal punten vereenvoudigd
Overbodige eisen zijn geschrapt. Verder zijn de eisen waar
kinderdagverblijven aan moeten voldoen landelijk geüniformeerd - op
nadrukkelijk verzoek van de branche.
Een voorbeeld. Voorheen hanteerde elke gemeente haar eigen
bouwtechnische eisen waar kinderdagverblijven aan moesten voldoen.
Denk bijvoorbeeld aan de regels ten aanzien van brandveiligheid. Al te
vaak verschilden die regels van gemeente tot gemeente. Het nieuwe
Bouwbesluit brengt alle bouwtechnische eisen waar kinderdagverblijven
aan moeten voldoen bij elkaar en verschaft zo meer uniformiteit.
Het zou dan ook weinig zoden aan de dijk zetten als we met de ene hand
snoeien in het woud van regels, terwijl we met de andere steeds weer
nieuwe regels toevoegen. Het is kiezen of delen.
Daarom stimuleert VROM dat marktpartijen afspraken maken over de
realisatie van extra bovenwettelijke kwaliteit. Bijvoorbeeld over de
verhoging van de isolatiewaarde of de plafondhoogte. Want wetten en
regels zijn één ding, maar wie een stapje extra durft te zetten,
verdient een pluim. En omdat zulke afspraken niet van bovenaf worden
opgelegd, maar in de sector zelf ontstaan, komt naleving gemakkelijker
tot stand.
Bovendien krijgt de consument de mogelijkheid om bewust te kiezen voor
kwaliteit. De kwaliteit van het bouwproces wordt in de eerste plaats
door de markt bepaald.
Vraag en aanbod komen bij elkaar in een bepaalde kwaliteit tegen een
bepaalde prijs. Maar consumenten hebben vaak slechts beperkt zicht op
de verhouding tussen prijs en kwaliteit. Simpelweg omdat ze weinig
ervaring hebben met de bouw. Waardoor het bouwen van een nieuwe woning
in particulier opdrachtgeverschap of de verbouw niet alleen tot hoge
uitgaven, maar ook tot stress leidt. Wil men dus een verstandige en
beredeneerde keus kunnen maken, dan moet er goede en betrouwbare
informatie beschikbaar zijn.
De markt kan goed voorzien in deze informatievraag. De vele keurmerken
en kwaliteitsgaranties die de laatste jaren tot stand zijn gekomen,
vormen daarvan het bewijs. De GIW-garantie voor nieuwbouw,
bijvoorbeeld, of Uw eigen Bouwgarant als het om verbouwingen of
kleinschalige nieuwbouw gaat. Zij geven de burger zekerheid over de
kwaliteit en betrouwbaarheid van partijen die actief zijn in de markt.
U vindt ze terug op www.VROM.nl.
VROM geeft ruchtbaarheid aan deze keurmerken en garanties, zodat de
burger goed wordt geïnformeerd over kwaliteit in de bouw. Waardoor hij
de instrumenten krijgt om uitdrukking te geven aan wat hij verlangt.
Dat past ook in een breder doel van VROM: het versterken van de
zeggenschap van burgers en maatschappelijke organisaties bij de
realisatie van kwaliteit.
Marktpartijen dienen hun eigen verantwoordelijkheid te kennen en te
nemen. Bouwers zowel als kopers. Maar de opdrachtgever moet dan wel de
zekerheid hebben dat de keurmerken en garantieproducten ergens voor
staan. Dat hij te maken heeft met een aannemer die zijn vak verstaat.
Daar hebben zowel de koper als de bouwer baat bij. De afgelopen jaren
is bouwend Nederland qua innovatiekracht op achterstand geraakt. Te
vaak overheerste angst voor verandering, waar juist het zoeken naar
kansen geboden was. Inmiddels hebben we de lessen uit het verleden
getrokken en een omslag gemaakt. Zo werkt het Rijk aan nieuwe vormen
van aanbesteden en opdrachtverlening, waarbij bouwers niet uitsluitend
concurreren op prijs, maar ook op kwaliteit.
In zijn streven naar kwaliteitsverbetering wordt de branche door velen
gestimuleerd, ondermeer door de Regieraad Bouw. Zoals u ongetwijfeld
weet is deze Regieraad ingesteld door de ministers van EZ, V&W en
VROM. In augustus verscheen de publicatie "Het Jaar van de
Fundamenten" , waarin de Regieraad de prioriteiten voor de komende
periode heeft aangegeven. Centrale thema's, zowel voor professionele
opdrachtgevers als professionele opdrachtnemers, zijn onder andere
innovatie en een betere verhouding tussen kwaliteit en prijs. Om te
zorgen dat het gedachtegoed van de Regieraad meer bekendheid krijgt en
breder wordt gedragen, voert de raad momenteel gesprekken met koepel-
en brancheorganisaties in de sector om Vernieuwingsakkoorden af te
sluiten.
De sector zelf heeft al tal van initiatieven ontplooid om te zorgen
voor meer kwaliteit. Denk maar aan de GIW-garantie voor
nieuwbouwwoningen. Of aan het Keurmerk Klantgericht Bouwen, een
initiatief van Bouwend Nederland en de Vereniging Eigen Huis. Het
Keurmerk Klantgericht Bouwen beoogt twee doelen: een betere
opleveringskwaliteit van nieuwbouwwoningen en een betere
dienstverlening. Zodat de klant tevreden kan zijn.
De openbaarmaking van de opleveringskwaliteit, op initiatief van de
Vereniging Eigen Huis, kan een andere impuls geven tot versterking van
de kwaliteit.
Hoewel het Keurmerk zich in de praktijk zal moeten bewijzen, zie ik
overeenkomsten met het Kwaliteitslabel Bouwgarant. Ook hier verplicht
de bouw zich om te gaan voor kwaliteit.
Bouwgarant is in 1995 vanuit de sector zelf opgezet als
garantieproduct om particuliere opdrachtgevers bij verbouwingen meer
zekerheid te bieden. Het werd al snel een succes. De stap naar het
Kwaliteitslabel in 2003 was een kleine en logische. De zoektocht van
opdrachtgevers naar vakmanschap en betrouwbaarheid - de twee
belangrijkste voorwaarden voor kwaliteit - stond aan de basis van
Bouwgarant. Opdrachtgevers wensen immers zekerheid - en terecht. De
recente sterke groei in het aantal aanvragen van de Verbouwgarantie
getuigt daarvan. Want of het nu om een uitbouw van de woonkamer gaat
of om een dakkapel - mensen willen hun woning zonder zorgen kunnen
aanpassen. En U helpt ze daarbij.
Maar ook de aangesloten aannemers spinnen garen bij Bouwgarant. Zij
kunnen zich van andere aannemers onderscheiden met een herkenbaar
kwaliteitslabel. Want de bouwers die lid zijn van Bouwgarant leveren
aantoonbaar betere kwaliteit, zo heb ik mij laten vertellen.
Aannemers die aangesloten zijn bij Bouwgarant worden regelmatig
gecontroleerd op de kwaliteit.
Wie onder de maat presteert en zich niet aan de regels houdt, wordt
uiteindelijk geroyeerd. Een werkwijze die me aanspreekt aangezien de
ondernemer wordt aangesproken op zijn eigen verantwoordelijkheid. Voor
de koper is het een extra garantie dat Bouwgarant daadwerkelijk ergens
voor staat. Al met al levert U zo het bewijs dat de bouw zeer goed in
staat is zichzelf doelen te stellen en kwaliteit te realiseren.
Bouwgarant is meer dan alleen een kwaliteitslabel. Zo werkt Bouwgarant
samen met de Vereniging Eigen Huis, Milieu-Centraal en de SBR aan de
ontwikkeling van de Verbouwwijzers. Met financiële steun van VROM - U
begrijpt dat ik daar niet aan voorbij kan gaan.
De verbouwwijzers hebben betrekking op zulke uiteenlopende thema's als
Badkamer en keuken, Dak en dakgoot, Dakraam en dakkapel of Kozijnen en
serre. Particulieren die willen verbouwen of onderhoud willen plegen
aan hun woning, maar ook de aannemer die het werk uitvoert, hebben er
profijt van.
De verbouwwijzers bevatten een stappenplan voor verbouwingen en geven
handige tips voor de verbetering van de kwaliteit van de woning.
Waardoor het offertegesprek met de aannemer soepeler verloopt. De
bottom line is - maak duidelijke afspraken, ook over de prijs. Voor
wie ze nog niet heeft gezien - de verbouwwijzers staan op internet:
www.verbouwwijzer.nl
Dames en heren,
Ik zie dat er hard wordt gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit
in de bouw. Ik wees u al op de activiteiten van de Regieraad voor de
bouw en vele andere initiatieven. Met grote tevredenheid stel ik
daarnaast vast dat Bouwgarant in een mum van tijd is uitgegroeid tot
een kwaliteitslabel van naam.
Maar door het grote succes van de afgelopen tijd, is ook de lat hoger
komen te liggen. Want vertrouwen komt te voet, en vertrekt te paard.
Ik feliciteer U dus nogmaals - Ik hoop en weet eigenlijk wel zeker dat
de volgende tien jaar even succesvol zullen zijn.
Ik zeg dat ook uit eigenbelang. Wat de markt goed regelt, hoeft niet
door de overheid te worden opgepakt. Als liberaal hecht ik daaraan.
Tot slot nog iets over de Award. Ik ben u werkelijk zeer dankbaar.
Maar ik moet ook eerlijk zijn. Het succes dat we vandaag vieren, is
het succes van ons allemaal. Van de mensen die aan de wieg stonden van
Bouwgarant. Van de bestuurders van destijds en van hun opvolgers. Van
de sector zelf - die de handschoen goed heeft opgepakt. En van de
consument - om wie het allemaal uiteindelijk gaat.
Ik dank u wel.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer