Ingezonden persbericht
4 oktober 2005
PERSBERICHT
Wat voorbehouden was aan koningen en presidenten, is nu te zien voor iedereen.
programma: De Verborgen Meesters van de Middeleeuwen: de Gebroeders van Limburg
regie: Peter van der Heijden
categorie: documentaire
uitzending: 19 oktober, 23.30 uur
zender: Nederland 1
omroep: AVRO Televisie
rubriek: Close Up
Unieke beelden, voor het eerst op TV!
Je moet het zien om het te kunnen geloven. De schoonheid en het onvoorstelbare vakmanschap in het werk van de gebroeders van Limburg. De miniaturen van de gebroeders Van Limburg vormen het absolute hoogtepunt van middeleeuwse schilderkunst. Geschilderd met goud en pigmenten uit gemalen edelstenen.
Slecht weinigen werd het privilege gegund om dit werk van dichtbij te bekijken.
De documentaire 'De Verborgen Meesters van de Middeleeuwen: de Gebroeders van Limburg' geeft nu ook ons gewone stervelingen de gelegenheid om kennis te maken met het werk en leven van de gebroeders van Limburg. We zien hoe drie eenvoudige handwerkjongens uit Nijmegen terecht kwamen aan het Franse hof waar ze in staat werden gesteld om hun talenten te ontplooien en absolute meesterwerken te maken.
Deze documentaire is extra bijzonder omdat het de makers als eerste lukte om de hermetisch gesloten kluizen in New York en Chantilly geopend te krijgen en de uiterst kwetsbare werken voor de camera te halen.
Ook leken op het gebied van de miniatuurkunst zullen blij zijn dat ze het late uitzenduur hebben getrotseerd.
De tentoonstelling en documentaire zijn onderdeel van de viering van Nijmegen 2000 jaar.
Hun werk is wereldberoemd, maar de gebroeders Van Limburg zelf bleven onbekend, zeker in Nederland. Weinig mensen realiseren zich dat de makers van het fraaiste dat de middeleeuwen hebben voortgebracht uit Nederland kwamen. Hun schilderingen bepalen nog steeds het beeld van het religieuze, adellijke en alledaagse leven in de Middeleeuwen. De invloed van het miniatuurwerk van de Gebroeders van Limburg is terug te vinden in de schilderkunst van tal van meesters uit de Lage Landen. De Gebroeders van Limburg worden bekend dankzij twee getijdenboeken*: les Belles Heures en les Très Riches Heures, du duc de Berry. Door recent onderzoek komt hun werk in een nieuw daglicht te staan.
Behalve het onvoorstelbare vakmanschap geeft de documentaire ook een fraai beeld van het alledaagse leven in en om het Franse hof van die tijd en het leven in de Lage landen.
Deze documentaire werd gefilmd in Amsterdam, Chantilly, Parijs, Bourges, New York, Graz en Nijmegen.
Werk van de gebroeders van Limburg is tot 20 november te zien in Museum het Valkhof te Nijmegen (www.museumhetvalkhof.nl) .
De volgende personen spelen een rol:
Hella Haasse: schrijver, Amsterdam
Roger Wieck: conservator Pierpont Morgan Library, New York
Margaret Lawson: restaurateur Metropolitan Museum, New York
Timothy Husband: conservator Middeleeuwse handschriften, Metropolitan Museum, New York
Gerard Nijsten: historicus, Vrije Universiteit Amsterdam
Pieter Roelofs: conservator oude kunst, museum Het Valkhof Nijmegen
Patricia Stirneman: Musée Condé , Chantilly
Yann Sordet: bibliotheque St Genevieve, Paris
Totstandkoming documentaire
De documentaire is tot stand gekomen in samenwerking met de Stichting gebroeders Van Limburg en Museum het Valkhof te Nijmegen.
De realisatie is mogelijk gemaakt met financiële steun van de Stichting Nijmegen 2000 jaar, het VSB-fonds, AVRO televisie en de Provincie Gelderland.
Deze productie is gemaakt met medewerking van The Metropolitan Museum of Art te New York, Musée Condé te Chantilly en Faksimile Verlag Luzern.
*Het Getijdenboek
Het Getijdenboek was de 'bestseller' van de veertiende en vijftiende eeuw. Sommige exemplaren waren zeer rijk geïllumineerd en daardoor zo duur dat ze alleen voor de rijkeren waren weggelegd.
Een Getijdenboek is in wezen een gestructureerd boek vol gebeden. De meeste van die gebeden zijn gericht tot de moeder van Jezus, de Maagd Maria, wier cultus enorm populair was geworden. De getijden vormen een serie gebeden en lezingen die zijn bedoeld om door leken te worden gebruikt op min of meer vaste momenten ("Getijden" of "Horae") van de dag. Daarmee imiteerden zij de voorgeschreven dagelijkse routine van gebeden en lezingen van de geestelijkheid. De volgende acht momenten of Getijden waren gereserveerd - in elk geval in theorie - voor religieuze oefening, op gezette tijden, tussen ontwaken en slapen gaan.
Metten - Lauden - Priem - Terts - Sext - Noen - Vesper - Completen
De openingsbladzijden van de meeste Getijdenboeken vormen letterlijk een demonstratie van de rol die het religieuze jaar speelde in het dagelijks leven. Getijdenboeken beginnen gewoonlijk met een kalender, een lijst van de feestdagen die door de eigenaar in acht dienden te worden genomen. De namen van sterfdagen van heiligen en andere heilige dagen werden geschreven in verschillende kleuren - rood, blauw en goud. Op die manier kon het relatieve belang worden aangegeven van de feestdagen, voor de eigenaar en het bisdom waar hij of zij toe behoorde.
Kalenders bevatten dikwijls meer dan alleen de namen van de heiligen en de feestdagen die het verstrijken van het liturgisch jaar markeerden. Meestal werden er nog twee typen van illustraties toegevoegd. Afbeeldingen van de tekens van de Dierenriem verbonden het religieuze jaar met het verstrijken van de astronomische tijd. De zogenaamde Werken van de Maand verbonden het met de seizoensgebonden activiteiten.
Einde Persbericht