Dromen bereiden emoties voor
27 september 2005
Dromen kunnen helpen bij de verwerking van grote gebeurtenissen en het
nemen van moeilijke beslissingen in het leven. Dat concludeerde
Elizabeth Mohkamsing-den Boer na haar onderzoek naar de functie van
dromen bij Surinaamse en Australische inheemse volken. 24 oktober
promoveert ze aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. NWO-stichting
WOTRO financierde het onderzoek.
'Dromen bereiden je emoties voor', een zin die Elizabeth
Mohkamsing-den Boer vaak hoorde tijdens haar onderzoek. De uitspraak
raakt volgens haar de kern van haar studie, naar de functie van dromen
bij belangrijke veranderingen in de levens van inheemse volkeren in
Suriname en Australië.
Steun
Om die functie te kunnen bepalen, deed ze zowel literatuur- als
veldonderzoek. Ze kreeg daarvoor geld van de NWO-stichting
Wetenschappelijk Onderzoek van de Tropen en Ontwikkelingslanden
(WOTRO). Mohkamsing praatte met mannen en vrouwen over hun dromen en
behandelt in haar proefschrift verschillende casussen.
Een casus gaat over een vrouw die worstelt met de vraag of ze zich zal
laten initiëren tot piyai, een religieus specialist. Een tante geeft
haar op een dag een paar stekjes van geneeskrachtige kruiden. Ze plant
ze in haar tuin, maar verwaarloost ze. Vervolgens krijgt ze
nachtmerries. De geesten van de planten bezoeken haar in haar droom.
Uiteindelijk spreekt ze de planten toe met de woorden: 'ik vind jullie
mooi, maar kan jullie nog niet gebruiken.' En de nachtmerries stoppen.
In andere dromen herkent ze onder anderen haar overleden grootvader,
ooit een machtig piyai.
De dromen laten volgens de Surinaamse inheemse mensen zien wat de
gevolgen zijn als de geestenwereld wordt genegeerd, maar ook hoe
dromen een steun zijn bij het nemen van een moeilijke beslissing.
Andere beschreven casussen handelen over het verwerken van de -
aanstaande - dood van een familielid. Voorbeelden zijn voorspellende
dromen van mensen over de dood van hun bejaarde ouders. Zij ervoeren
die als troostend. Of zoals ze het zelf formuleerden: 'Dromen bereiden
je emoties voor.'
Inzicht
Mohkamsing concludeert dat dromen bij belangrijke overgangen in de
levenscyclus een bevorderende en ondersteunende functie kunnen hebben.
Ze noemt deze 'transitionele dromen' rêves de passage.
Maar dromen zijn niet alleen belangrijk voor het individu. Dromen
zeggen ook iets over de onderlinge verhoudingen binnen een gemeenschap
en de rol die religie daarin speelt. 'Freud noemt dromen de
koninklijke weg naar het onderbewustzijn, maar deze studie is de
koninklijke weg naar inzicht in de levenswijze en kosmologie van
inheemse, traditioneel georiënteerde Surinaamse en Australische
volkeren', aldus Elizabeth Mohkamsing-den Boer.
..............................
Meer informatie bij:
* Elizabeth Mohkamsing-den Boer (RU, inmiddels werkzaam aan de Anton
de Kom Universiteit van Suriname en het Instituut voor Opleidingen
Leraren)
* t : +31 (0)78 61 42 938 / +31 (0)6 48 07 29
86
* Na 29-10-2005: +597 53 21 89 /+597 (0) 87 11 368
* elizabethmohkamsing@hotmail.com
* Promotie 24 oktober
* Promotor prof. dr. A.P. Borsboom
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek