Amersfoort en Friesland schrijvers beste burgerjaarverslag

Stichting het rekenschap

Meerderheid burgemeesters rapporteert onvoldoende

Commissaris Nijpels van Friesland en burgemeester Van Vliet-Kuiper van Amersfoort, zijn uitgeroepen tot de schrijvers van het beste burgerjaarverslag over 2004. Dit maakte minister A. Pechtold vandaag bekend tijdens de presentatie van de resultaten van een onderzoek naar de burgerjaarverslagen van de honderd grootste gemeenten en de twaalf provincies.
De stichting Rekenschap die het onderzoek deed, noemt de kwaliteit van de verslagen vaak bedroevend.

In de burgerjaarverslagen moeten de burgemeesters en de commissarissen van de koningin, rapporteren over de kwaliteit van de dienstverlening en de procedures voor burgerparticipatie. De meerderheid van de burgemeesters slaagt er niet in om behoorlijk verslag te doen.
De stichting Rekenschap noemt het triest dat sinds deze wettelijke verplichting drie jaar geleden is ingevoerd, overheden nog steeds niet in staat blijken om prestaties onderling te vergelijken. Directeur Hein Albeda: 'Vooral veel burgemeesters zijn onvoldoende in staat om iets zinnigs te zeggen over de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening. In het bedrijfsleven zijn prestatievergelijkingen dood normaal, de overheid laat het echter gruwelijk afweten. Blijkbaar moeten velen het wiel nog uitvinden'. De cijfers van het onderzoek tonen aan dat 54% van de burgemeester onvoldoende rapporteert. Albeda: 'Men heeft de mond vol over dienstverlening en betrokkenheid van burgers, maar in de praktijk komt er weinig van terecht. Tal van burgemeesters kunnen niet zeggen hoe snel brieven beantwoord worden of hoe het zit met de telefonische bereikbaarheid van het gemeentehuis.' Hij riep minister Pechtold voor bestuurlijke vernieuwing op, om meer aandacht te besteden aan de basale vormen van dienstverlening. 'Iedereen in overheidsland focust zich enorm op de digitale dienstverlening, men vergeet dat de burger de overheid vooral op straat tegenkomt. Dan gaat het om simpele zaken als het ophalen van het huisvuil en de kwaliteit van de groenvoorzieningen. Maar vrijwel niemand weet daarover iets te melden.'

Een onafhankelijke jury koos uit 5 genomineerde burgemeesters mevrouw Van Vliet van Amersfoort tot schrijfster van het beste burgerjaarverslag. Thom de Graaf (oud-minister), Klaske de Jonge (directeur Consumentenbond) en Felix Meurders (journalist/presentator), roemde haar verslag vanwege de toegankelijkheid. 'Het verslag bevat deugdelijke informatie, is goed leesbaar en geeft goed inzicht in de dienstverlening en de burgerparticipatie.'
De overige genomineerden waren de burgemeesters van Capelle aan den IJssel, Den Haag, Helmond en Rotterdam.

Ook dit jaar waren er burgemeesters die niet reageerden op het verzoek hun burgerjaarverslag toe te sturen. Zelfs na een herinnering, bleven nog negen burgemeesters in gebreke. Albeda: 'Het is niet alleen onfatsoenlijk dat brieven niet beantwoord worden, maar misschien zegt het ook wel iets over de postafhandeling bij die gemeenten. Of moeten we aannemen dat deze burgemeesters niet door een onafhankelijke partij beoordeeld willen worden? Via de websites en door te bellen met de afdeling voorlichting, hebben we de meeste verslagen toch weten te achterhalen. Bij Maarsen bleef elke reactie uit. Uiteindelijk bleven er vier over die hun verslag eind oktober nog niet af hadden: Almelo, Harderwijk, Velsen en Zaanstad. Je kunt je afvragen wat het nut is van een burgerjaarverslag op het eind van het jaar. Je laat dat maanden lopen om te sturen in het beleid.'
Provincies doen het iets beter

De commissarissen van de koningin zijn iets beter in staat te rapporteren dan de burgemeesters. Met slechts drie onvoldoendes (25%) scoren de commissarissen duidelijk beter dan de burgemeesters.
Albeda noemt het opvallend dat tal van commissarissen aanzienlijk beter weten te rapporteren dan vorig jaar. Zij brachten dit jaar pas voor de tweede keer een burgerjaarverslag uit.
De jury moest kiezen uit de verslagen van Friesland en Groningen. Omdat Ed Nijpels een compact verslag heeft geschreven en behoorlijk breed rapporteert over de dienstverlening, werd hij tot winnaar uitgeroepen

De cijfers van de tien beste gemeenten
De tien beste verslagen (1)
Den Haag 7,8
Amersfoort 7,6
Helmond 7,6
Rotterdam 7,3
Capelle aan den IJssel 7,2
Utrecht 7,0
Hengelo 6,9
Steenwijkerland 6,9
Hoorn 6,7
Nijmegen 6,6
(1)De jury koos uit de 5 genomineerde verslagen zonder de cijfers van de stichting Rekenschap te kennen. Zij gaf de voorkeur aan Amersfoort vanwege de compactheid van het verslag.

De tien slechtste verslagen
Westland 3,4 (2)
Gouda 3,6
Venray 3,8
Nijkerk 3,9
Uden 3,9
Haarlemmermeer 3,9
Etten-Leur 4,0
Oosterhout 4,1
Middelburg 4,2
Barneveld 4,3
(2) De slechte score van Westland is deels te verklaren omdat deze gemeente, na een fusie, pas per 1 januari 2004 tot stand kwam.

De cijfers van de provincies(3):
Groningen 7,1
Friesland 6,9
Zuid-Holland 6,9
Noord-Brabant 6,7
Flevoland 6,6
Noord-Holland 6,6
Zeeland 5,9
Gelderland 5,7
Limburg 5,5
Utrecht 5,4
Overijssel 4,9
Drenthe 4,4
(3) De jury koos uit de 2 genomineerde verslagen zonder de cijfers van de stichting Rekenschap te kennen. Zij gaf de voorkeur aan Friesland o.a. vanwege de compactheid van het verslag.

Burgemeesters die niet reageerden:
Alkmaar
Almelo
Harderwijk
Maarsen
Nieuwegein
Nijkerk
Roosendaal
Sittard-Geleen
Venray
Zaanstad
Uiteindelijk bleven er 5 gemeenten onbeoordeeld: Zaanstad, Harderwijk, Maarssen en Velsen wisten uiteindelijk te melden dat het verslag over 2004 nog niet af was. Almelo en Maarsen stuurden het ondanks verzoeken, ook onder een andere naam, niet op.