Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Toespraak tijdens de trilaterale regeringsconferentie Waddenzee

Toespraak van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de heer dr. C.P. Veerman, tijdens de trilaterale regeringsconferentie Waddenzee op 3 november 2005 op Schiermonnikoog

Je hoeft niet oud te zijn om wijs te zijn. Ik ben erg onder de indruk van de resultaten van het scholenproject, waarover u zo juist het een en ander heeft gehoord. Het leverde een aantal prachtige adviezen op. Op één A4-tje en meestal gebaseerd op een kort bezoek aan de Wadden, gecombineerd met research op school. En zo komen jongens en meisjes tot conclusies, waar sommige bestuurders en ambtenaren jaren over doen en vele pagina's aan wijden.

Ik citeer uit het advies van het Rhytovius College: 'For a good management and protection of this beautiful and special kind of nature there needs to be regular discussion between the government and the inhabitants. We propose to form a special 'Waddenzee-platform' with inhabitants, the government and independent specialists of the three countries.'

Het zou de slagzin kunnen zijn van deze conferentie. Want als één ding de voorbereidingen van deze conferentie kenmerkt, dan is het samen optrekken. Met bewoners, ondernemers, overheden, natuurorganisaties en andere belanghebbenden. Dan heb ik het natuurlijk vooral over het Waddenzeeforum. Maar ook over allerlei andere activiteiten. In augustus en september waarde hier in het Waddengebied bijvoorbeeld de Waddenkaravaan rond om de bewoners te informeren over wat er op conferentie wordt besproken. Ook op tal van andere manieren zijn belanghebbenden betrokken en geconsulteerd. Ik ben vooral erg tevreden over de projecten voor kinderen en jongeren. Je kunt het belang van een prachtig gebied als de Wadden niet vroeg genoeg inzien. De kinderen van Schiermonnikoog beelden het mooi uit hier op het strand: door de jeugd te betrekken bouwen we een brug van het huidige beleid voor de Waddenregio naar de toekomst.

Ik noemde zojuist al het Waddenzeeforum, een belangrijke nieuwe speler als platform van alle belanghebbenden. Het is nu al duidelijk dat het forum een grote impact zal hebben op de beleidsbeslissingen die wij binnen de trilaterale samenwerking nemen. Het forum kan het beleid verbreden en verdiepen, vooral door de nadrukkelijke aandacht voor de mens in de regio en voor de sociale en economische ontwikkeling binnen de grenzen van natuurbescherming. Het Actieplan van het Waddenforum zal dan ook een prominent agendapunt zijn in de besprekingen. En ik hoop dat het Waddenforum ook na deze conferentie zijn werk voort zal zetten.

Dames en heren!

Het is een goed teken dat zo veel mensen zich betrokken voelen bij de Waddenregio. We werken samen aan een duurzame toekomst voor het gebied. Ik doel op duurzaamheid in drie dimensies: ecologisch, economisch en sociaal. Dat soort duurzaamheid ontstaat alleen als alle betrokkenen er samen aan werken en blijven werken.

Dat geldt ook voor de drie landen: Denemarken, Duitsland en Nederland. Er is al meer dan 25 jaar een goede samenwerking. We hebben - soms tegen de stroom in - veel bereikt in die tijd. Zo laten ook de diverse rapporten zien die als basis voor deze conferentie dienen: het Quality Status Report, het Joint Progress Report en het Policy Assessment Report.

Het gaat goed met de Waddenzeeregio. Maar nog niet goed genoeg. We hebben alle reden om onze inzet voort te zetten of er zelfs een tandje bij te zetten. De belasting door nutriënten en andere vervuilende stoffen neemt af, maar we zijn er nog lang niet en we moeten ogen en oren open houden voor nieuwe verstoringen. De vogels in de Waddenregio krijgen minder te maken met olievervuiling, maar ook hier moeten we aan blijven werken. Het gaat goed met de kwelders, maar we moeten goed kijken naar droogvallende platen en met name naar het onderwaterleven.

Het doet mij deugd dat er vooral ook positieve resultaten zijn van initiatieven op lokaal niveau. Het nieuwe evenwicht tussen toerisme en bescherming van strandbroeders bijvoorbeeld. Verder is er voldoende voedsel voor ganzen en lijkt de populatie zeehonden de epidemie zo goed als te boven. Soms zijn er ook onverklaarbare positieve resultaten, zoals de toename van bruinvissen. Een minpunt daarentegen is dat vrij veel populaties van trekvogels juist afnemen.

Voldoende werk in de toekomst dus voor de wetenschappers, die ook het voeten-in-de-klei-werk hebben gedaan voor deze conferentie. Zonder dat werk zouden we geen goed beleid kunnen maken voor een natuurgebied als de Waddenregio, waar elke beslissing verstrekkende gevolgen kan hebben. Namens de drie regeringen dank ik daarom iedereen hartelijk die aan de rapporten heeft meegewerkt. Ik vind het goed dat de PAR-verklaring dit jaar zo kernachtig en duidelijk is. En ik ben ook blij dat het dit jaar voor het eerst mogelijk is om trendanalyses te doen.

Op basis van deze gegevens gaan we vandaag onder meer kijken of en hoe we het trilaterale beheerplan moeten aanpassen. Ook zullen we bezien hoe we de vinger zo goed mogelijk aan de pols kunnen houden. Inzet van het nieuwe Trilateral Monitoring and Assessment Program is daarbij onderwerp van gesprek.

Verder speelt in de nabije toekomst de implementatie van nieuwe EU-richtlijnen. Een flink gedeelte van de regio valt immers onder Natura 2000 en wij hebben allemaal te maken met de Kaderrichtlijn Water. Uiteraard komen ook alle andere belangrijke issues aan bod, zoals scheepsveiligheid, de invloed van klimaatsverandering en het al dan niet plaatsen van windturbines. Verder komt nog een goed nieuw initiatief ter sprake voor samenwerking met West-Afrika. Dat kan nuttig zijn, omdat we gastheer zijn van dezelfde vogels.

Als laatste noem ik het meest mediagenieke punt van deze conferentie: de nominatie tot Werelderfgoed. Voor velen is het vandaag de hamvraag of Nederland en Duitsland de aanvraag in gaan dienen. Ik kan u melden dat wij hebben geconstateerd dat er in Nederland inmiddels voldoende draagvlak is. Ik ben benieuwd hoe de zaken ervoor staan in de twee andere landen.

Kortom, dames en heren, we hebben een volle agenda vandaag. Ik heb er alle vertrouwen in dat de besprekingen vruchtbaar zullen zijn. Deze conferentie heeft een stevig fundament: Meer dan 25 jaar constructieve samenwerking tussen de drie Waddenlanden, een goed platform voor overleg tussen alle belanghebbenden en gedegen wetenschappelijke gegevens. Met die uitstekende basis, kan het niet anders of het moet ons lukken vandaag belangrijke stappen te zetten om de Waddenregio zo goed mogelijk door te geven aan volgende generaties.

Ik dank u voor uw aandacht.