Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Spreekpunten bij ondertekening van de samenwerkings-overeenkomst met Defensie

Spreekpunten van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, dr. C.P. Veerman, bij ondertekening van de samenwerkings-overeenkomst met Defensie op 1 november 2005


* Mijn ambtelijke staf was erg enthousiast over dit bezoek. 'U mag in een Leopard-tank' schreef één van mijn DG's met twee uitroeptekens op een briefje, dat bij de praktische informatie zat. Ze zullen het jammer vinden dat ik vandaag niet voor een spoedoverleg naar de Kamer ben geroepen.
* De kans op een ritje in de Leopard-tank is niet de enige reden om op bezoek te gaan bij Defensie. We staan bij LNV voor een forse opgave, want we hebben onszelf tot taak gesteld om veel natuur te ontwikkelen en te beheren, terwijl we krap bij kas zitten. Alle hulp is daarom meer dan welkom, zeker van collega-departementen. En zeker van een uitstekende natuurbeheerder als Defensie: één van de grotere terreinbeheerders in ons land.
* De samenwerking tussen LNV en Defensie bestaat al 13 jaar. Sindsdien adviseert LNV Defensie over natuurbeheer. Maar dat was voor Defensie niet de start van natuurbeheer. Defensie heeft immers al eeuwenlang natuurterreinen in bezit. Sterker nog: veel natuurgebieden in Nederland zouden in het verleden waarschijnlijk zijn opgeslokt door landbouw of verstedelijking als ze niet als militair terrein in gebruik waren geweest. Bovendien hebben de flora en fauna baat bij de relatieve rust die militair gebruik geeft. Al zullen veel mensen denken dat het omgekeerde waar is.
* Hoe dan ook, in de afgelopen jaren is natuurbeheer bij Defensie steeds meer uitgegroeid tot een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering. U gaat er steeds professioneler mee om. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat u voorop loopt met 5 pilots met beheersplannen voor Natura 2000-gebieden. Mijn complimenten daarvoor.
* Onder de kenners is het bekend wat Defensie voor de natuur in Nederland betekent. In de Natuurbalans wordt bijvoorbeeld ook aandacht besteed aan het belang van natuurbeheer op defensieterreinen. En terecht. Veel defensieterreinen liggen in of nabij de Ecologische Hoofdstructuur. En omdat Defensie van oudsher terreinen gebruikt die minder geschikt waren voor landbouw, zijn er veel authentieke, unieke stukken natuur bij, zoals hier op de Leusderheide.
* Vrijwel alle natuurterreinen van Defensie zijn bovendien opengesteld voor publiek. Al is dat niet altijd het beeld dat bij het grote publiek leeft. U heeft zelfs plannen om de natuur nog beter en mooier toegankelijk te maken. Met meer wandel- en fietspaden en mooiere routes. En u wilt actiever toezicht houden op het recreatief gebruik. Het doet me goed dat u de kunst daarbij een beetje afkijkt bij de grotere natuurorganisaties.
* Of het nu gaat om Defensie, landbouw, bosbouw of ander gebruik van de open ruimte. Ik vind het goed als we in ons kleine landje creativiteit aan de dag leggen om op een doordachte manier landschap en natuur multifunctioneel te gebruiken.
* Hoe goed je ook bent, je kunt er altijd beter in worden. Dat geldt ook voor natuurbeheer bij Defensie. U bent dan ook bezig met de verdere professionalisering natuurbeheer, onder meer door beter samen te werken met de beheerders van naburige natuurterreinen en meer aandacht te besteden aan cultuurhistorische landschappelijke waarden.
* Ik wil u daarnaast meegeven om grotere terreinen als één geheel te behouden, ook als bepaalde stukken in onbruik raken. Het is goed om verdere intensivering en concentratie van militair gebruik te voorkomen. Stoot kleinere gedeelten dus niet af als ze buiten gebruik worden gesteld. Er moeten immers ook stukken met rust zijn.
* Tot slot wil ik nog even ingaan op uw zorgen of het bestaande militair gebruik van uw natuurgebieden wel verenigbaar is met de regels in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden. Ik heb dit na laten gaan. Voor het merendeel van de gebieden zie ik geen knelpunten. Voor drie gebieden zijn die knelpunten er wel, maar heeft u al voldoende maatregelen genomen om de essentiële natuurwaarden te beschermen. Ik zie dus geen beren op de weg.
* Ik heb er alle vertrouwen in dat militair gebruik en natuur ook in de toekomst goed samen kunnen gaan. Als er knelpunten ontstaan, dan zullen we die ongetwijfeld in goede samenwerking oplossen.