Ministerie van Algemene Zaken


1red16120
4-11-2005, NOS, Met het oog op morgen, Nederland 2, 18.40 uur

MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE MINISTERRAAD,

OVER DE MOGELIJKE BESCHIETING VAN DE WERKKAMER VAN MINISTER VERDONK, DE

HERDENKING VAN DE MOORD OP THEO VAN GOGH EN PETER R. DE VRIES


BALKENENDE:
Mocht blijken dat er hier sprake is van een aanslag of een handeling die echt niet kan dan is het natuurlijk wel heel zorgwekkend want dat zou betekenen dat, want het was gericht op de ramen van het kantoor, de werkkamer van mevrouw Verdonk. Dan komt het heel dichtbij bij politici. En het mooie van een democratie is dat we elkaar met woorden kunnen bestrijden. Want je kunt behoorlijk van mening verschillen, je mag en moet het oneens zijn. Dat is ook helemaal niet erg. Maar wanneer er sprake is van geweld dan krijgt het een hele andere dimensie. En u kunt zich voorstellen dat in de eerste plaats mevrouw Verdonk zelf heel erg geschrokken is. Maar dat er ook een grote verbondenheid was van de leden van het kabinet met mevrouw Verdonk.

WALLAART:
Er komt natuurlijk een moment waarop een minister zegt: Dit is het me allemaal niet waard. Stel dat dat gebeurd wat zijn dan de gevolgen voor de Nederlandse politiek?


BALKENENDE:
We moeten oppassen want dat hebben we natuurlijk nog niet meegemaakt. U zegt ook al stel. En juist omdat we willen voorkomen dat politici niet hun werk kunnen doen daarom zijn we natuurlijk alert, daarom zijn er veiligheidsmaatregelen als er aanknopingspunten zijn dan worden er maatregelen genomen. Juist om te voorkomen dat mensen de mond worden gesnoerd. Want kijk dat is natuurlijk het wezen van democratie. Je mag nooit in een democratie bang zijn om je mening te geven.

WALLAART:
Vindt u ook niet dat de politieke tegenstanders van Verdonk de verantwoordelijkheid hebben om hun woorden zorgvuldig te kiezen?


BALKENENDE:
Hoe bedoelt u?

WALLAART:
Ik was van de week in de Tweede Kamer, toen was er een debatje over de Schiphol brand en er vielen termen als verschrikkelijk, ka echt niet, heel cru. U kunt zich best voorstellen dat een argeloze toeschouwer dan gaat denken wat is dat voor een onmens.


BALKENENDE:
Dat heeft meer te maken met omgangsvormen. Hou het zakelijk, dan kan het scherp zijn. at hoort ook. Maar laat het alsjeblieft wel een beetje met respect gebeuren.

WALLAART:
Respect daar wou ik het met u over hebben want deze week is het precies een jaar geleden dat Theo van Gogh is vermoord. We zijn in de tussentijd al gewend geraakt dat politici met enorm veel beveiliging over straat moeten. Heeft u het idee dat die situatie van beveiliging en bedreigde politici dat die het ontzag in de samenleving voor politici heeft vergroot?


BALKENENDE:
Ik weet niet of het verband zo ligt, of dat te maken heeft met ontzag.

WALLAART:
Krijgt u steunbetuigingen, brieven, mailtjes.


BALKENENDE:
Wat ik veel ernstiger vind is dat er langzamerhand iets gaat ontstaan dat we het allemaal gewoon beginnen te vinden. We zijn vertrouwd met beveiligde auto's, we zijn vertrouwd met veiligheidsagenten. We zijn vertrouwd met tourniquets op ministeries. We zijn vertrouwd geraakt met kogelwerend glas. Al dat soort dingen doet zich voor en het is een soort gewoonte geworden van ja dat hoort er nu eenmaal bij. Eigenlijk is dat wel erg. En iedereen weet dat het er bij hoort maar tegelijkertijd heb je ook iets van waarom moet dit allemaal. De tijd dat je gewoon rond kon lopen zonder al dit soort maatregelen is veel beter.

WALLAART:
Wat kun je er als burger tegen doen?


BALKENENDE:
Ik denk dat veel mensen een machteloos gevoel hebben van dit gaat maar door. Er zijn natuurlijk ook heel duidelijk aanleidingen voor. De situatie is anders geworden. Er is sprake van grotere dreiging. We hebben heel ernstige dingen gezien de laatste tijd in Nederland en in andere landen. Dat is de realiteit en dat betekent dat je ook het maximale moet doen om mensen te beschermen. Dat doen we ook. Het wordt er niet plezieriger op met al dit soort dingen.

WALLAART:
Toch trekt u af en toe een grens. Ik zag u afgelopen woensdag in de Linneausstraat, daar was iemand die demonstreerde tegen uw aanwezigheid daar. En u bent na afloop even op die mevrouw afgestapt. Wat heeft u daar precies besproken?


BALKENENDE:
Ik zag een geëmotioneerde mevrouw met een bord.

WALLAART:
U bent hier een jaar te laat stond erop.


BALKENENDE:
Ja. Dan kun je twee dingen doen. je kunt weglopen of je zoekt het gesprek en ik ben toen ook nadat de herdenking was afgelopen op haar afgestapt en aan haar gevraagd: wat houdt u bezig. En toen hebben we het eerst even gehad over een jaar geleden. En toen hebben we het gehad over de emotie die we beiden delen. Ik heb uitgelegd wat er vorig jaar was gebeurd en ik heb ook gezegd dat ik ook met haar meeleef. Ik heb haar ook sterkte gewenst.

WALLAART:
U had haar ook kunnen negeren. U had ook kunnen zeggen dat is een gek die met een spandoek loopt.


BALKENENDE:
Dat is de makkelijke weg. Maar ik heb wel vaker met demonstranten dat ik er liever gewoon op afstap. Je hoeft het niet altijd eens te zijn maar het is veel beter als je elkaar in de ogen kunt kijken. En als je vraagt van wat houdt u bezig of dat je zelf ook aangeeft hoe je zelf er tegen aankijkt. En dat is veel beter in een samenleving dan wanneer je elkaar mijdt.

WALLAART:
Nu werd deze week het politieke programma van Peter R. De Vries gepresenteerd. Een van zijn drijfveren om de politiek in te gaan is zijn afkeer van de huidige generatie machthebbers. Wat was uw reactie daarop?


BALKENENDE:
Eerlijk gezegd wat onderkoeld. Iemand zoekt profiel dan kan het soms handig zijn om te zeggen er is een bepaalde cultuur, ik verzet me daar tegen.

WALLAART:
Handig? Hij zegt over bepaalde Kamerleden: Ik kan ze wel schieten. Voldoet zo'n opmerking aan de basale fatsoensnormen?


BALKENENDE:
Weet u. het zouden niet mijn woorden zijn geweest. Politici kiezen de woorden die ze willen. Laat Peter R. De Vries nu de komende tijd maar eens bewijzen waar hij voor staat. Wat zijn visies zijn. We zullen het allemaal zien. Zo werkt de democratie. Het is een mogelijkheid voor groeperingen om actief te worden. We zullen zien hoe het verder loopt.

WALLAART:
Hij zegt ook bijvoorbeeld: De huidige generatie politici heeft een pennelikkerige wereldvreemde uitstraling en geeft niet het gevoel dat ons lot bij hen in vertrouwde handen is. u werkt zeker honderd uur per week. Wordt u niet kwaad als u dat hoort?


BALKENENDE:
De vraag is van getuigt dat van respect of weet je eigenlijk wat iemand doet. Weet je eigenlijk wat politici doen, waar ze zich mee bezighouden. Hoe je het land in gaat met werkbezoeken. Hoe je je dag in dag uit inzet om Nederland veiliger te krijgen. Om internationaal te kijken hoe we kunnen zorgen dat Europa veilig wordt en dat we meer banen krijgen. Dat zijn zaken waar je mee bezig bent.

WALLAART:
Heeft u dan niet de neiging om Peter R. De Vries daar op aan te spreken?


BALKENENDE:
Het zal ongetwijfeld horen bij het profiel bij een startende politieke beweging. Ik wacht het allemaal wel af. Het is helemaal niet zo moeilijk om grote woorden te gebruiken. Ik hou zelf eerlik gezegd meer van eerlijkheid, bescheidenheid in de politiek, datgene doen wat nodig is, aangeven wat je inhoudelijk wilt bereiken. Daar ben ik een paar jaar me bezig en daar ga ik gewoon mee door. Bovendien ook hier geldt weer voor: het staat iedereen vrij om te zeggen wat men wil. Ik ben bezig zoals ik het doe en laat ik me daar vooral maar op richten. Dat is denk ik verstandig. (letterlijke tekst, ongecorrigeerd, jw)