Den Haag, 09 november 2005
Bijdrage van het Staf Depla(PvdA) aan de begroting VROM, deel Wonen en RO
(Gesproken woord geldt)
Voorzitter, de betaalbaarheid van het wonen is een doelstelling van het beleid van dit kabinet. Maar het kabinet brengt dit niet in de praktijk. Ook dit jaar bezuinigt u met steun van het CDA weer op de huursubsidie. Sinds u als Minister begonnen bent is de korting opgelopen naar 17 euro per maand. Dit treft mensen, veelal ouderen, met de smalle beurs. Dit is des te schrijnender omdat de lastenverzwaring die de laagste inkomens op moeten brengen worden weggegeven aan de mensen die hun hypotheek hebben afgelost. Om de pijn van deze latenverzwaringen voor de laagste inkomens enigszins te verzachten wil de PvdA dat u de eigen bijdrage van huursubsidieontvangers in 2006 aanpast op voor de huurders gunstigste wijze. Bent u bereid de kanbepaling in de huursubsidiewet zo toe te passen?
Starters
Voorzitter, je bent jong en je wilt gaan samenwonen. Of je bent getrouwd en gaat scheiden. Een koopwoning is onbetaalbaar en voor goedkope huurwoningen zijn lange wachtlijsten of verdien je net teveel. Je kan geen kant op. De woningmarkt functioneert niet goed. Het gat tussen kopen en huren is te groot. U wilt dit gat dichten door de huren te liberaliseren en dus fors te verhogen. Ja dan wordt het gat kleiner, maar een koopwoning wordt er voor de lage en middeninkomen niet beter betaalbaar door. Ik heb onderzoekje gedaan naar de koopmogelijkheden van starters met een middeninkomen in kleinere kernen. In Castricum of Breukelen, moet je minstens tweeverdiener zijn en beide een baan op HBO of academisch niveau hebben om de schaarse woning van 160.000 euro te kunnen betalen. In de steden zijn iets meer goedkope woningen. Maar als alleenstaande onderwijzer of politieagent is er geen betaalbare koopwoning te vinden onder de 100.000 euro. Daar krijg je in Utrecht alleen een garagebox voor. Daarom wil de PvdA de starters op de koopmarkt een steuntje in de rug te geven. Voor de koopstarters willen we de overdrachtsbelasting op korte termijn afschaffen. Deze belasting moet op de lange termijn sowieso verdwijnen. Deze belasting is slecht voor de doorstroming op de woningmarkt - en mobiliteit op de arbeidsmarkt. De volledige afschaffing van de overdrachtsbelasting moet plaats vinden in kader van de brede heroverweging van de fiscale ondersteuning van het wonen. De afschaffing van de overdrachtsbelasting voor starters zou in de begroting van 2007 een plek moeten krijgen en om dit jaar al een eerste stap te zetten hebben we een amendement in voorbereiding om te beginnen met de overdrachtsbelasting voor starters in de 56 wijken af te schaffen.
betaalbare woningen
Iedereen is het er over eens dat er meer betaalbare woningen gebouwd moeten worden om de wachtlijsten op te ruimen. Maar de minister heeft in de afspraken met de regio's geen afspraken gemaakt over het aantal betaalbare woningen dat gebouwd gaat worden. Is niet nodig volgens de Minister, er zijn volgens U te veel goedkope woningen voor de mensen die aangewezen zijn op huursubsidie. Maar als gevolg van de prijsstijgingen op de woningmarkt sinds 1997, is een nieuwe groep mensen niet langer in staat om op eigen kracht in haar huisvesting te voorzien. Een voorbeeld. Je woont alleen, verdient als metselaar of doktersassistente zo'n 1200 tot 1300 euro netto in de maand, je krijgt geen huurtoeslag. Dan is een kale huur van 600 euro in de maand niet op te brengen. Zelfs bij een huur van 450 euro betaal je dan al meer dan 30% van je inkomen aan kale huur. Het streefcijfer van het CDA is 17%!! Hoezo te veel betaalbare huurwoningen. Met name in de randgemeenten en de vinex-locaties worden veel te weinig betaalbare woningen gebouwd. Zo zijn er in Maarssen bij Utrecht sinds 1995, met uitzondering van 1999, geen nieuwe huurwoningen opgeleverd! Maar ook in de VINEX-locaties wordt te eenzijdig gebouwd. Maar als gemeentebesturen wel betaalbare woningen zouden willen bouwen blijkt steeds vaker dat ze het financieel niet op kunnen brengen om genoeg betaalbare nieuwbouwwoningen te bouwen. In het KAN gebied hebben de randgemeenten besloten 50% betaalbaar te bouwen en de steden Nijmegen en Arnhem 35%. Deze afspraak komt nu in gevaar omdat de kleine gemeente de grondexploitatie niet rond krijgen zonder dure woningen. Daarom het amendement Crone/Depla om bouwprojecten met betaalbare woningen aan te jagen die nu dreigen te stagneren. En daarnaast het verzoek aan de Minister om in de woningbouwafspraken ook afspraken te maken over het aantal te bouwen betaalbare woningen. U schrijft maandag in een brief aan de Kamer dat er tot 2010 jaarlijks zo'n 45.000 huurwoningen gebouwd moeten worden. Met de corporaties heeft u afgesproken dat ze er zo'n 22.000 per jaar bouwen. Wie gaat de rest bouwen?
Segregatie
Voorzitter, In de antwoorden op onze schriftelijke vragen hebben we met verbazing gelezen dat etnische concentratie geen probleem is volgens deze Minister. Uit alle onderzoeken blijkt dat de grote meerderheid van allochtonen graag in gemengde en groene wijken willen wonen. Bovendien is geografische uitsluiting en etnische concentratiewijken risicovol. Daardoor dreigen parallelle samenlevingen te ontstaan. Mensen met verschillende culturele achtergronden treffen elkaar niet meer op straat, op school, werk of sportclub. Als mensen niets met elkaar hebben, is het heel lastig om je als samenleving teweer te stellen tegen invloeden van buitenaf zoals racisme of internationaal terrorisme en het is moeilijk om de solidariteit voor bv sociale zekerheid in stand te houden Daarom is het zo belangrijk dat er voldoende betaalbare woningen in de randgemeenten komen. De Kamer heeft deze wens unaniem uitgesproken met de motie Bos. U moet uw toezegging waarmaken om free riders onder de gemeenten een aan wijzing te geven als ze te weinig betaalbare woningen bouwen. In de Haaglanden lopen ze voorop met gemengd bouwen. Maar zelfs daar worden er door de nieuwe afspraken slechts 180 goedkope woningen meer gebouwd in de randgemeenten, dit is niets op een aantal van 5380. Ernstigere signalen bereiken me uit Utrecht, Tilburg en Amsterdam. Kortom u stelling dat Motie Bos is uitgevoerd is niet juist. Wanneer komt u met voorstellen voor instrumenten om de free riders onder de gemeenten aan te kunnen pakken.
Actieplan Vereniging van Eigenaren
Voorzitter er zijn 500.000 huiseigenaren onderdeel van een vereniging van eigenaren. Het gaat vooral om portieketagewoningen en galerijflats. Maar er is ook een andere ontwikkeling gaande. De vereniging van eigenaren kan ook een aantrekkelijk vorm zijn voor rijtjeshuizen. Zo hebben de kopers van 270 nieuwe, voornamelijk laagbouwwoningen in Nootdorp gekozen voor een VvE-constructie. De vereniging beheert de gezamenlijke binnentuinen, de parkeergarage, de verzekeringen en verbouwingen. De kopers overwegen nu ook om gezamenlijk een groot onderhoudsfonds te vormen. Deze vorm van wonen waarbij individuele kopers ook als collectief optreden is in Nederland nog te weinig bekend.
Voorzitter, dit verdient navolging omdat het mooie aan de VvE is dat hiermee de oude structuur van de woningbouwvereniging, maar dan nu met eigenaren, nieuw leven wordt ingeblazen. Met het belangrijke verschil dat de bewoners nu kopers zijn en geen huurders. De grote slag die nog geslagen moet worden is dat we de deskundigheid en de onderhoudsfondsen van de Vereniging van Eigenaren op orde brengen, willen we voorkomen dat door slecht onderhoud de steden verloederen. Zeker nu het aantal VvE's groter wordt omdat corporaties portieketagewoningen en galerijflats verkopen aan huurders. Daarom heeft de PvdA-fractie een actieplan Vereniging van eigenaren gemaakt. De kern is het stimuleren van goed geleide verenigingen van eigenaren die genoeg geld in hun onderhoudsfonds hebben om hun woningcomplex goed te onderhouden. Daarom willen we wettelijk vastleggen dat alle leden van de Vereniging van eigenaren minimaal 2% van de WOZ waarde jaarlijks in het onderhoudsfonds storten. Dit wettelijk minimum moet dan onbelast zijn in box 3.
We willen extra aandacht besteden aan de buurten waar de leefbaarheid onder druk staat. We zien het bij uitstek als publieke taak van corporaties om het beheer van VvE's in deze buurten voor haar rekening te nemen. En eigenaar bewoners van woningen uit de kwetsbare voorraad (woningen gebouwd vóór 1970 en maximaal waarde 250.000 euro) kunnen als het aan de PvdA ligt hun bijdrage aan het onderhoudsfonds aftrekken van de belasting als de VvE een onderhoudsplan heeft gemaakt.
Voorzitter ik wil ons actieplan aan de handelingen toevoegen en de Minister vragen op onze 8 voorstellen positief te reageren en tot actie over te gaan.
Dak en thuislozen: iedereen onder dak
Voorzitter, ik wil van de Minister weten wat de voortgang is van de Kamerbreed gesteunde moties om corporaties en gemeenten op korte termijn een sluitende aanpak voor dak en thuislozen te laten organiseren. Er zijn voorbeelden als in Tilburg waar gemeente en corporaties dit samen perfect oplossen. We zijn een jaar verder! Hoe ver bent u!
Almere
In het kader van de Nota Ruimte heeft de Kamer de motie Verdaas CS aangenomen over de groei van Almere. Hoe staat het er mee. Zijn er sluitende afspraken met Almere over de financiën en wat is het tijdpad van de regering over de schaalsprong van Almere.
Voorzitter, tot slot
In het interview in de HP/deTijd zegt u dat de vrouwen in het kabinet BII allemaal de neiging hebben problemen niet alleen te benoemen maar ook op te lossen. Bij de voortgang in het corporatiedossier merk ik daar weinig van. Daar moet u minder bellen en meer poetsen
Partij van de Arbeid