9 november 2005
NIEUWEGEINSE LITERATUURPRIJS 2005
Op dinsdag 8 november 2005 is in de Nieuwegeinse bibliotheek de Nieuwegeinse Literatuurprijs 2005 door Christine Otten (m) uitgereikt aan José van Zutphen (l) en Roland de Blende (r)
JURYRAPPORT
De Nieuwegeinse Literatuurprijs is in het leven geroepen als opvolger van de OpSpraak Poëzieprijs (1998 en 1999), een initiatief van Stichting BeeldSpraak en genoemd naar het literaire tijdschrift OpSpraak. Het doel van de prijsvraag is het stimuleren van zowel schrijven als lezen. Vandaar dat bij het omdopen van de prijs vanaf het jaar 2000 niet alleen een prijs voor het beste gedicht wordt uitgereikt, maar ook die voor het beste verhaal. De Nieuwegeinse Literatuurprijs wordt dit jaar voor de zesde keer uitgereikt.
POËZIE
De respons was veelbelovend. In totaal stuurden 84 deelnemers elk 1 tot 3 gedichten in om mee te dingen naar de Poëzieprijs 2005, goed voor ruim 223 gedichten. De inzendingen kwamen uit alle hoeken van Nederland en uit Vlaanderen.
Ruim 223 gedichten lezen en er de beste uitkiezen. Voor die opdracht stond de jury (Frans de Birk (voorzitter), Rita van Hauwermeiren (winnares 2004), Iris Creutzburg (BeeldSpraak) en Barney Agerbeek (OpSpraak)) toen op 1 september 2005 de gedichtenwedstrijd werd afgesloten.
Een goed gedicht schrijven is niet eenvoudig. Een gedicht is pas goed als het feilloos geschreven is, ritmisch en klankrijk is, goed in de hand en de mond ligt en als het "de haartjes van je onderarm doet opstaan".
De jury was dan ook streng bij de beoordeling: niet elke vorm van rijmelarij, niet alle stukjes gekapte proza kunnen doorgaan voor poëzie. Willen wij het niveau van onze Nieuwegeinse Literatuurprijs hoog houden, dan moeten wij als jury de lat hoog leggen en streven naar kwaliteit.
En kwaliteit was er. De jury was getroffen door vele dichters die het beste uit zich naar boven haalden in hun verzen: poëtische kunstwerkjes van persoonlijke belevenissen en zoektochten, schitterende staaltjes van natuurpoëzie, tedere teksten rond kinderen, geheimzinnige verhalen in versvorm, kritische benaderingen van problemen, mijmeringen, warme huiselijke taferelen, mooie liefdespoëzie, enz. Een bonte scala van verzen, uitgewerkt op een eigenzinnige wijze.
De jury was echter ook onvermurwbaar: gedichten met taal- en stijlfouten, een te hoog candlelight-gehalte, teksten met ongepaste of overdadige rijmelarij, enz. werden onverbiddelijk aan de kant gelegd.
We hebben als jury eerst elk gedicht met veel aandacht gelezen en laten bezinken.
Elk jurylid heeft alle gedichten in de eerste fase meerdere keren gelezen en herlezen en een persoonlijke eerste selectie gemaakt van een 10-tal gedichten.
Op die manier kwamen we tot een veertigtal gedichten- waaruit na gezamenlijk overleg - een shortlist van 12 gedichten werd samengesteld:
* Schets van een jaarwisseling - Inge Boulonois
* Bommetje - Doro Van Dansik
* Mijmering - Tjarda Eskes
* Pianohanden - Marleen van Geffen
* Geheim en ook weer niet - Bep Grootendorst
* Ochtendcultus - Michel Krott
* De Ophaalbrug - Stan Mooij
* Korencirkels - Mark van der Schaaf
* Mijn lief, je lijf - Jan Smulders
* Het is weer mis in de atmosfeer - Emmy Swart-v. Opstal
* Inversie - Erik Wauters
* Ze loopt achter haar woorden aan - José van Zutphen
Ten slotte kreeg de jury de opdracht uit deze 12 genomineerde gedichten één eervolle vermelding en één winnaar te kiezen. Geen gemakkelijke taak. Elk jurylid wil uiteraard zijn voorkeursgedicht tot winnaar uitroepen, maar dat kan niet.
Na overleg en uiteindelijke stemming is door de jury beslist dat een Eervolle vermelding gaat naar het gedicht Ochtendcultus van Michel Krott. In het klassieke keurlijf van het sonnet weet Krott de muze op een bijzondere manier tot leven te brengen. Een verrassende benadering met een bijzonder einde. Proficiat, Michel Krott.
Wanneer "Klanken in klinkers opgerold als opengaande lelies gaan drijven", dan is de muze wel héél dicht nabij. Achter zulke woorden lopen we aan. Om met gevulde hand en een glimlach op het gezicht dichterbij te komen. In het gedicht Ze loopt achter haar woorden aan wordt de lezer toegelaten tot een reeks prachtige, stromende beelden die hem meeslepen tot aan het einde toe. Het gedicht is ook spannend want het geeft zijn geheim niet helemaal prijs. De lezer blijft dit gedicht keer op keer lezen en herlezen, maar kan het niet helemaal duiden.
We kunnen er niet omheen: het gedicht Ze loopt achter haar woorden aan van José van Zutphen uit Rotterdam is door de poëziejury verkozen tot beste gedicht en wint de Nieuwegeinse Literatuurprijs voor Poëzie 2005!
Wij feliciteren José van Zutphen met dit mooie, geheimzinnige gedicht vol schitterende beelden en wensen haar veel succes in haar poëtische loopbaan!
PROZA
De jury heeft van in totaal 44 auteurs 56 verhalen gelezen. Het algemene oordeel is dat het gemiddelde niveau enigszins hoger lag dan het voorgaande jaar. Maar ook nu weer zijn veel verhalen buiten de boot gevallen door taaltechnische onvolkomenheden, zowel taalfouten als onverteerbare stijlfouten.
Via long- en shortlists bracht de jury (Johan Jongstra (voorzitter), Margreet Feenstra (winnares 2004), Cor van der Kooij (BeeldSpraak) en Fred Goeth) het aantal verdergaand te bespreken verhalen terug tot in totaal acht. Deze acht worden beschouwd als met waardering te vermelden inzendingen. Deze zijn:
* Roland de Blende: Zwaaien
* Jorg Bressers: Schaken met Mendelssohn
* Viviane Burssens: De vrouw die at
* Lizette van Geene: Herfstkind
* Marjo Schoonheim: Herfstbladen en nagellak
* Henk Verkuijlen: Alles is een vak
* Ferry Wieneke: Vakantie
* Ees de Winter: Brigitte Bardot
Van deze bijdragen zijn de verhalen van De Blende, Bressers, Verkuijlen en De Winter langdurig en intensief onderwerp van bespreking geweest. Interessant is dat elk van deze verhalen op de shortlist van drie van de vier juryleden voorkwam, maar in wisselende mate van voorkeur.
Bij De Blende werd de wijze waarop een ernstig, zwaar en emotioneel thema is uitgewerkt geprezen. Niet stereotiep, bijna droog in een mooi ritme en vol vakmanschap. Het verhaal van Bressers werd getypeerd als actueel verhaal met klassieke symbolen. Bij Verkuijlen werden mooie contrasten aangetroffen, zowel in de vorm als in het tempo van het verhaal. De inzending van de Winter werd ervaren als een technisch goed uitgevoerd verhaal dat met grote zorgvuldigheid was geschreven.
De bijdragen waren elk op zich in de bespreking serieuze kandidaten voor de prijs. De afweging die uiteindelijk tot de keus heeft geleid was voor de jury niet eenvoudig, maar kwam uiteindelijk unaniem tot stand.
Door de bijzondere inhoud en het overtuigende vakmanschap dat uit het verhaal blijkt feliciteert de prozajury van de Nieuwegeinse Literatuur Prijs 2005 voor Proza Roland de Blende met zijn winnende verhaal Zwaaien.
S E R V E R S T O R I N G !
Vanwege een langdurige storing kunt de onze website voorlopig alleen bereiken via dit adres:
Wilt u een e-mail sturen, doe dat dan op:
U zult via de nieuwsbrief t.z.t. vernemen wanneer de oorspronkelijke domeinnaam weer actief is.
SECRETARIAAT
Eindredactie: Jack Koehorst. Vaste medewerkers: Jan Bontje, Cor van der Kooij, Herman de Mol, Klaasjan de Punter, Jet van Swieten, Werner Tholen en Karel Wasch.
Stichting BeeldSpraak
Literair Tijdschrift OpSpraak
Nieuwegeinse Literatuurprijs
OpSpraak digiTAAL
Secretariaat: Israëlslaan 37, 3431 AS Nieuwegein,
Telefoon 030 - 63 00 208, Fax 030 - 63 00 209,
ABN AMRO BANK 56.84.02.170,
t.n.v. Stichting BeeldSpraak, Nieuwegein