Elektronisch rariteitenkabinet
In de beginfase maken industrieel ontwerpers veelvuldig gebruik van hun privé-verzameling afbeeldingen, tijdschriften en voorwerpen om ideeën op te doen en voor overleg met collega's: een soort rariteitenkabinet. Promovendus ir. Ianus Keller ontwikkelde tijdens zijn promotie-onderzoek aan de TU Delft een elektronische versie van zo'n rariteitenkabinet. Hij promoveert op vrijdag 11 november.
Tijdens interviews en observaties op de werkplek merkte Keller dat er twee collecties van beelden waren. Een fysieke verzameling van afbeeldingen, foto's en voorwerpen die echt verzameld worden omdat het de ontwerpers fascineert en inspireert. Deze collectie groeit zonder dat er een verbale ordening in zit en wordt ook vaak gedeeld met collega's door afbeeldingen op het bureau of de muur tentoon te stellen of uit te lenen. Daarnaast is er een verzameling van beelden op de computers die heel doelgericht worden gezocht om te gebruiken in collages of presentaties naar de klant. De twee collecties tonen nauwelijks overlap, er wordt weinig fysiek materiaal ingescand en de digitale beelden worden nauwelijks gebruikt ter inspiratie of om te delen.
Met de computer zou je collecties van afbeeldingen beter toegankelijk kunnen maken. Op dat gebied is al behoorlijk wat software beschikbaar. Dergelijke 'library'-systemen zijn volgens Keller echter niet geschikt voor de informele collectie van een ontwerper. 'Wil zo'n systeem werken, dan moet je allerlei gegevens over het plaatje opslaan in het systeem, zoals naam, datum, onderwerp enzovoort. Als je terug wilt zoeken, moet je ook weer allerlei termen intikken. Heel verbaal allemaal. Omdat ze vaak sterk visueel zijn ingesteld, hebben ontwerpers daar geen boodschap aan.'
Keller ontwikkelde daarom zijn 'Cabinet'. Deze heeft als doel om de scheiding tussen de fysieke en digitale collecties te overbruggen, door ze gelijktijdig en gelijkwaardig bruikbaar te maken bij het ontwerpen. Hierbij is de interactie met digitaal beeld fysiek gemaakt en de overgang van het fysieke naar het digitale vloeiender gemaakt. Cabinet oogt niet als een computer, maar als een werktafel. Het blad van de tafel is een projectiescherm. De beelden komen uit een beamer, die onder het werkblad is bevestigd. Via een spiegel in een overhang boven de werktafel komen ze op het werkblad terecht.
Het beeldscherm toont een aantal virtuele stapeltjes van foto's en schetsen, zoals op een werktafel van een ontwerper zouden kunnen liggen. Met een soort elektronische aanwijsstok kun je de stapeltjes met grote expressieve handelingen uit elkaar halen en de betreffende plaatjes over het blad verspreiden. Naast afbeeldingen kan Cabinet ook worden gebruikt om foto's, tijdschriften of zelfs tastbare producten te scannen en op die manier in de collectie op te nemen.
Wanneer men het origineel weghaalt, ligt er een 'virtuele' afdruk van het origineel op exact dezelfde plek op het werkblad. Volgens Keller wordt dit door gebruikers als 'magisch' ervaren.
Keller: 'We denken op een radicaal andere manier na over interfaces. Met Cabinet is het gelukt om het onderscheid tussen reëel en virtueel - tussen echte plaatjes en digitale plaatjes - te laten vervagen.'
Het werkende prototype van Cabinet is gebruikt om meer kennis op te bouwen over hoe ontwerpers omgaan met hun collecties van beeldmateriaal. Hiervoor is Cabinet met succes bij verschillende gerenommeerde Nederlandse ontwerpbureaus geplaatst. Bovendien won Cabinet dit jaar een belangrijke internationale ontwerpwedstrijd in Bristol.
Symposium
Op donderdag 10 november spreken drie internationaal gerenommeerde leden van de promotiecommissie van Ianus Keller bij het ochtendsymposium 'Design and the Growth of Knowledge' aan de TU Delft. Brenda Laurel, Gillian Crampton-Smith en Kun-Pyo Lee zullen spreken over het ontwerpen als een belangrijk deel van wetenschappelijk onderzoek. (http://studiolab.io.tudelft.nl/symposium).
Verdere informatie:
http://www.forinspirationonly.net/;
http://studiolab.io.tudelft.nl/cabinet; of
http://www.forinspirationonly.net/movies/ (Voor filmpjes over het prototype).
Technische Universiteit Delft