Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

PB05-126
10 november 2005

Dalende geboorte remt bevolkingsgroei

In de eerste negen maanden van 2005 zijn 142 duizend kinderen geboren. Dit zijn er ruim 4 duizend minder dan in dezelfde periode een jaar eerder. Hierdoor loopt de bevolkingsgroei terug. De komende jaren zal het aantal geboorten naar verwachting verder dalen. Ouders kiezen vaker voor een gezin zonder trouwboekje. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Einde van daling nog niet in zicht Dit jaar zullen naar verwachting ongeveer 190 duizend kinderen worden geboren. In 2000 werden nog 207 duizend kinderen geboren. Het aantal geboorten zal verder dalen tot minder dan 180 duizend over vijf jaar. Een belangrijke oorzaak van deze daling is de daling van het aantal geboorten begin jaren zeventig. Hierdoor loopt het aantal vrouwen van rond de dertig jaar terug. Ook de minder gunstige economie heeft een remmend effect.

Een op de drie kinderen buiten het huwelijk geboren Van steeds meer kinderen blijven de ouders ongetrouwd. In de eerste negen maanden van dit jaar is een op de drie kinderen buiten een huwelijk geboren. Tien jaar eerder was dat nog een op de zes. Van de eerste kinderen is in 2005 bijna de helft buiten een huwelijk geboren. Een deel van de ouders trouwt alsnog na de geboorte van het eerste kind, maar dit aandeel neemt af.

Kwart miljoen niet-gehuwde paren met kinderen Op 1 januari 2005 waren er een kwart miljoen niet-gehuwde paren met kinderen. Tien jaar eerder waren dat er nog geen honderdduizend. Steeds vaker kiezen ouders voor een gezin zonder trouwboekje. Dat het krijgen van kinderen steeds minder vaak een reden is om te trouwen, is ook zichtbaar in ln.... gesloten, in 2003 nog 80 duizend. de daling van het aantal huwelijken. In 2004 werden 73 duizend huwelijken sbc.... De daling van de geboorte zet een rem op de bevolkingsgroei. Van januari tot

Bevolkingsgroei neemt verder af en met september 2005 is het aantal inwoners met minder dan 25 duizend w toegenomen, 7 duizend minder dan in zelfde periode van 2004. De daling van de bevolkingsgroei is ingezet in 2000. In de eerste negen maanden van dat w jaar nam het aantal inwoners nog met meer dan 90 duizend toe. w
CBS Persbericht PB05-126 pagina 1 van 4

Ook de verdere toename van het aantal emigranten draagt bij aan de lage bevolkingsgroei. In de eerste negen maanden van 2005 verlieten bijna 89 duizend personen het land, 4 duizend meer dan in dezelfde periode in 2004.

Technische toelichting
Het CBS stelt statistieken over de bevolkingsgroei samen op basis van informatie uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA) van alle Nederlandse gemeenten. De bevolkingsgroei bestaat uit vier componenten: geboorte, sterfte, immigratie en emigratie. Niet alle mutaties worden bij gemeenten gemeld. Als een gemeente vaststelt dat een persoon niet woont op het adres waar hij of zij staat ingeschreven, wordt een administratieve afvoering doorgevoerd. Als later wordt vastgesteld dat de desbetreffende persoon toch op hetzelfde adres of op een ander adres verblijft, vindt een administratieve opneming plaats. Het saldo van deze administratieve correcties betreft vooral personen die uit Nederland zijn vertrokken zonder dit bij de gemeente te hebben gemeld. Daarom wordt het saldo van deze correcties meegeteld bij de emigratie. Daarnaast worden door het CBS correcties uitgevoerd omdat de informatie die het CBS ontvangt over de bevolkingsgroei inclusief administratieve correcties niet exact overeenkomt met het verschil tussen de inwonertallen in twee opeenvolgende jaren. Deze overige correcties worden meegeteld in het cijfer van de bevolkingsgroei van december.
Kinderen die binnen een huwelijk worden geboren zijn inclusief kinderen die worden geboren binnen 306 dagen na een eventuele ontbinding van het huwelijk door het overlijden van de echtgenoot.
De cijfers over 2005 hebben een voorlopig karakter.

CBS Persbericht PB05-126 pagina 2 van 4

Geboorte
Geboorte Binnen huwelijk Buiten huwelijk (levendgeborenen) geboren geboren Totaal w.v. 1e kind Totaal w.v. 1e kind Totaal w.v. 1e kind x 1
000
1950 230 62 226 60 3 2 1955 229 68 226 67 3 2 1960 239 74 236 72 3 2 1965 245 87 241 83 5 3 1970 239 93 234 90 5 4 1975 178 78 174 75 4 3 1980 181 78 174 73 7 5 1985 178 78 163 69 15 10 1990 198 89 175 75 23 15 1995 191 85 161 67 30 18 2000 207 96 155 64 52 32 2004 194 88 131 51 63 37 2004, 1e-3e kwartaal 146 66 99 39 47 27 2005, 1e-3e kwartaal1) 142 64 93 35 49 29 1) Voorlopige cijfers
Bron: CBS

Geboorte (levendgeborenen), waarneming en prognose x 1 000
210
205
200
195
190
185
180
175
170
1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015

Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-126 pagina 3 van 4

Bevolkingsontwikkeling per kwartaal
Geboorte Sterfte Immigratie Emigratie1) Bevolkingsgroei1) x 1 000
2001
1e kwartaal 49,5 36,8 32,6 20,9 24,4 2e kwartaal 50,3 35,0 30,5 18,7 27,0 3e kwartaal 52,8 33,0 39,9 22,9 36,8 4e kwartaal 50,0 35,5 30,4 20,1 29,92) 2002
1e kwartaal 49,3 38,5 29,8 21,8 18,8 2e kwartaal 48,9 34,7 27,0 22,8 18,4 3e kwartaal 53,6 33,1 37,9 28,6 29,7 4e kwartaal 50,4 36,1 26,6 23,7 20,32) 2003
1e kwartaal 49,5 37,5 25,6 24,0 13,5 2e kwartaal 49,5 34,6 22,1 22,6 14,4 3e kwartaal 52,8 33,8 33,1 31,7 20,5 4e kwartaal 48,5 36,0 23,7 26,5 17,12) 2004
1e kwartaal 47,6 37,0 21,6 27,5 4,7 2e kwartaal 48,0 32,9 19,8 25,2 9,7 3e kwartaal 50,7 32,5 31,0 32,1 17,1 4e kwartaal 47,7 34,2 21,7 25,5 15,92) 20053)
1e kwartaal 46,1 38,6 22,0 24,5 4,9 2e kwartaal 46,8 33,7 18,9 29,3 2,8 3e kwartaal 49,3 30,8 33,1 34,7 16,9 1) Inclusief saldo administratieve correcties
2) Inclusief overige correcties
3) Voorlopige cijfers
Bron: CBS

CBS Persbericht PB05-126 pagina 4 van 4


---- -- Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

PB05-127
10 november 2005 Hogere omzet detailhandel
9.30 uur In het derde kwartaal van 2005 heeft de detailhandel 0,6 procent meer omgezet dan in dezelfde periode van vorig jaar. Deze omzetstijging volgt na negen kwartalen met omzetverlies. De prijzen in de detailhandel waren in het derde kwartaal 1,1 procent lager dan een jaar eerder. Het omzetvolume was 1,7 procent groter. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Omzet foodsector 0,9 procent hoger In het derde kwartaal van 2005 hadden de winkels in voedings- en genotmiddelen 0,9 procent meer omzet dan een jaar eerder. De prijzen waren 0,7 procent lager en het omzetvolume was 1,6 procent groter. De omzettoename van de supermarkten bedroeg 0,9 procent en van de speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen 1,1 procent.

Ook omzet non-foodwinkels met 0,9 procent toegenomen Ook de winkels in de non-food sector boekten in het derde kwartaal een omzetstijging van 0,9 procent. Bijna alle onderscheiden branches lieten een geringe omzetstijging zien. Alleen de textielsupermarkten en winkels in huishoudelijke artikelen realiseerden een omzetverlies.

Omzet detailhandel in september hoger In september 2005 lag de omzet van de detailhandel 2,3 procent hoger dan in september vorig jaar. De prijzen waren 1,1 procent lager en het omzetvolume groeide met 3,4 procent. De omzet nam het meest toe in de foodsector. De omzetontwikkeling in september 2005 is positief beïnvloed door een gunstiger samenstelling van de koopdagen dan in september 2004. ln.... Technische toelichting

sbc.... handel.
De totale detailhandelsomzet omvat zowel de door winkels (food en non-food) behaalde omzet als de omzet van de postorderbedrijven en de ambulante Voor het berekenen van de prijsontwikkeling is gebruik gemaakt van w consumentenprijsindexcijfers van het CBS. Consumentenprijsindexcijfers zijn w echter niet per winkelbranche beschikbaar. Het prijsverloop is daarom geraamd op basis van de prijsontwikkeling van het in de branche gangbare w artikelassortiment. De prijsontwikkeling van een branche wordt mede bepaald CBS Persbericht PB05-127 pagina 1 van 3

door artikelen uit het assortiment die ook in andere branches worden verkocht. Het prijsverloop van branchevreemde artikelen is buiten beschouwing gelaten. Bij de beoordeling van de maandelijkse omzetverandering moet rekening worden gehouden met het verschil in koopdagen. Zo heeft september 2005 een vrijdag meer en een woensdag minder dan september 2004. De cijfers zijn niet voor koopdagen gecorrigeerd. Tenzij anders vermeld, wordt de ontwikkeling gegeven ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter.
Achtergrondinformatie over de bijstelling.
De in dit persbericht gepubliceerde cijfers over augustus 2005 zijn ten opzichte van het persbericht van 13 oktober 2005 bijgesteld. De cijfers zijn bijgesteld op grond van de meest recente gegevens.

Omzet detailhandel, totaal 1) 2)
procentuele mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder 2003 II III IV 2004 I II III IV 2005 I II III
-1,6 -3,4 -3,7 -2,9 -1,7 -1,4 -2,4 -3,3 -2,5 0,6 1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) Cijfers laatste twee kwartalen zijn voorlopig
Bron: CBS

Omzet detailhandel, totaal 1) 2) %-mutatie t.o.v. hetzelfde kwartaal een jaar eerder 1
0,5
0

-0,5

-1

-1,5

-2

-2,5

-3

-3,5

-4
2003 III IV 2004 I II III IV 2005 I II III II
1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) Cijfers laatste twee kwartalen zijn voorlopig
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-127 pagina 2 van 3

Omzetontwikkeling detailhandel 1) 2)
2005 2004 sept aug jan 3e jaar t/m sept kwartaal %-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder Detailhandel, totaal 1)
Omzet 2,3 3,6# -1,7 0,6 -2,1 Prijs -1,1 -1,0 -1,1 -1,1 -1,5 Volume 3,4 4,7# -0,7 1,7 -0,6 Voedings- en genotmiddelenwinkels
Omzet 4,2 1,8# -0,8 0,9 -0,7 Prijs -1,1 0,0 -0,8 -0,7 -1,9 Volume 5,4 1,8# 0,0 1,6 1,2 Supermarkten
Omzet 4,5 1,9# -0,8 0,9 0,1 Prijs -1,3 -0,2 -1,1 -0,9 -2,4 Volume 5,9 2,1# 0,4 1,8 2,6 Speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen
Omzet 2,7 1,4# -1,0 1,1 -4,8 Non-foodwinkels
Omzet 1,8 4,8 -2,3 0,9 -2,9 Prijs -1,1 -1,6 -1,2 -1,3 -1,3 Volume 2,9 6,5 -1,1 2,2 -1,7 Omzet in:
Drogisterijen . . . . 0,4 Bovenkledingwinkels -1,7 8,0# -0,7 1,8 -3,0 Textielsupermarkten -6,4 -0,3# -1,1 -3,1 -2,2 Winkels in woning-
inrichtingartikelen 3) 2,0 7,2# -1,9 1,3 -3,0 Winkels in consumenten-
elektronica 4) 2,5 3,6# -5,0 1,4 -7,5 Doe-het-zelfwinkels 5) 1,9 3,5# -2,0 0,4 -3,7 Bouwmarkten 4,1 4,3# -0,4 1,6 -3,1 Winkels in huishoudelijke
artikelen -2,4 -5,0# -5,3 -4,6 0,6 1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter. 3) Meubels, woningtextiel, verlichtingsartikelen en vloerbedekking 4) Wit-, bruingoed, telecommunicatieapparatuur, geluidsdragers, fotografische artikelen en computers
5) Bouwmarkten en gespecialiseerde winkels in ijzerwaren, gereedschap, verf en hout #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische toelichting.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-127 pagina 3 van 3


---- --