Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB05-126
10 november 2005
Dalende geboorte remt bevolkingsgroei
In de eerste negen maanden van 2005 zijn 142 duizend kinderen geboren. Dit
zijn er ruim 4 duizend minder dan in dezelfde periode een jaar eerder.
Hierdoor loopt de bevolkingsgroei terug. De komende jaren zal het aantal
geboorten naar verwachting verder dalen. Ouders kiezen vaker voor een
gezin zonder trouwboekje. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
Einde van daling nog niet in zicht
Dit jaar zullen naar verwachting ongeveer 190 duizend kinderen worden
geboren. In 2000 werden nog 207 duizend kinderen geboren. Het aantal
geboorten zal verder dalen tot minder dan 180 duizend over vijf jaar. Een
belangrijke oorzaak van deze daling is de daling van het aantal geboorten
begin jaren zeventig. Hierdoor loopt het aantal vrouwen van rond de dertig
jaar terug. Ook de minder gunstige economie heeft een remmend effect.
Een op de drie kinderen buiten het huwelijk geboren
Van steeds meer kinderen blijven de ouders ongetrouwd. In de eerste negen
maanden van dit jaar is een op de drie kinderen buiten een huwelijk geboren.
Tien jaar eerder was dat nog een op de zes. Van de eerste kinderen is in 2005
bijna de helft buiten een huwelijk geboren. Een deel van de ouders trouwt
alsnog na de geboorte van het eerste kind, maar dit aandeel neemt af.
Kwart miljoen niet-gehuwde paren met kinderen
Op 1 januari 2005 waren er een kwart miljoen niet-gehuwde paren met
kinderen. Tien jaar eerder waren dat er nog geen honderdduizend. Steeds
vaker kiezen ouders voor een gezin zonder trouwboekje. Dat het krijgen van
kinderen steeds minder vaak een reden is om te trouwen, is ook zichtbaar in
ln.... gesloten, in 2003 nog 80 duizend.
de daling van het aantal huwelijken. In 2004 werden 73 duizend huwelijken
sbc.... De daling van de geboorte zet een rem op de bevolkingsgroei. Van januari tot
Bevolkingsgroei neemt verder af
en met september 2005 is het aantal inwoners met minder dan 25 duizend
w toegenomen, 7 duizend minder dan in zelfde periode van 2004. De daling van
de bevolkingsgroei is ingezet in 2000. In de eerste negen maanden van dat
w jaar nam het aantal inwoners nog met meer dan 90 duizend toe.
w
CBS Persbericht PB05-126 pagina 1 van 4
Ook de verdere toename van het aantal emigranten draagt bij aan de lage
bevolkingsgroei. In de eerste negen maanden van 2005 verlieten bijna 89
duizend personen het land, 4 duizend meer dan in dezelfde periode in 2004.
Technische toelichting
Het CBS stelt statistieken over de bevolkingsgroei samen op basis van
informatie uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA)
van alle Nederlandse gemeenten. De bevolkingsgroei bestaat uit vier
componenten: geboorte, sterfte, immigratie en emigratie. Niet alle mutaties
worden bij gemeenten gemeld. Als een gemeente vaststelt dat een persoon
niet woont op het adres waar hij of zij staat ingeschreven, wordt een
administratieve afvoering doorgevoerd. Als later wordt vastgesteld dat de
desbetreffende persoon toch op hetzelfde adres of op een ander adres
verblijft, vindt een administratieve opneming plaats. Het saldo van deze
administratieve correcties betreft vooral personen die uit Nederland zijn
vertrokken zonder dit bij de gemeente te hebben gemeld. Daarom wordt het
saldo van deze correcties meegeteld bij de emigratie. Daarnaast worden door
het CBS correcties uitgevoerd omdat de informatie die het CBS ontvangt over
de bevolkingsgroei inclusief administratieve correcties niet exact overeenkomt
met het verschil tussen de inwonertallen in twee opeenvolgende jaren. Deze
overige correcties worden meegeteld in het cijfer van de bevolkingsgroei van
december.
Kinderen die binnen een huwelijk worden geboren zijn inclusief kinderen die
worden geboren binnen 306 dagen na een eventuele ontbinding van het
huwelijk door het overlijden van de echtgenoot.
De cijfers over 2005 hebben een voorlopig karakter.
CBS Persbericht PB05-126 pagina 2 van 4
Geboorte
Geboorte Binnen huwelijk Buiten huwelijk
(levendgeborenen) geboren geboren
Totaal w.v. 1e kind Totaal w.v. 1e kind Totaal w.v. 1e kind
x 1
000
1950 230 62 226 60 3 2
1955 229 68 226 67 3 2
1960 239 74 236 72 3 2
1965 245 87 241 83 5 3
1970 239 93 234 90 5 4
1975 178 78 174 75 4 3
1980 181 78 174 73 7 5
1985 178 78 163 69 15 10
1990 198 89 175 75 23 15
1995 191 85 161 67 30 18
2000 207 96 155 64 52 32
2004 194 88 131 51 63 37
2004, 1e-3e kwartaal 146 66 99 39 47 27
2005, 1e-3e kwartaal1) 142 64 93 35 49 29
1) Voorlopige cijfers
Bron: CBS
Geboorte (levendgeborenen), waarneming en prognose
x 1 000
210
205
200
195
190
185
180
175
170
1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-126 pagina 3 van 4
Bevolkingsontwikkeling per kwartaal
Geboorte Sterfte Immigratie Emigratie1) Bevolkingsgroei1)
x 1 000
2001
1e kwartaal 49,5 36,8 32,6 20,9 24,4
2e kwartaal 50,3 35,0 30,5 18,7 27,0
3e kwartaal 52,8 33,0 39,9 22,9 36,8
4e kwartaal 50,0 35,5 30,4 20,1 29,92)
2002
1e kwartaal 49,3 38,5 29,8 21,8 18,8
2e kwartaal 48,9 34,7 27,0 22,8 18,4
3e kwartaal 53,6 33,1 37,9 28,6 29,7
4e kwartaal 50,4 36,1 26,6 23,7 20,32)
2003
1e kwartaal 49,5 37,5 25,6 24,0 13,5
2e kwartaal 49,5 34,6 22,1 22,6 14,4
3e kwartaal 52,8 33,8 33,1 31,7 20,5
4e kwartaal 48,5 36,0 23,7 26,5 17,12)
2004
1e kwartaal 47,6 37,0 21,6 27,5 4,7
2e kwartaal 48,0 32,9 19,8 25,2 9,7
3e kwartaal 50,7 32,5 31,0 32,1 17,1
4e kwartaal 47,7 34,2 21,7 25,5 15,92)
20053)
1e kwartaal 46,1 38,6 22,0 24,5 4,9
2e kwartaal 46,8 33,7 18,9 29,3 2,8
3e kwartaal 49,3 30,8 33,1 34,7 16,9
1) Inclusief saldo administratieve correcties
2) Inclusief overige correcties
3) Voorlopige cijfers
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-126 pagina 4 van 4
---- --
Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB05-127
10 november 2005 Hogere omzet detailhandel
9.30 uur In het derde kwartaal van 2005 heeft de detailhandel 0,6 procent meer
omgezet dan in dezelfde periode van vorig jaar. Deze omzetstijging volgt na
negen kwartalen met omzetverlies. De prijzen in de detailhandel waren in het
derde kwartaal 1,1 procent lager dan een jaar eerder. Het omzetvolume was
1,7 procent groter. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
Omzet foodsector 0,9 procent hoger
In het derde kwartaal van 2005 hadden de winkels in voedings- en
genotmiddelen 0,9 procent meer omzet dan een jaar eerder. De prijzen waren
0,7 procent lager en het omzetvolume was 1,6 procent groter. De
omzettoename van de supermarkten bedroeg 0,9 procent en van de
speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen 1,1 procent.
Ook omzet non-foodwinkels met 0,9 procent toegenomen
Ook de winkels in de non-food sector boekten in het derde kwartaal een
omzetstijging van 0,9 procent. Bijna alle onderscheiden branches lieten een
geringe omzetstijging zien. Alleen de textielsupermarkten en winkels in
huishoudelijke artikelen realiseerden een omzetverlies.
Omzet detailhandel in september hoger
In september 2005 lag de omzet van de detailhandel 2,3 procent hoger dan in
september vorig jaar. De prijzen waren 1,1 procent lager en het omzetvolume
groeide met 3,4 procent. De omzet nam het meest toe in de foodsector.
De omzetontwikkeling in september 2005 is positief beïnvloed door een
gunstiger samenstelling van de koopdagen dan in september 2004.
ln.... Technische toelichting
sbc.... handel.
De totale detailhandelsomzet omvat zowel de door winkels (food en non-food)
behaalde omzet als de omzet van de postorderbedrijven en de ambulante
Voor het berekenen van de prijsontwikkeling is gebruik gemaakt van
w consumentenprijsindexcijfers van het CBS. Consumentenprijsindexcijfers zijn
w echter niet per winkelbranche beschikbaar. Het prijsverloop is daarom
geraamd op basis van de prijsontwikkeling van het in de branche gangbare
w artikelassortiment. De prijsontwikkeling van een branche wordt mede bepaald
CBS Persbericht PB05-127 pagina 1 van 3
door artikelen uit het assortiment die ook in andere branches worden verkocht.
Het prijsverloop van branchevreemde artikelen is buiten beschouwing gelaten.
Bij de beoordeling van de maandelijkse omzetverandering moet rekening
worden gehouden met het verschil in koopdagen. Zo heeft september 2005
een vrijdag meer en een woensdag minder dan september 2004. De cijfers
zijn niet voor koopdagen gecorrigeerd. Tenzij anders vermeld, wordt de
ontwikkeling gegeven ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De
gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig
karakter.
Achtergrondinformatie over de bijstelling.
De in dit persbericht gepubliceerde cijfers over augustus 2005 zijn ten
opzichte van het persbericht van 13 oktober 2005 bijgesteld. De cijfers zijn
bijgesteld op grond van de meest recente gegevens.
Omzet detailhandel, totaal 1) 2)
procentuele mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder
2003 II III IV 2004 I II III IV 2005 I II III
-1,6 -3,4 -3,7 -2,9 -1,7 -1,4 -2,4 -3,3 -2,5 0,6
1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) Cijfers laatste twee kwartalen zijn voorlopig
Bron: CBS
Omzet detailhandel, totaal 1) 2)
%-mutatie t.o.v. hetzelfde kwartaal een jaar eerder
1
0,5
0
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
-3
-3,5
-4
2003 III IV 2004 I II III IV 2005 I II III
II
1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) Cijfers laatste twee kwartalen zijn voorlopig
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-127 pagina 2 van 3
Omzetontwikkeling detailhandel 1) 2)
2005 2004
sept aug jan 3e jaar
t/m sept kwartaal
%-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder
Detailhandel, totaal 1)
Omzet 2,3 3,6# -1,7 0,6 -2,1
Prijs -1,1 -1,0 -1,1 -1,1 -1,5
Volume 3,4 4,7# -0,7 1,7 -0,6
Voedings- en genotmiddelenwinkels
Omzet 4,2 1,8# -0,8 0,9 -0,7
Prijs -1,1 0,0 -0,8 -0,7 -1,9
Volume 5,4 1,8# 0,0 1,6 1,2
Supermarkten
Omzet 4,5 1,9# -0,8 0,9 0,1
Prijs -1,3 -0,2 -1,1 -0,9 -2,4
Volume 5,9 2,1# 0,4 1,8 2,6
Speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen
Omzet 2,7 1,4# -1,0 1,1 -4,8
Non-foodwinkels
Omzet 1,8 4,8 -2,3 0,9 -2,9
Prijs -1,1 -1,6 -1,2 -1,3 -1,3
Volume 2,9 6,5 -1,1 2,2 -1,7
Omzet in:
Drogisterijen . . . . 0,4
Bovenkledingwinkels -1,7 8,0# -0,7 1,8 -3,0
Textielsupermarkten -6,4 -0,3# -1,1 -3,1 -2,2
Winkels in woning-
inrichtingartikelen 3) 2,0 7,2# -1,9 1,3 -3,0
Winkels in consumenten-
elektronica 4) 2,5 3,6# -5,0 1,4 -7,5
Doe-het-zelfwinkels 5) 1,9 3,5# -2,0 0,4 -3,7
Bouwmarkten 4,1 4,3# -0,4 1,6 -3,1
Winkels in huishoudelijke
artikelen -2,4 -5,0# -5,3 -4,6 0,6
1) Exclusief apotheken en reparatiebedrijven
2) De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter.
3) Meubels, woningtextiel, verlichtingsartikelen en vloerbedekking
4) Wit-, bruingoed, telecommunicatieapparatuur, geluidsdragers, fotografische artikelen en
computers
5) Bouwmarkten en gespecialiseerde winkels in ijzerwaren, gereedschap, verf en hout
#) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-127 pagina 3 van 3
---- --
Centraal Bureau voor de Statistiek