Ministerie van Buitenlandse Zaken


Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4
Den Haag

Directie Azië en Oceanië
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag

Datum
10 november 2005
Behandeld
Adriaan Palm

Kenmerk
DAO-882/05
Telefoon
+31.70.3484216

Blad

1/1
Fax
+31.70.3485323

Bijlage(n)

1
adriaan.palm@minbuza.nl
Betreft
Beantwoording vragen van de leden Van der Laan, Haverkamp en Douma over de omstandigheden van de Oejgoeren in Xinjiang

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Van der Laan, Haverkamp en Douma over de omstandigheden van de Oejgoeren in Xinjiang. Deze vragen werden ingezonden op 1 november 2005 met kenmerk 2050602300.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken op vragen van de leden Van der Laan (D66), Haverkamp (CDA) en Douma (PvdA) over de situatie van de Oejgoeren in Xinjiang.

Vraag 1
Bent u bekend met de mensenrechtensituatie in de autonome regio Xinjiang (Xuar) in China en met de zorgen en aanbevelingen hierover van mevrouw Rebiya Kadeer, die begin deze maand een bezoek bracht aan Nederland?

Antwoord
Ja.

Vraag 2
Deelt u de zorgen van zowel mevrouw Kadeer als Amnesty International dat de 'war on terror' door de Chinese autoriteiten wordt gebruikt om ernstige mensenrechtenschendingen jegens de Oejgoerse bevolking van Xinjiang te rechtvaardigen en te intensiveren?

Antwoord
De regering is bezorgd dat bij de bestrijding van terrorisme schendingen van mensenrechten plaatsvinden. Deze zorgen zijn overigens niet beperkt tot China.

Vraag 3
Deelt u de zorgen van mevrouw Kadeer over het uitvoeren van gedwongen abortussen en gedwongen sterilisaties in de regio Xinjiang die naar verluidt ook worden uitgevoerd door of op instigatie van overheidsfunctionarissen? Hoe beoordeelt u deze praktijken? Bent u bereid aan deze kwestie speciale aandacht te geven in uw beleid en in uw contacten met de Chinese autoriteiten? Bent u bereid aan te dringen op internationaal onafhankelijk onderzoek naar het voorkomen van deze praktijken?

Antwoord
De regering deelt de zorgen over gedwongen abortussen en gedwongen sterilisaties in de regio Xinjiang. Indien daarvoor duidelijke aanwijzingen bestaan, zal de regering dergelijke mensenrechtenschendingen ook in de gesprekken met de Chinese autoriteiten nadrukkelijk aan de orde stellen.

Vraag 4
Welke stappen gaat u nemen in bilateraal- en EU-verband om de verschillende mensenrechtenschendingen jegens de Oejgoeren aan te kaarten bij de Chinese autoriteiten? Welke andere stappen gaat u nemen ter bevordering van de naleving van de rechten van de Oejgoerse gemeenschap? Op welke wijze wordt de situatie van de Oejgoeren behandeld in de kritische mensenrechtendialoog tussen de EU en China? Kunt u aangeven op welke wijze u zult bevorderen dat dit onderwerp adequaat in deze dialoog wordt behandeld?

Antwoord
De regering uit geregeld haar zorgen over mensenrechtenschendingen in China, ook ten aanzien van de positie van minderheden als de Oejgoeren. De ontwikkeling ten aanzien van de Oejgoeren acht ik zorgelijk. Ik heb dit onderwerp dan ook opgebracht tijdens mijn bezoek aan China van 9 tot 14 april jl., terwijl ook de mensenrechtenambassadeur tijdens zijn beoogde bezoek begin december de positie van de Oejgoeren ter sprake zal brengen. Nederland ondersteunt in het kader van de bilaterale samenwerking met China activiteiten ter versterking van de rechtsstaat, waarvoor jaarlijks circa 1 miljoen euro beschikbaar is. Tijdens de EU-China mensenrechtendialoog van 24 oktober jl. heeft de EU nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de positie van de Oejgoeren en voor de noodzaak de mensenrechten te waarborgen bij de bestrijding van terrorisme. De EU heeft voorts vooraf nadrukkelijk gevraagd om specifieke informatie m.b.t. een aantal individuele Oejgoerse gevallen. Hierop is van Chinese zijde tot op heden helaas geen reactie ontvangen. Tot slot heeft de EU trojka in het kader van de mensenrechtendialoog van 25 t/m 27 oktober 2005 een bezoek aan Xinjiang gebracht.

Vraag 5
Kunt u, gezien het feit dat veel van de mensenrechtenschendingen jegens de Oejgoeren in strijd zijn met rechten welke zijn neergelegd in het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, dat China in oktober 1998 ondertekende, maar tot op heden niet heeft geratificeerd, aangeven op welke wijze u in bilateraal- en EU-verband aandringt op spoedige ratificatie van dit verdrag?

Antwoord
De Nederlandse regering en de EU dringen er bij China stelselmatig op aan om zo spoedig mogelijk het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten te ratificeren. Zo is het diverse malen aan de orde gesteld tijdens het Nederlandse EU-Voorzitterschap, heb ik het onderwerp opgebracht tijdens mijn bezoek aan China in april jl. en zal de mensenrechtenambassadeur dit doen tijdens zijn beoogde bezoek begin december a.s. De EU heeft tijdens de recente EU-China mensenrechtendialoog bij diverse gesprekken, onder andere met vice-minister van Buitenlandse Zaken Shen Guofang, aangedrongen op een spoedige ratificatie van het verdrag en het vaststellen van een tijdpad daartoe. De ratificatie van het verdrag zal begin december centraal staan tijdens het EU-China mensenrechtenseminar, dat aan de EU-China mensenrechtendialoog gekoppeld is.

Vraag 6
Weet u, nu China heeft aangegeven dat de Speciale VN-Rapporteur inzake foltering, Manfred Nowak, welkom is om onderzoek te doen in China, op welke termijn de heer Nowak daadwerkelijk toegang tot China krijgt en of hij alle detentiecentra kan bezoeken die hij wil bezoeken, in lijn met de van toepassing zijnde VN-voorwaarden? Is het u voorts bekend of de heer Nowak voornemens is ook de autonome regio Xinjiang te bezoeken? Zo ja, in hoeverre kan de Nederlandse regering en de EU de realisering van dit voornemen bevorderen?

Antwoord
Voorzover bekend zal de heer Nowak van 21 november tot en met 2 december China bezoeken. De heer Nowak zal gesprekken voeren met centrale en lokale autoriteiten. Tijdens de EU-China mensenrechtendialoog van 24 oktober jl. heeft China aangegeven dat de voorbereidingen voor zijn bezoek in volle gang zijn. China heeft bevestigd dat het bezoek van de heer Nowak in lijn met de van toepassing zijnde VN-voorwaarden zal plaatsvinden. De heer Nowak zal Peking, Urumqi (de hoofdstad van de autonome regio Xinjiang) en Lhasa bezoeken. Voorts zal hij toegang krijgen tot alle gevangenissen en detentiecentra.