IKON

IKON-televisie

donderdag 10 november 2005

Nederland 1

23.09 - 00.01 uur: DE DONDERDAG DOCUMENTAIRE:
MAAK ME NORMAAL

'Ik voel me altijd zo vreselijk schuldig." "Waarom?" "Omdat ik zó geboren ben!" Het is een hartverscheurende passage uit een gesprek van de twaalfjarige Roxanne (12) met haar begeleidster. Roxanne lijkt op het eerste gezicht een heel gewoon tienermeisje. Ze is dol op trendy kleren en ziet er leuk uit. Maar Roxanne is niet 'normaal', ze is autistisch en dat weet ze zelf maar al te goed. Roxanne zit op de Spa School, een van de grootste onderwijsinstellingen in Engeland voor autistische kinderen. Documentairemaker Jonathan Smith volgt vier kinderen van het hoogste niveau gedurende één schoolperiode.

Esther (18), Moneer (12), Roxanne (12) en Roy (18) zijn autistisch. Wat de kinderen met elkaar gemeen hebben, is dat ze de wereld om zich heen niet begrijpen. Ze hebben er geen vat op en dat maakt hen kwetsbaar en onzeker. Ze trekken zich terug in hun eigen - meestal starre en dwangmatige - cocon. Iedere verstoring kan leiden tot angst, frustratie, woede en agressie. Op de Spa School leren de kinderen, voor zover hun niveau dat toelaat, om zich te handhaven in het dagelijks leven.

Esther is voor de kijkers een gids door de wereld van het autisme. In korte monologen tussen de scènes door analyseert ze haarscherp wat er met haar aan de hand is en wat er aan haar gedrag ontbreekt om voor 'normaal' door te kunnen gaan. Want dat is haar grootste wens: normaal zijn.

Moneer heeft het syndroom van Asperger. Hij wil er zelf niet aan. "Het is een vergissing dat ik op deze school zit." Zijn gedrag is echter bijzonder problematisch en als zijn moeder komt te overlijden, vliegt hij volledig uit de bocht en maakt hij zeer moeilijke maanden door.

Roxanne is een typische puber. De lichamelijke en emotionele veranderingen die bij haar leeftijd horen, maken haar bovenmatig onzeker. Haar gedrag wordt steeds onevenwichtiger en regelmatig reageert ze haar frustraties af op de filmploeg. Ze is zich heel goed bewust van het feit dat ze afwijkt van haar leeftijdgenoten en dat maakt het voor haar extra pijnlijk. "Maak me normaal, maak me normaal", smeekt ze, terwijl ze rusteloos om de camera heen draait.

Roy is druk bezig om te wennen aan de 'echte' wereld waarin hij na zijn laatste schooljaar wordt losgelaten. Hij gaat regelmatig zelfstandig op stap en doet pogingen om een meisje te versieren. Hij lijkt zich redelijk goed te kunnen redden, tot de momenten dat zijn autistische gedrag de boventoon krijgt. Dan kan hij uren bezig zijn met het beplakken van één videotape van zijn lievelingsserie 'Eastenders'.

Regie: Jonathan Smith; montage: Zac Beattle; productie: Jane Nicholson; online montage: Tamar Osman; camera/fotografie: Chris Bairstow; uitvoerend producent: Brian Hill.

Dit is een productie van Channel4, 2005. Oosrponkelijke titel: Make me normal.


---- --