Andere managementstijl binnen overheidsorganisaties
Open universiteit nederland
http://www.ou.nl
Harrie Aardema, nieuwe bijzonder hoogleraar Open Universiteit Nederland
'Overheidsorganisaties moeten niet alleen de administratieve lasten voor burgers en
bedrijven verminderen, maar ook hun interne regeldruk. Deze veroorzaakt
inefficiëntie, verkokering en negatieve beeldvorming. Door te veel papieren sturing
is er feitelijk juist te weinig sturing op de regelproductie.' Prof. dr. Harrie Aardema
laat er bij zijn aantreden als bijzonder hoogleraar Publiek Management aan de Open
Universiteit Nederland op 18 november 2005 geen gras over groeien.
Hij komt met 30 verandertips voor een effectievere managementstijl bij de overheid.
Prof. dr. H. Aardema (1954), extern adviseur bij BMC, is benoemd tot bijzonder hoogleraar
'Publiek Management, in het bijzonder in relatie tot vernieuwingen in organisatie en
bedrijfsvoering'. Deze deeltijdleerstoel (1,5 dag per week) is ingesteld bij de faculteit
Managementwetenschappen van de Open Universiteit Nederland op initiatief van de Stichting
Kennis Publiek Management, een samenwerkingsverband tussen de Open Universiteit Nederland
en BMC. Aardema spreekt zijn inaugurele rede uit op vrijdag 18 november in Sociëteit
De Witte, Plein 24 te Den Haag. Aanvang om 16.00 uur precies. De titel van de oratie is
'Stille waarden - Een reflectie op overnormering in publiek management'.
Overheidsorganisaties gaan de laatste 10 tot 15 jaar gebukt onder een toenemende wildgroei
aan interne eisen en regels, opgelegd vanuit 'planning & control' en andere
'vernieuwingen'. Het invullen van registratieformulieren en het permanent veranderen van
structuren en procedures gaan ten koste van de eigenlijke taken. Managers zouden meer oog
moeten hebben voor wat er al goed gaat.
Zij zouden meer contact moeten maken met wat er leeft in de buitenwereld en op de
werkvloer, in plaats van via 'de staf' rationele ideaalbeelden aan de organisatie op te
leggen. Harrie Aardema adviseert ze meer 'uit hun hok' te komen en de leiding weer over
te nemen van 'het systeem'.
In de praktijk zijn het niet top-down normen, maar 'stille waarden' die zorgen dat 'de
dingen gaan zoals ze gaan', aldus de hoogleraar. Daarmee doelt hij op subtiele
'ontwijkbewegingen' en 'overlevingsmechanismen', 'ongeschreven regels van het spel',
'verborgen motieven en principes', dat 'wat er in de gangen hangt' en cultuur tot zo'n
weerbarstig onderwerp maakt. Een effectieve managementstijl speelt hier volgens hem op in
en dat vraagt een andere dan de gebruikelijke tijdsbesteding van managers: als managers
zelf ander gedrag durven te vertonen zal de organisatie dat ook doen. Aardema heeft het
afgelopen jaar onderzoek verricht waaruit blijkt dat publieke managers vrij negatief zijn
over de bestaande cultuur van hun organisatie en vrij positief over hun eigen
competenties. Dit wijst er volgens hem op dat managers onvoldoende het voortouw nemen bij
de benodigde cultuurverandering.
Voorafgaand aan de oratie vindt vanaf 13.30 uur het minisymposium 'Publieke Managers in
een Andere Overheid' plaats. De gemeentesecretarissen Piet Buytels en Jan Fraanje, de
waterschapsdirecteuren Eric Jongmans en Peter Polhuis, de provinciedirecteuren Herman
Sietsma en Harry Timmerman, de plv. secretarissen-generaal Mariënne Verhoef en Peter
Heij en de wetenschappers Henk ter Bogt, Mirko Noordegraaf en Arno Korsten presenteren hun
ideeën over een slagvaardige overheid met minder regels. Aansluitend is er een
interactief debat onder leiding van drs. Herman Sietsma, voorzitter van de Stichting
Kennis Publiek Management en algemeen directeur van de provincie Utrecht.