Investeer in de Noordzee
Ministerie venw
http://www.minvenw.nl
De kansen die de Noordzee biedt voor economische ontwikkeling, natuurontwikkeling en
voedselproductie blijven onderbenut. Tegelijkertijd bedreigen verschillende hardnekkige
problemen de Noordzee. In Nederland valt de politieke aandacht voor duurzame ontwikkeling
van de Noordzee tegen, terwijl internationaal kansen van en bedreigingen voor de Noordzee
volop aandacht krijgen. Dat zegt de Raad voor Verkeer en Waterstaat in het vandaag
uitgebrachte advies 'Investeren in de Noordzee'. Om de rijkdom van de Noordzee in de
toekomst te kunnen benutten vindt de Raad een nieuwe visie op het omgaan met de zee
noodzakelijk en zal de rijksoverheid een nieuwe, actieve houding moeten aannemen.
Hardnekkige problemen worden niet opgelost
Een andere manier van omgaan met de Noordzee is urgent. Het huidige beleid en beheer van
de Noordzee, zoals recent bekrachtigd in het Integraal Beheerplan 2015 (IBN2015), biedt
voor de langere termijn geen passend antwoord op de grote problemen van de Noordzee.
Klimaatverandering zal grote gevolgen hebben voor de bescherming van onze kust en voor
het zeeleven. Overbevissing, vernietiging van zeeleven en verontreiniging van het
zeewater worden weliswaar aangepakt, maar niet opgelost.
De rijkdom van de Noordzee wordt onderbenut
Het huidige beleid erkent de economische en ecologische waarde van de Noordzee wel, maar
voorziet niet in een effectieve en duurzame benutting van de zee. Het gevoerde beleid is
te afwachtend en te sterk gericht op regulering: Als iemand iets wil op de Noordzee,
bekijkt de overheid of het past. De langetermijneffecten op ecologie en economie en de
samenhang met andere activiteiten spelen daarbij nauwelijks een rol. Kansen voor
bijvoorbeeld duurzame aquacultuur, combinaties van natuur en recreatie, en duurzame
energieopwekking blijven hierdoor onderbenut en zullen dat in de toekomst ook blijven.
Neem het natuurlijke zeesysteem als uitgangspunt
In plaats van te reageren op menselijke activiteiten en daaraan randvoorwaarden te stellen
zou het beleid zich moeten richten op de werking van het natuurlijke systeem in de
Noordzee. Begrip van en respect voor het natuurlijk systeem moeten de basis vormen voor
het menselijk handelen op zee. Dat betekent niet alleen dat de zee beschermd wordt en
kans krijgt op herstel. Ook zullen ontwikkelingen met nieuwe toepassingen mogelijk moeten
worden, op een manier die rekening houdt met de dynamiek van de zee. Denk bijvoorbeeld aan
de aanleg van kunstriffen, het hergebruik van offshore-installaties of duurzame
energieopwekking. Alleen door het natuurlijk systeem centraal te stellen zal de verborgen
rijkdom van de zee zichtbaar worden en benut kunnen worden.
Noodzaak: een actieve overheid
Een andere manier van omgaan met de Noordzee vraagt om een nieuwe overheidsrol. De Raad
stelt voor dat de overheid een investeringsfonds voor de Noordzee in het leven roept.
Daaruit financiert de overheid innovatieve, duurzame experimenten, draagt zij bij aan
gewenste ontwikkelingen zoals het bundelen van energie-infrastructuur en geeft zij
verduurzaming van de visserijsector een extra impuls.
Wet- en regelgeving moet experimenten met nieuwe gebruiksvormen op zee mogelijk maken;
'leren door doen' moet de plaats innemen van het vooraf eindeloos studeren. Verder zal
het overheidsbeleid voor de Noordzee continu aangepast moeten worden op nieuwe kennis,
inzichten en veranderingen in de zee. Want de zee verandert ook continu.
Om deze actieve overheidsrol te kunnen waarmaken moet de Noordzee een plek hoog op de
politieke en maatschappelijke agenda krijgen. De Raad is daarom voorstander van
één bestuurlijk gezicht voor de Noordzee: de Noordzeeminister.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat